Bajardi: Axmedova Shoxista 106-MT_s Tekshirdi:_______________________ Режа: - Антик психология ҳақида тушунча
- Буюк алломаларни антик психологияга қўшган ҳиссалари
- Антик дунёда жон ҳақидаги тасаввурлар
- Афлотун психология ҳақида
- Арасту таълимотида жон тушунчаси
INTRODUCTION - Қадимдан маданий фикр ва руҳиятлар бир-бири билан ўзаро боғлиқ бўлган ва ривожланган. Шунинг учун қадимий грек-римликлар ривожланишини Шарқ халқларидан ажратиб алоҳида ўрганиб бўлмайди. Инсон онги ривожлана борган сари турли ўзгаришлар содир бўлади. Секин- аста ишлаб чиқариш революцияси бўлади. Секин-аста шаҳар қишлоқдан, ҳунармандлар қишлоқ хўжалигидан ажрай бошлайдилар. Инсоннинг ҳаёт тарзи ўзгариши, қулларнинг кўпайиши, дарё йўлларининг очилиши қадимий греклар онгини бир неча баробар ўстиради. Қадимий афсоналарга ишониш, бир неча табиий фанлар (математика, география, астраномия, тиббиёт) билан танишиши улар онгининг ўсишига, фикр юритишига туртки бўлади.
Материалистик фикрлайдиган бир неча файласуф ва олимлар етишиб чиққан. Буларга Демокрит, Гиппократ, Анаксиманларни мисол келтириш мумкин. Уларнинг изланишлари катта аҳамиятга эгадир. - Материалистик фикрлайдиган бир неча файласуф ва олимлар етишиб чиққан. Буларга Демокрит, Гиппократ, Анаксиманларни мисол келтириш мумкин. Уларнинг изланишлари катта аҳамиятга эгадир.
- Эрамиздан аввалги V асрда фалсафий фикрлар марказидан бири Афина эди. Шу вақтларда донишмандликка ўргатувчи ўқитувчилар, софистлар йўналиши ривожланган. Турли муассасаларда софистлар одамларни доноликка, билимдонликка, ўз сўзларини ўтказишга ўргатишар эди. Улар ўз дарсларида инсоннинг психологик сюжетларини, инсонни бошқа инсонларга муносабатларини муҳокама қилар эди. Уларнинг фикрига қарши Суқрот ўз фикри билан чиққан. Эрамиздан аввалги IV асрда Платон ва Аристотеллар илмий асарларида фалсафий психологик фикрлар системаси инсон фикрини ўсишига катта таъсир қилиши ҳақида ёзганлар.
Аристотель фалсафасидаги психологик фикрларда биологик йўналишлар бор эди. Аристотель дунёни ақлий фикрлари алоҳида инсонларда ер юзида бўладиган ҳодисаларда юзага келади деб тасдиқлайди. Suqrot Aflotun(Platon) Geraklit Empedokl Anaksagor va Demokrit Демокритни шогирди, издоши Эпикур Демокритга тушунча, қалбни, умумбиологик ҳодисадан психологик ҳодисаларни бир-биридан ажратиб берди. Қалб 4 элементдан ташкил топган. Уларни ҳар бирини ўз вазифаси бор. Олов-иссиқлик манбаи Буғланиш-ҳаракат Шамол-совуққонлик Номсиз элемент-қалб Булар ҳаммаси психологик фаолиятни намоён қилади. Эпикур шогирди Лукреций номсиз материяни номлаш учун термин топди. Бу-руҳ қалбдан фарқ қилади. Бу тушунчани Лукреций «Аёллар табиати ҳақида» асарида ҳаракат турини, фарқини бир бутун «атомли» дунёда тушунтириб берди. «Қалб» Лукреций таърифи бўйича: актив фаолиятли танани ўзига бўйсундира олади унинг бундан идрок келиб чиқади. E’tiboringiz uchun rahmat!
Do'stlaringiz bilan baham: |