Elmi redaktor: Rəvcilər: dos. E. N. Kərimo v prof. I. A. Kərimli dos. T.Ş.Şükürov
Download 4.84 Mb. Pdf ko'rish
|
Strategiya - fəaliyyətin ümumiləşdirilmiş model olaraq qarşıya qoyulmuş məqsədə kampaniya- mn resui'slarını bölüşdürmək və koordinasiya yolu ilə nail olmaqdır. Strateji marketinq - firmanın imkanlarından kompleks istifadə edərək uzunmüddətli fəaliyyətə şərait yaratmaqdır. Bir sıra iqtisadçılar marketinq strategiyası altında marketinq tədqiqatlarını başa düşürlər.
imkanlarını qiymətləndirmək və məqsədli bazara münasibətə görə marketinqin strateji planının işlənməsində potensial təhlükələrin aşkarlanması məqsədilə firmanın güclü və zəif tərəflərinin analizidir. Transmilli şirkət - fəaliyyətlərinin əsas hissəsini başqa xarici bazarlarda qız firmalar açmaqla həyata keçirən korporasiyadır.
istehsalı əmtəə ilə onun material formasında əlaqəli ola bilər. Uyğunluq sertifikatı - əmtəənin keyfiyyətini təsdiq edən tələbatlar və normalar. Firmadaxili marketinq - firma və onun işçilərinə istiqamətlənmiş prosesdir. Bura xidmət mədəniyyətinin tətbiqi, kadrların idarə edilməsinə marketinq yanaşmasının inkişafı, qulluqçular arasında marketinq informasiyasının yayılması, həvəsləndirmə və mükafatlandırma sisteminin tətbiqi daxildir. Şəbəkə marketinqi - birbaşa marketinqin növüdür və qlobal kompyuter şəbəkəsi internetlə və kommersiya onlayn kanalları ilə həyata keçirilir. Şəxsi satış - yeni malların bazar yeridilişinin, çağırılmış potensial alıcı auditoriyasına şifahi təqdim etmək yolu ilə, ya da bir vacib alıcıya satıcDnm şəxsi söhbəti ilə satışıdır. 394
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL PROBLEMLƏRİ İNSTİTUTU AZƏRBAYCAN DÖVLƏT İQTİSAD UNİVERSİTETİ Bakalavr hazırlığı üçün «BEYNƏLXALQ MARKETİNQ” fənni üzrə METODİK GÖSTƏRİŞ ‘Bakalavr’ səviyyəsi üçün.nəzərdə tutulmuşdur. 595
MÖVZU 1. BEYNƏLXALQ MARKETİNQ STRATEGİYASININ İNKİŞAFI Mövzunun proqram sualları Beynəlxalq marketinqin obyektiv xarakteri və onun xüsusiyyətləri. Beynəlxalq marketinqin predmeti və konsepsiyalan. Qlobal multimiUi beynəlxalq marketinq. Beynəlxalq marketinqin fərqləri. Beynəlxalq marketinqin spesifikası. Beynəlxalq marketinqin istifadəsinin xüsusiyyətləri: iqtisadi-siyasi aspekt, siyasi-iqtisadi rejimin uçotu. Beynəlxalq marketinqdə nəzərə alınan elmi-texniki xarakterli amillər. Beynəlxalq marketinqin tətbiqinin əsas istiqamətləri. Beynəlxalq marketinq tətbiq səviyyələri: aşkar olunmayan beynəlxalq marketinq, epizodik beynəbcalq marketinq, müntəzəm beynəlxalq marketinq, inkişaf etmiş beynəlxalq marketinq, qlobal beynəlxalq marketinq. Beynəlxalq marketinq strategiyasınm evolyusiyası. MultimiUi marketinq strategiyası (uyğunlaşma). Qlobal marketinq strategiyası (standart). Marketinq fəaliyyətinin beynəlmiləüəşməsinin inkişafı mərhələləri. Uyğunlaşmış, ditferensasiyalı standartlaşmış strategiya. Qloballaşma strategiyasmm tətbiq olunması amilləri. QlobaUaşma strategiyasınm məhdudiyyətləri. QlobaUaşma strategiyasmm çatışmazhqlan. Bilməli -
Beynəlxalq marketinqin obyektiv xarakterini, onun xüsusiyyətlərini; -
Beynəlxalq marketinqin predmetini, onun konsepsiyalarını; -
Beynəlxalq marketinqdən istifadənin xüsusiyyətlərini; -
Beynəlxalq marketinqin tətbiq səviyyələrini; -
Beynəlxalq marketinq strategiyasımn evolyusiyasmı; -
MultimiUi marketinq xüsusiyyətlərini; -
Uyğunlaşmış differensasiyalı, standartlaşmış strategiyamn mahiyyətini; -
Qlobal marketinq strategiyasmm fərqli cəhətlərini, üstünlüklərini; -
Beynəlxalq marketinqin inkişafmm əsas mərhələlərini; -
TMŞ-n Q.Perlamutterə görə 4 inkişaf mərhələsini. Məşğələ dərsinin sualları 1.
