Elektromagnitlik induktsiya hádiysesi Jobası: Elektromagnit induktsiya hádiysesi. Lents qádesi

ótkende payda bolatuǵın magnit aǵım 1 Vb boladı. 
Óz-ara induktsiya hádiysesi sonnan ibarat, bazıbir konturdaǵı toktıń kúshi 
ózgergende bul toktıń ózgeriwshi magnit maydanı qońsı konturlarda E№Kini 
payda etedi. 
Eki (1 hám 2) konturlardı alayıq (5-suwret). 
5-suwret 
I
ә
I 
ә 
2 

---

1-Konturdaǵı tok kúshi I
1
bolsın. Bul tok payda qılǵan magnit induktsiya aǵımı F 
tok kúshi I
1
ge proportsional boladı. F aǵımnıń ǵ konturdı kesib ótip atırǵan 
bólegin F
ǵá
menen belgilesek, onda
F
21
= L
21
.
I
1
(21.7) 
1-konturdaǵı tok kúshi I
1
ózgerse, F
21
xam ózgerip 2-konturda 
2
EQK payda 
boladı. Bul shama: 

ǵ
= - dF
21
/dt 
Eger konturdıń ólshemleri bir-birlerine salıstırǵanda turaqlı bolsa, 21.7 – 
formuladaǵı L
21
koeffitsent turaqlı boladı hám
dF
21
/dt = L
21
(dI
1
/dt), 
boladı

2
= - L
21
(dI
1
/dt)
(21.8) 
(21.8) degi L
21
koeffitsent 2- kontur menen 1- konturdıń óz-ara induktsiya 
koeffitsenti dep ataladí. 
 
 
3. Magnit maydan energiyası. 
Tok ótip atırǵan ótkizgishler dógereginde barlíq waqıtta magnit maydanı 
payda boladı hám tok ótiwi toqtawı menen magnit maydanı hám joǵaladı. Demek, 
tok energiyasınıń málim bir bólegi ótkizgish dógereginde magnit maydanın payda 
qılıwǵa sarıplanadı. 
İnduktivligi L bolǵan konturdan I tok kúshi ótip atırǵan bolsın. Ótkizgish 
dógeregindegi aǵım tokka proportsional boladı, yaǵnıy dF=L
.
dI. Magnit aǵımı dF 
ǵa artıwı uchun dA = IdF = LIdI jumıs orınlanadı. Ol jaǵdayda F magnit aǵımın 
payda qılıwda orınlanǵan jumıs tómendegishe boladı: 
Bekkemlew ushın sorawlar: 
1. İnduktsion toktıń payda bolıw sebeplerin túschindiriń 
2. Lents qádesin aytíń. 

---

3. İnduktsion EQK payda bolıwın energiyanıń saqlanıw nızamına tiykarlanıp 
túsindiriń. 
4. Ózlikinduktsiya hám óz-ara indkutsiya hádiysesin túsindiriń.
5. Katushkanıń indkutivligi neni sıpatlaydı?