“Elektron ta’lim” – “Электронное обучение” – “E-learning” December-2020,Volume 4 issn2-181-1199

“Elektron ta’lim” – “Электронное обучение” – “Electronik edication” December-2021,volume 5,№4 ISSN2-181-1199
http://ej.nspi.uz//
70
 
o‘quvchining faoliyati boshqa, umumiyroq faoliyat - o‘qitish va tarbiyalash 
vositasidir.
O‘rganish vositasini tushunish bilan VR ham o‘rganish vositalariga ishora 
qiladi. VRda ishlash muayyan faoliyat turi sifatida ko‘rib chiqilishi mumkin, bu 
faoliyatning predmeti axborot yoki real vaziyatlarning axborot modellari 
hisoblanadi. Ehtimol, eng katta didaktik effektlar eng murakkab uskunalar 
yordamida erishiladi. Bular VR xonalari - CAVE, kub shaklida joylashtirilgan bir 
nechta ekranlardan iborat bo‘lib, ular ustiga tasvirlar proyeksiya qilinadi, Talaba 
maxsus ko‘zoynak taqqan holda xonaga kiradi va uni o‘rab turgan virtual 
ob’ektlardan boshqa hech narsani ko‘rmaydi, bu esa virtual ob’ektlarning 
maksimal mavjudligi effektini yaratadi.
VRni didaktik maqsadlarni amalga oshiradigan faoliyat sifatida talqin qilish, 
shuningdek, avatarlarni yaratish bo‘yicha o‘quv dasturlarini - inson tanasi yoki 
uning qismlarining VR-dagi ma’lumotlar modellarini nazarda tutadi, ular 
yordamida u o‘zini identifikatsiya qiladi va ularni boshqarishi mumkin. O‘qitishda 
bu hali ham samarasiz qo‘llaniladi, masalan, masofaviy ta’limda hamkorlikda 
muloqot qilish uchun ma’ruza zallari kabi muhit yaratiladi, bu yerda har bir 
o‘quvchi o‘z avatariga ega bo‘lib, undan buyruqlarni bajarish so‘ralishi mumkin - 
qo‘lini ko‘tarib, savolga javob berish, doskaga chiqish yoki boshini qimirlatish. 
Bunday o‘quv VR tizimlari hali ham sodda ko‘rinadi. 
Shunday qilib, bir tomondan, turli faoliyat turlarini (o‘yin, tarbiyaviy, mehnat 
va boshqalar) o‘qitish vositalariga, ikkinchi tomondan, moddiy va ma’naviy 
madaniyatga jalb qilingan narsalar va asarlar majmuasini tasniflash maqsadga 
muvofiqdir.
Pedagogik maqsadlarda qo‘llaniladigan VR ham ta’lim texnologiyasidir. 
Ta’lim texnologiyasi - bu ta’lim tushunchalarining maqsad va vazifalarini amalga 
oshirishga qaratilgan harakatlar tizimi, ketma-ketligi.
Biz haqiqiy VRda yaratgan o‘quv dasturlari doirasidagi harakatlar qat’iy 
belgilangan ketma-ketlikka ega, ta’lim mazmunini o‘zlashtirishga qaratilgan va 

---