Beynəlxalq marketinqin obyektiv xarakteri və onun xüsusi}^ətləri. 2.
Beynəlxalq marketinq konsepsiyaları, predmeti. 3.
Beynəlxalq marketinq tətbiq səviyyələri. 4.
Beynəlxalq marketinq strategiyasmm evolyusiyası. 5.
MultimiUi marketinq. 6.
Qlobal marketinq. 7.
QlobaUaşma, standartlaşma strategiyalarının inkişafı yolundakı məhdudiyyətlər. 8.
Beynəlxalq marketinqin inkişafımn mərhələləri. Terminlər, anlayışlar Qlobal, multimiUi, spesifika, epizodüc beynəlxalq marketinq, aşkar olmayan beynəlxalq marketinq, müntəzəm beynəlxalq marketinq, “kaskad” marketinq, tam qlobal, qismən qlobal multimiUi, milli, simbioz strategiya, standart strategiya, etnosentrik mərhələ, polisent- rik mərhələ, regionosentrik, qlosentrik “vahid qlobal istehlakçı’’, “qlobal fokuslanma”. Mövzuya aid testlər 1.
Aşağıdakılardan hansı beynəlxalq marketinqdə nəzərə alman elmi-texniki xarakterli amillərə aid deyil? 396
a)
istehsal texnologiyasının inkişaf səviyyəsi, yeniliklər; b)
əmtəə və xidmətlərin modifıkasiyası, standartlar; c)
iş qüvvəsinin ixtisaslaşması; d)
beynəlxalq iqtisadi münasibətlərin milli, dövlətlərarası tənzimlənməsi; e)
xarici bazarların siyasi-hüquqi rejiminin uçotu. 2.
Beynəlxalq marketinqdən beynəlxalq biznesin hansı sferalarında tətbiq olunur? a)
milli daxili bazarda; b)
xarici ticarətdə; c)
texnikanın mübadiləsində; d)
beynəlxalq podrat münasibətlərində; e)
bütün sahələrində. 3.
qlobal marketinqin vacib xüsusiyyəti nədir? a)
müəssisənin uyğunlaşmaq tələbatıdır; b)
əmtəə və xidmətlərin modifıkasiyası, standartlaşmasıdir; c)
xarici ticarətdə iş qüvvəsinin ixtisaslaşmasıdır; d)
beynəlxalq podrat münasibətlərində ixtisaslaşmadır; e)
milli daxili bazarda ixtisaslaşmadır. 4.
Qloballaşmaya toxunan sahələrin nümunəvi təsnifatı hansıdır? a)
tam qlobal, qismən qlobal, multimilli, milli; b)
multimilli, uyğunlaşmış, standartlaşmış; c)
milli, uyğunlaşmış, qismən milli; d)
multimilli, beynəlxalq, standartlaşmış, milli; e)
tam qlobal, multimilli, uyğunlaşmış, milli; göstəricilərdən 5.
Əmtəənin qloballaşma dərəcəsini qiymətləndirmək üçün hansı istifadə olunur? a)
b)
tələbin uyğunlaşma dərəcəsi, investisiyaların eynicinsliyi, alıcıların müxtəlilliyi; c)
iş qüvvəsinin ixtisaslaşması, iqtisadi münasibətlərin beynəlxalq səviyyədə tənzimlənməsi; d)
xarici bazarın həmcinsliyi, nou-hoularm daha az tətbiqi; e)
təklifin ixtisaslaşması, tələbin uyğunlaşma dərəcəsi, xarici bazarın tutumu. 6.
