«energetika» fakulteti «elektr texnikasi, elektr mexanikasi va elektr texnologiyalari» kafedrasi

Ish, energiya va quvvat
Iste’molchidagi zaryadlarni ko‘chirishda bajarilgan ish quyidagicha topiladi:
, ,
ekanligini topamiz. Bunda; - manbada issiqlikka aylangan energiya tashqi zanjirda sarf qilinadigan energiya .
Ishning bajarish tezligi quvvat deyiladi.
(Vt)-manbaning quvvati.
(Vt) – iste’molchining quvvati. (Vt) – isrof bo‘lgan quvvat.
Joul – Lens qonuni
Issiqlikka aylanuvchi elektr energiya;
(j) yoki (kal).


Masalalar
2.1-masala.
Uzunligi 10 m, diametri 0,4 mm bo‘lgan nixromdan yasalgan elektrik pechka spiralining ishlash temperaturasi 300 ⁰C. Tarmoq kuchlanishi 220 V. Spiraldagi zichlikni aniqlang.
2.2-masala.
12 v li avtomobil lampochkasidan nominal kuchlanishda 4a tok o‘tadi, agar uni batareyaga ulansa, lampochka kuyadimi? Batareyadagi E.Yu.K. 90v. Ichki qarshiligi 42 om. Lampochka qarshiligini bog‘liq bo‘lmagan doimiy kattalik deb qarang.
2.3-masala.
Kuchlanish U=110v bo‘lgan elktr tarmoqqa qarshiligi r=200 Om cho‘g‘lanma lampa ulangan. Lampadagi tok kuchini aniqlang.
2.4-masala.
Agar isitish asbobidagi tok kuchi I=5a, uning qarshiligi bo‘lsa, uning qisqichlaridagi kuchlanishni aniqlang.
2.5-masala.
Agar simlarning ko‘ndalang kesimi S=10mm² va liniyaning uzunligi 200m bo‘lsa, havo liniyasi simlarining +20⁰S va -10⁰S temperaturadagi qarshiligini toping.
2.6-masala.
Elektr kavsharlagich 5a tokda 12v ga muljallangan. Kavsharlagich 30 min. ishlaganda undan qancha issiqlik ajraladi?
2.7-masala.
Quvvati 2kvt li elektr dvigatel 6 a tok iste’mol qiladi. Uning cho‘lg‘amlari qarshiligi 2 om. Dvigatelda 2 soatda ajralib chiqadigan issiqlik miqdorini hisoblang.
2.8-masala.
Kuchlanishi U=220v bo‘lgan tarmoqqa quvvati p=5kvt bo‘lgan elektr dvigatel ulangan. Elektr dvigateldan oqayotgan tok kuchini aniqlang.
2.9-masala.
Kuchlanish U=225v bo‘lgan tarmoqqa I=4a tok oluvchi isitgich asbobi ulangan. Asbobning kuvvati va asbob 2 soat ichida iste’mol qilgan energiyaning bahosini toping. 1kvt soat elektr energiya 23 so‘m turadi.
2.10-masala.
Agar isitgich asbobining qarshiligi 22 om, tarmoqning kuchlanishi 110v bo‘lsa, bu asbobda 15 minutda ajralib chiqqan issiqlik miqdorini toping.