Elektromagnit

y
 ² E
 x ²
₁  ² E
  y
 2  t ²
 ² H

z
 x ²
1 ^{ 2 H}
  ^z
 2  t ²

(3)

Bu tenglamalarning eng oddiy yechimi quyidagi ko`rinishda bo`ladi.

0

y
E  E cos(  t  kx   ) _


yassi monoxramatik elektromagnit to`lqin tenglamasi,

z

0
H  H cos(  t  kx   ) _
bunda E₀ va H₀ mos ravishda to`lqinlarning elektr va magnit maydon

kuchlanganliklari amplitudasi.
2 V
K 

2 2
 
  T 
to`lqin soni bo`lib u 2 metr

uzunlikdagi kesmada joylashadigan to`lqin uzunliklarining sonini ifodalaydi.
-tebranishni boshlansich fazasi.
Umov-Poynting vektori. Elektromagnit to`lqinlarni payqash mumkinligi (uchun chiqishi, lampochkaning shu‟lanishini va hakazo) bu to`lqinlarning o`zi bilan energiya ko`chirib yurishini ko`rsatadi. Birlik hajmidagi elektromagnit maydon
 E ²

energiyasi ya‟ni elektr maydon energiyasini zichligi
maydon energiyasining zichligi
_{ } 0

j
2

4. 
   va magnit
   

 H ²
 E ²    ²

_{ } 0

4. 
   yig`indisidan iborat. ^{  }
   

_{  } 0 _ 0

4. 
   

2 2 2

Elektromagnit maydonda elektr va magnit maydonlar energiyalarining zichliklari har bir momentda birday bo`ladi, ya‟ni _e=_m u holda (6) quyidagicha yoziladi.

=2_e=2_m=₀E²=₀H² (7)

Bundan
^ (8)

(8) ga asosan (7) ni quyidagicha yozish mumkin

  E  H
(9)

1. 
   ifodaga asosan (9) ni quyidagicha yozamiz
   

  ¹



E  H
yoki =EH

=S bo`lib S-birlik vaqtda birlik yuza orqali ko`chirilayotgan energiya ya‟ni S==EH
bu ifodani vektor ko`rinishda S=[EH] shaklida yozish mumkin. E va H lar o`zaro perpendikulyar bo`lganligi uchun bu vektorlarning vektor ko`paytmasi elektromagnit to`lqinning tarqalish yo`nalishidagi S vektordir. S vektorni Umov- Poynting vektori deb ataladi.
Elektromagnit to`lqinlar birinchi marta Gers tajribasidan 8 yil keyin 1895 yil 7 mayda rus fizigi A.S.Popov tomonidan amalda qo`llanildi. A.S.Popov rus-fizika- ximiya jamiyati majlisida dunyoda birinchi radiopriyomnikni demonstransiya tildi va elektpromagnit to`lqinlarni simsiz aloqa vositasi sifatida keng ishlatish

mumkinligini ko`rsatdi. Diapazoni santimetr va millimetr bo`lgan elektromagnit to`lqinlar radiolokatsiya (to`lqinlarni to`siqlardan qaytish) da keng qo`llaniladi. Hozirgi paytda fan va texnikaning xech bir soxasi yoki unda elektro magnit to`lqinlar ishlatilmasin.
Elektromagnit to`lqinlar o`z chastotalari va to`lqin uzunliklariga hamda nurlanish va qayd qilishning usullariga qarab bir necha turga bo`linadi. Bular: radioto`linlar, yorug`lik nurlanishi, rentgen nurlanishi, gamma nurlar va x.k.z.