Elementar zvenolar va ularning xarakteristikalari reja

2. Birinchi tartibli inersial (aperiodik) zveno. Bu zvenoning tenglamasi qo‘yidagi ko‘rinishga ega.
(5.5)
bu yerda K – uzatish koeffitsiyenti; T – vaqt doimiyligi.
R C, RL – zanjirlari, o‘zgarmas tok generator iva dvigatellari bu zvenoga misol bo‘la oladi (5.3-rasm).
5.3-rasm. RC zanjiri (a); LR zanjiri (b); o‘zarmas tok generatori (v);
o‘zgarmas tok dvigateli (g).
(5.5) tenglamaga Laplas o‘zgartirishini kiritib, bu zvenoning uzatish funksiyasini aniqlaymiz
,
bundan
. (5.6)
Inersial zvenoning o‘tkinchi funksiyasi
(5.7)
eksponenta qonuni bo‘yicha o‘zgaradi (5.4-rasm). Impulsli o‘tkinchi funksiyani quyidagicha aniqlash mumkin (5.4b-rasm).
(5.8)


4-rasm. O‘tkinchi xarakteristika (a); impulsli o‘tkinchi xarakteristika (b).
Zvenoning chastotali uzatish funksiyasini hamda uning chastotali xarakteristikalarini aniqlash uchun uzatish funksiyasi W(p) da «p»ni «jω» билан almashtirish kerak (5.5-rasm).

– ҳақиқий қисм;
– мавҳум қисм.
;
;




5.5-rasm. Amplituda-fazali xarakteristika (a); amplituda-chastotali
va faza-chastotali xarakteristika (b).

Zvenoning logarifmik amplituda chastotali xarakteristikasi (LACHX) quyidagi ifoda yordamida aniqlanadi:

.
Bu zvenoning asimptotik LACHXni

tenglama bilan ifodalanadi.
Shunday qilib, chastotaning oralig‘idagi qiymatlarida K=1bo‘lganda xarakteristikasi abssissa o‘qi bilan mos tushadi, chunki . Agar bo‘lsa, unda shu chastota oralig‘ida xarakteristikasi balandlikda abssissa o‘qiga parallel bo‘lgan to‘g‘ri чизиқ bo‘ladi. yoki bo‘lganda ga teng bo‘ladi (5.6-rasm).





5.6-расм.
Шундай қилиб, инерциал звенонинг ЛАЧХ си туташ частота ёки гача ҳеч қандай ўзгаришсиз қолади ваш у частотадан кейин -20 дб/дек оғиш бўйича ўзгаради.
Ҳақиқий ЛАЧХ асимптотик характеристикадан бирмунча фарқ қилади ва бу фарқ фақат туташ частота ёки да энг ката қийматга эга бўлиб, у тахминан – 3,03 дб га тенг, яъни .
Амалиётда ЛАЧХ ни аниқ кўриш талаб қилинмайди. Шунинг учун уни иккита бир-бири Билан тутушган тўғри чизиқ кўринишида қурилади. Логарифмик фаза-частотали характеристика ифода ёрдамида аниқланади (5.7-расм).



5.7 – расм.
Туташ ёки частотада га тенг бўлиб, шу частотага нисбатан ЛФЧХ нинг симметриялиги унинг ўзига хос характерли фазилати ҳисобланади.