“Koka-Kola” beynəlxalq bazarda hansı strategiya yürüdür? a)
qlobal-uyğunlaşdırılmış; b)
diferensiallaşmış; c)
multimilli, etnosentrik; d)
fərqləndirilmiş; e)
polisentrik, qlobal. 7.
Beynəlxalq marketinqin sosial modelini formalaşdırarkən nələr nəzərə alınmalıdır? a)
xarici bazar haqda məlumat, xarici bazarın dəyişikliklərinə cavab verməyə hazır olan istehsal strukturu, xarici satışların uçotunu aparmağa qadir olan sistemi; b)
c)
iş qüvvəsinin ixtisaslaşması, iqtisadi münasibətlərin beynəlxalq səviyyədə tənzimlənməsi; d)
xarici bazarın həmcinsliyi, nou-houların daha az tətbiqi; e)
təklifin ixtisaslaşması, tələbin uyğunlaşma dərəcəsi, xarici bazarın tutumu. 397
8.
Beynəlmiləlləşmə strategiyası nə vaxt müşahidə olunur? a)
konkret malın satışı və istehsalında iştirak edən ölkələrin sayı nəzərə çarpacaq dərəcədə artanda, mal öz milliliyini itirəndə; b)
xarici ticarət multiplikatoru kifayət qədər fərqləndikdə; c)
kapital və əmək bazarı daha çox beynəlmiləlləşdikdə; d)
beynəlxalq əmək bölgüsü dərinləşdikdə; e)
milli bazar dünya bazarına daha dərindən inteqrasiya olunduqda. 9.
FiiTnanın xarici bazardakı ilk addımları necə xarakter daşıyır? a)
intensiv və daimi; b)
dayanıqlı və təsadüfi; c)
daimi və dolayı; d)
təsadüfi və mövsümi; e)
təsadüfi və emprik . 10.
Beynəlxalq marketinq strategiyalarının inkişafının birinci etapı necə baş verir? a)
baş verir; b)
firma beynəlxalq fəaliyyətini multimilliləşmə vasitəsilə həyata keçirir; c)
uyğunlaşma strategiyasının standartlaşması baş verir; d)
firma beynəlxalq marketinq strategiyasını təkmilləşdirərək vahid, inteqrasiya olunmuş standart qlobal strategiya işləyir; e)
nəzərindən baxılır. Ədəbiyyat: 11, 12, 13, 14. 15. MÖVZU 2. TMŞ - BEYNƏLXALQ MARKETİNQİN ƏSAS SUBYEKTLƏRİDİR Mövzunun proqram sualları TMŞ haqqında anlayış və transmilliləşmə indeksi. Transmilliləşmə indeksinin hesablanması qaydası. TMŞ - dünya iqtisadiyyatının qloballaşması prosesinin əsası kimi. TMŞ-n tipik təşkilati quruluşu. Multimilli, çoxmilli kompaniyalar. Dünya iqtisadiyyatının inkişafında TMŞ-n rolu. TMŞ beynəlxalq marketinqin əsası kimi. Qlobal şirkətlər və TMŞ. TMŞ qloballaşma strategiyası. Antiqlobalist hərəkatı. Milli hökumətlərin qlobal monopoliya siyasətindən asılılığı. İri TMŞ tərəfindən dünya bazarının tənzimlənməsinin gücləmnəsi. Məhdud işgüzar təcrübə. TMŞ və dünya bazarında ümumi rəqabətin güclənməsi. ABŞ ən iri TMŞ. Yaponiya, Koreya, Çin və başqa Asiya ölkələrinin ən iri TMŞ. Avropanın ən iri TMŞ. Azərbaycan iqtisadiyyatında TMŞ-n rolu. Bilməli: -
Transmillişirkətlərlə beynəlxalq kompaniyaların hansı xüsusiyyətlərə görə fərqləndiyini; -
-
Müasir dünya ticarətinin inkişafında TMŞ-nin xüsusi rolunu; -
TMŞ-n beynəlxalq marketinqin inkişafındakı müsbət rolunu; -
Antiqloballaşmanın mahiyyətini; -
Qloballaşmanın müsbət və mənfi cəhətlərini. 398 Məşğələ dərsinin sualları 1.
Beynəlxalq biznesdə TMŞ-n rolu. 2.
Transmilli şirkətlərin beynəlxalq marketinqin və beynəlmiləlləşmə prosesinin instut- sional forması kimi. 3.
