Elektrostatik maydon energiyasi

Zaryadlangan o‘tkazgichlar sistemesining to‘la energiyasi.
Maydonda D ta otkazgichlar joylashgan bo’lsin, r tartib nomerli o’tkazgichning sirti potensial va umumiy zaryadini mos ravishda va e_i lar bilan belgilaymiz. Barcha zaryadlar otkazgichlarni sirtida joylashgani nazarda tutib va xar bir o’tkazgichning potensiali uning butun uzunligi bo’ylab o’zgarmasligini xisobga olgan xolda (9) dan

O’tkazgichni sirt bo’yicha sirt zichligidan olingan integral shu o’tkazgichning umumiy zaryadi e_i ga teng, Shuning uchun

Zaryadlangan o’tkazgichlarning tola energiyasini ifodalaydigan bu formulali shunga tashqi korinishi aynan uxshash bo’lgan nuqtaviy zaryadlarning o’zaro energiyasini ifodolovchi (13) formula bilan alashtirib yubormaslik zarur. (13) formulada (14) dan farqi ravishda potensial e_i zaryad joylashgan nuqtadagi tola potensial emas, balki yuqorida korganimizdek 1 tartib nomerli otkazgichning potensialidan iborat. Faqat shuni takidlash juda muximki kondesatorning energiyasi uchun odatda yoziladigan

Formula (14)formulasining xususiy xoli xisoblanadi.
Elektrostatik maydondagi o’tkazgichlar
O‘tkazgich ichida elektrostatik maydoni mavjud emasligi
Otkazgichlar deb elektr maydoni mavjudligida elektr zaryadlarning xarakati, yani elektr toki yuzaga keladigan jismlarga aytiladi. O’tkazgichlar matematik ravishda ifoda bilan aniqlanadi. Bu yerda o’tkazuvchnlik. Elektrostatikada zaryadlar qo’zg’olmaydigan, yani j=0 hol qaralganligi uchun Om qonunining differensial shakli:

shunday yoziladi va bundan to’gridan-to’gri o’tkazgichning ichida zaryadlar xarakatlanganda ya’ni elektrostatik muvozanat xolatida uning ichidagi maydon,

boladi. Shuni takidlash muximki, bunday xol faqat otkazgichda toklar mavjud bolmasdan, zaryadlar esa muvozanatda bolgandagina kuzatiladi. Otkazgich ichida toklar mavjud bolganda, shu toklarni yuzaga kelishiga sabab xisoblanuvchi, elektr maydoni kuchlanganligi noldan farqli boladi.