Elementar yacheyka. Panjara parametrlari. Kristallning molyar hajmi

Javoblar bilan muammolarni hal qilish misollari
Masala 1. Kristall yuziga parallel rentgen nurlari tushmoqda. Rentgen nurlari yuza tekisligiga burchak ostida tushganda birinchi tartibli maksimum kuzatiladi. Kristallning atom tekisliklari orasidagi masofa d = 280 nm. Rentgen nurlanishining to'lqin uzunligi ni aniqlang.
Yechish. Masalani yechish uchun Vulf-Bragg formulasidan foydalanish kerak. m = 1 bo'lgani uchun, ushbu formulaga raqamli qiymatlarni qo'yib, = 2•280•sin65=560•sin65 = 506 nm. ni hosil bo'lamiz

Javob: l = 506 nm.

5. Shotki nuqsoni hosil bo‘lish energiyasi kristall panjarasidagi tugunlar soni . temperaturada Shotki nuqsonlari zichligini toping.
Yechilishi.




da Frenkel nuqsonlari zichligi bo‘lsa, u holda bu nuqsonlar hosil bo‘lish energiyasini toping. Umumiy tugunlar soni deb hisoblansin.
Yechilishi.
; ; ;
=
Mustaqil hal qilish uchun vazifalar
111. Tana markazlashtirilgan kubik panjaraning hujayra birligida nechta atom bor? Rasmda ko'rsating.
(Javob: 2 atom).
112. Yuz markazlashtirilgan kubik panjaraning hujayra birligida nechta atom bor. Rasmda ko'rsating.
(Javob: 4 atom).
113. Misning birlik hajmidagi elementar hujayralar sonini aniqlang (A=63,5∙10-3 kg/mol, r=8,9•103 kg/m3).
(Javob: n=2,1*1028 m-3).
114. Kaltsiyning zichligini aniqlang, agar u yuzi markazlashtirilgan kub panjaraga ega bo'lsa va eng yaqin atomlar orasidagi masofa d=3,93 A, A=40∙10-3 kg/mol bo'lsa.
(Javob: r=4•103 kg/m3).
115. Bariyning hajm birligidagi elementar hujayralar sonini aniqlang (r=3,5∙103 kg/m3, A=137•10-3 kg/mol).
(Javob: n=7,6•1028 m3).
116. Neon kristallning zichligini toping, agar uning panjarasi yuz markazli kub (a=4,5 A va A=20,2·10-3 kg/mol) ekanligi ma'lum bo'lsa.
(Javob: r=1472,91 kg/m-3).
117. Stronsiy kristalining zichligini toping, agar uning panjarasi yuz markazli kub, eng yaqin atomlari orasidagi masofa d=4,3 A va A=87,6*10-3 kg/mol bo‘lsa.
(Javob: r=2,6•103 kg/m3).
118. Kristalning eng yaqin qo‘shni atomlari orasidagi panjara parametri a va d masofani toping: 1) alyuminiy rAl=2,7 g/sm3; A=27*103 kg/mol; 2) volfram rW=19,3 g/sm3; A=184*10-3 kg/mol.
(Javob: 1) aAl = 4,04 A; d = 2,8 A; 2) aW = 3,16 A; d = 2,7 A).
119. Temirning Ka chizig'i (lKa=1,9373 A) yuzdan (001) 18o3' burchak ostida ikkinchi tartibda aks ettirilsa, silvitning panjara konstantasini (KCl) aniqlang.
(Javob: a = 6,28 A).
120. Lauegramma yoki epigrammada ikkinchi, uchinchi, to'rtinchi va oltinchi tartibli o'qlarni sxematik tarzda chizing.