4.
Dünyanın ən iri TMŞ-ri, onların xüsusiyyətləri. 5.
Azərbaycan Respublikası iqtisadiyyatında TMŞ-n rolu. Terminlər və anlayışlar Transmilliləşmə indeksi, konqlomerat, qız, nəvə şirkətlər, potfel yığımı, inteqrasiya, beynəlmiləlləşmə, beynəlxalq rəqabət, instutsional baza, qlobal dərketmə azadlığı, özünü idarəetmə, özünü aşkarlama, antiqlobali.stlər, konsern, çoxmilli, beynəlxalq, kosmopolit, nəzarət kapitalı.
1.
Transmilli şirkət nədir? a)
beynəlxalq marketinqin və beynəlmiləlləşmənin instutsional formasıdır; b)
satışını xarici bazarlarda həyata keçirən kompaniyalar; c)
beynəlxalq şirkətlər olaraq yalnız 2 inkişaf etmiş ölkədə fəaliyyət göstərməsi vacibdir; d)
c)
kompaniyanın aktivləri bir milyondan çox olmalıdır. 2.
Transmilliləşmə indeksinə aşağıdakılardan hansı aid deyil. a)
xarici fıliallardakı istehsal həcmi və onun daxili istehsala nisbəti. b)
firmanın daxili bazaar fəaliyyətindən alman gəlirlərin həcminə nisbətən xarici filiallardan əldə olunan gəlirlərin həcmi. c)
daxili bazardakı filialların sayı. d)
.xarici filiallarda işləyən işçilərin daxili filiallarda işçilərin sayına nisbəti. e)
kompaniyanın aktivlərinin ümumi həcmində xarici aktivlərin payı. 3.
Beynəlxalq monopoliyaların əsas xüsusiyyəti nədir? a)
onlar yarandıqları ölkənin xüsusiyyətlərinə malik olmur, bir çox ölkələrin kapitalı ilə yaranır. b)
etdirir. c)
qlobal transmilli inteqrasiya olunmuş təsərrüfat strukturunun yüksələn hakimiyyəti. d)
əmək məhsuldarlığının və əmək bölgüsünün artımı. e)
milli hökümətlərin qlobal monopoliya siyasətindən asılılığı. 4.
Qlobal kompaniyaların əsas xüsusiyyəti nədir? a)
onlar TMŞ-n əmələ gəlir və beynəlmiləlləşmənin ardıcıl mərhələlərini özündə əks etdirir. b)
yaranır. c)
qlobal transmilli inteqrasiya olunmuş təsərrüfat strukturunun yüksələn hakimiyyəti. d)
milli hökümətlərin qlobal monopoliya siyasətindən asılılığı. e)
əmək məhsuldarlığının və əmək bölgüsünün artımı. 399
5.
TMŞ-n qloballaşması atrategiyasına tənqidlərin əsas istiqamətlərinə aşağıdakılardan hansı aid deyil? a)
qlobal transmilli inteqrasiya olunmuş təsərrüfat strukturunun yüksələn hakimiyyəti. b)
milli hökümətlərin qlobal monopoliya siyasətindən asılılığı. c)
iri TMŞ tərəfindən dünya bazarının tənzimlənməsinin gücləmnəsi. d)
bütün dünya ahcılarımn standart istehlaka və həyat tərzinə məcburetmə. e)
xarici filiallarmdakı istehsal həcminin daxili istehlak həcmindən çoxluğu. 6.
Qloballaşmanın müsbət hesab olunan tərəflərinə aşağıdakılardan hansı daxil deyil? a)
əmək məhsuldarlığının və əmək bölgüsünün artımı. b)
dünya iqtisadiyyatının idarə oluna bilən güclü qlobal sisteminin yaradılması. c)
istehsal investisiyalarının effektivliyinin artımı. d)
hər bir ölkənin iqtisadiyyatının əsl vəziyyətinin aşkarlanması. e)
dünya bazarında ümumi rəqabətin güclənməsi. 7.
