«energo-mexanika» fakul’teti «mashinasozlik texnologiyasi» kafedrasi

ISh BOShLAShDAN OLDINGI XAVFSIZLIK QOIDALARI
6. Ish boshlashdan oldin silliqlovchi quyidagilarga majbur:
6.1.ushbu ishni bajarish uchun kerak bo'lgan, tarmoq me'yorlarida ko'zda tuitlgan maxsus kiyim, maxsus poyabzal va individual himoya vositalarini kiyish (saqlagich ko'zoynaklari), tartibga solish, yeng qaytarmasini to'g'nash yoki bog'lash, sochlarni bosh kiyimi ostiga olib qo'yish;
6.2. to'siqlari, uzatma tasmalar, elektr apparaturasining tok uzatuvchi qismlari mavjudligini va yaroqliligini, dastaki asboblar moslamalari mavjudligini va yaroqliligini, qirindini tozalash uchun ilgak mavjudligini tekshirish;
6.3. oyoq ostiga qo'yiladigan yog'och panjara mavjudligini tekshirish;
6.4. oqimli-tortuvchi ventilyatsiya, signalizatsiyalarni, blokirovka va saqlovchi moslamalar, zaminlash, jihozlarning yaroqliligini va jilvir tosh mahkamlanganligini tekshirish;
6.5. ish joyini yetarli darajada yoritilganligiga ishonch hosil qilish;
6.6. dastlabki materiallar holatini va mavjudligini tekshirish (zagotovka va yarim tayyor mahsulotlar);
6.7. bo'shashib qolgan gaykalarni, kontrgaykalarni, boltlarni, ponalarni tortib mahkamlash va stanokning tegishli boltli birikmalari, yordamchi va saqlovchi moslamalari va qurilmalarini qanday shlintlanganligini tekshirish;
6.8. ishlatilayotgan jilvir toshlarning ruxsat etilgan aylanma tezligi va stanok shpindelining bir minutdagi aylanishlar chastotasi keltirilgan jadvallar mavjudligini tekshirish (ushbu ma'lumotlar stanokda ko'rsatilgan bo'lishi kerak);
6.9.abraziv asboblarning, xamda shpindelning chiqib turgan aylanuvchi uchlari va mahkamlash detallari himoya to'siqlari, tirqish(zazor) mavjudligini tekshirish;
6.10. jilvir charxtosh (ishlatilmagan, yangi) va himoya kojuxi ichki yuzasi orasidagi tirqish (zazor) mavjudligi tekshirish, u quyidagi o'lchamlarda bo'lishi kerak:
6.11. diametri 100 mm gacha bo'lgan jilvir charxtoshlar uchun ko'pi bilan 9 mm;
6.12. diametri 101-300 mm gacha bo'lgan jilvir charxtoshlar uchun ko'pi bilan 10 mm;
6.13. diametri 301-600 mm gacha bo'lgan jilvir charxtoshlar uchun ko'pi bilan 15mm;
6.14. diametri 751-1400 mm gacha bo'lgan jilvir charxtoshlar uchun ko'pi bilan 20mm.
7. Ish boshlashdan oldin stanokda o'rnatilgan jilvir tosh ishchi tezlikda qisqa vaqt salt holatda aylantiriladi, bunda 140-400 mm diametrli toshlar 2 min davomida (kamida), diametri 400 mm dan katta bo'lgan toshlar 5min davomida (kamida).
8. Jilvir tosh o'rnatgandan kiyin quyidagilarni tekshirish lozim:
8.1.jilvir tosh tepishi yo'qligini, shpindel tepishi stanokning texnik shartlariga muvofiq bo'lish;
8.2.abraziv toshda sezilarli o'yilgan va yorilgan joylarining bor-yo'qligini, toshni osilgan holatida massasi 200-300 gr. bo'lgan bolg'a bilan urib tekshirish (yoriqlari bo'lmagan asbob tiniq tovush chiqaradi);
8.3.jilvir toshda sinov raqami va sanasi ko'rsatilgan belgi yoki yorliq, ruxsat etilgan ishchi aylanma tezligi ko'rsatilgan tamg'a (markirovka) mavjudligini;
8.4. jilvir tosh va siquvchi flaneslar orasida (qalinligi 0,5-1mm bo'lgan) qistirma mavjudligini, flanesni mahkamlayotgan gaykalarning ishonchli mahkamlanganligini, shuningdek jilvir tosh markazlashganini;
8.5.asbobni o'rnatish uchun ishlatiladigan moslamalar asbobning stanok shpindeli bilan o'qdoshligini, xamda segmentlar balandligidan kam bo'lmagan xolda uzunligi bo'yicha qisilishini a'minlashini kerak. Jilvir tosh teshigi va o'rnatish joyi orasidagi tirqish (zazor) o'rnatish teshigi diametriga ruxsat etilgan kattalik chegarasida bo'lishini;
Ish xavfsizligi to'liq ta'minlanmaganida silliqlovchi o'z mulohazalarini smena ustasiga aytishi va ular bartaraf etilganga qadar ishga kirishmasligi shart.