TMŞ-n inkişafının etnosentrik mərhələsi nə ilə xarakterikdir? a)
bu mərhələdə şirkətin xarici-icıtisadi fəaliyyətinə daxili bazara tabelilik nöqteyi nəzərindən baxılır. b)
baş verir. c)
firma beynəlxalq fəaliyy ətini multimilliləşmə vasitəsilə həyata keçirir. d)
uyğunlaşma strategiyasının standartlaşması baş verir. e)
firma beynəlxalq marketinq strategiyasını təkmilləşdirərək vahid, inteqrasiya olunmuş standart qlobal strategiya işləyir. 8.
a)
bu mərhələdə şirkətin xarici-iqtisadi fəaliyyətinə daxili bazara tabelilik nöqteyi nəzərindən baxılması ilə. b)
təsadüfi və emprik (sınaq və səhvlər) şərtlərlə. c)
daxili bazardakı marketinq strategiyası ilə oxşar olaraq heç bir dəyişiklik edilmədən baş verilməsi ilə. d)
olunmuş standart qlobal strategiyailə işləməsilə. e)
xarici lokal bazarlarda alıcıların üstünlük verdiyi cəhətlər nəzərə alınmaqla marketinq strategiyası tətbiq olunur. 9.
a)
bu mərhələdə şirkət rəhbərliyinin diqqəti kommunikasiya axınına və regionun şöbələrin səlahiyyətlərinin ötürülməsinə yönəldilər. b)
xarici lokal bazarlarda alıcıların üstünlük verdiyi cəhətlər nəzərə alınmaqla marketinq strategiyası tətbiq olunur. c)
nəzərindən baxılır. d)
firma beynəlxalq marketinq strategiyasını təkmilləşdirərək vahid, inteqrasiya olunmuş standart qlobal strategiya işləyir. e)
10.
TMŞ-n inkişafının geosentrik və ya qlobal mərhələlərində nə baş verir? a)
əsas şirkətin xarici bölmələrilə müəyyən standartlar üzrə beynəlxalq biznesin həyata keçirilməsi baş verir. 400
b)
firma beynəlxalq marketinq strategiyasını təkmilləşdirərək vahid, inteqrasiya olunmuş standart qlobal strategiya işləyir. c)
bu mərhələdə şirkətin xarici-iqtisadi fəaliyyətinə daxili bazara tabelilik nöqteyi nəzərindən baxılır. d)
strategiyası tətbiq olunur. e)
bu mərhələdə şirkət rəhbərliyinin diqqəti kommunikasiya axınına və regionun şöbələrin səlahiyyətlərinin ötürülməsinə yönəldilər. Ədəbiyyat: 11,49,50,51,52, 53.
Beynəlxalq marketinqin xarici mühiti və onun tədqiqatının xüsusiyyətləri. Xarici bazarın əlverişliyi. Siyasi hüquqi mühit. Beynəlxalq praktikasında nəzərə alınması vacib olan qanunverici hallar. Sosial-mədəni mühit. Beynəlxalq jestlər. Beynəlxalq marketinqdə etnosentrizm və geosentrizm. Daxili hesabat sistemi. Beynəlxalq təşkilatların hesabatları. Xarici informasiya mənbələri. Təkrar məlumatlar. İlkin məlumatlar. Beynəlxalq marketinqdə istifadə olunan əsas informasiya şəbəkələri. İnternet, ekstranet, intranet. İnternet kommersiya. Azərbaycanda İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları (İKT). Trade Point. Beynəlxalq marketinqdə tədqiqat aparan təşkilatların bir sıra xüsusiyyətləri. XXI əsrin tədqiqat aparan ən iri şirkətləri. Bilməli: -
Beynəlxalq marketinq xarici mühitini, onun tədqiqatının vacibliyini; -
Təkrar və ilkin məlumatların fərqini; -
Siyasi-hüquqi mühitdə aparılan tədqiqatların xüsusiyyətlərini, əhəmiyyətini; -
Sosial-mədəni mühit tədqiqatlarının əhəmiyyətini, istiqamətlərini; -
Kabinetdaxili və kabinetdənkənar informasiya mənbələrini; -
Beynəlxalq marketinqdə istifadə olunan əsas informasiya şəbəkələrini; -
İnternetin, ekstranetin, intranetin əhəmiyyətini, fərqli cəhətlərini; -
Azərbaycanda İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları sahəsinin inkişafını; -
Azərbaycanda internet şəbəkəsinin inkişafında nailiyyətləri; -
Trade point nədir; -
Beynəlxalq marketinq tədqiqatları sahəsində xidmət göstərən şirkət və agentliklərin əsas tipləri. Download 4.84 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling