Epidemiologiyadan

 
Ichburug’ kasalligining profilaktikasi 
DSENM talablariga ko’ra kasallik o’chog’ida sanitar-profilaktik chora-
tadbirlar o’tkaziladi. Suv manbalari, suv havzalari, quduqlarni yaxshilash, 
hojatxonalarni tozalash, pashshalarni yo’q qilish hamda sanitar oqartuv ishlarini 
olib borish. 
Muayyan epidemiologik vaziyatdan kelib chiqib, ayrim hollarda, aholining 
ba’zi ijtimoiy-kasbiy guruhlari o’rtasida fagoprofilaktika o’tkaziladi. Bunda avvalo 
mazkur bakteriofagning ajratilayotgan shigellalarni lizis qilish xususiyati 
o’rganilishi va inobatga olinishi zarur. 
1. Profilaktika maqsadida maktabgacha bo’lgan bolalar, bog’chagacha 
bo’lgan bolalar, maktabgacha bolalar ovqatlanish korxonalarida ishlovchi 
xodimlar, oziq-ovqat do’konlaridagi sotuvchilar, suv inshootlarida ishlovchilarga 
hamda somatik shifoxonalarda bemorlarga 5 kun mobaynida 1 tadan tabletka 
bakteriofag beriladi. 
2. O’choqda epidemiologik ko’rsatmaga qarab maktabgacha bo’lgan bolalar 
muassasalarida profilaktika maqsadida 3 kun ketma-ket sistemali ravishda 
fagoprofilaktika o’tkaziladi. 
3. Yotoqxonalarda, ovqatlanish korxonalarida kasallikning oldini olish 
maqsadida 3 kun fagoprofilaktika o’tkaziladi. 
4. Ichak o’tkir kasalliklari bilan og’rigan bemorlarga 2 martadan davolash 
maqsadida 5 kun bakteriofag beriladi. Sog’lom 6 oydan 3 yoshgacha bo’lgan 
bolalarga 1 tabletka, 3 yoshdan yuqori va katta yoshdagilarga 2 tabletka, 8 
yoshdagilarga 2-4 tabletka. 
Davolanib bo’lgan bolalar, bolalar muassasalarida va ovqatlanish 
korxonalarida ishlovchi xodimlarga 5 kun davomida fagoprofilaktika o’tkaziladi. 

---

149 
MAVZU 14. VABONING EPIDEMIOLOGIYASI, PROFILAKTIKASI 
VA EPIDEMIOLOGIK NAZORATI 
Mashg’ulot maqsadi: 
Vabo epidemik jarayonining rivojlanishi, respublikaga kirishining oldini 
olishda ko’riladigan chora-tadbirlarni talabalarga o’rgatish.
Darsning davomiyligi: 4 soat.
O’tish joyi: epidemiologiya kafedrasi. Ushbu mavzu yuzasidan talabalar 
quyidagilarni bilishi kerak. 
1. Vabo epidemik jarayonining rivojlanish mexanizmi. 
2. Vaboning respublika hududida tarqalishiga qarshi chora-tadbirlar. 
3. Chora-tadbirlarning samaradorligini aniqlash.
Talaba bilishi lozim bo’lgan amaliy ko’nikmalar: 
- vabo epidemik jarayonining rivojlanishini tahlil qila bilish; 
- vabo bilan kasallangan bemorlarni aniqlay olish va yuqori 
tashkilotlarga axborot bera olish; 
- SNP tuzilishida asosiy prinsiplarni bilish.
Mashg’ulot o’tkazish rejasi: 
- kirish; 
- vaboda epidemik jarayonning rivojlanish mexanizmi, vaboning dunyoda 
tarqalganligi; 
- respublika hududini O’XYUK sanitariya muhofazasini tashkil etish; 
- SNPlarni tashkil etish va ishlash prinsiplari.
Talabalarning mustaqil ishi: 
- vabo aniqlanganda shoshilinch axborot yuborilishini o’rganish; 
- ushbu mavzu bo’yicha buyruq, uslubiy qo’llanma va yo’riqnomalar bilan 
tanishish. 
Mashg’ulotning jihozlanishi: 
- tegishli jadvallar, sxemalar, rasmlar.
Adabiyotlar: 
1. Belyakov V.D. Epidemiologiya. 1989 y. 
2. O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligining 1999 y. 18.02. 
96-sonli buyrug’i. 
3. O’zbekiston Respublikasida vabo kasalligining sanitariya-
epidemiologik nazorati haqidagi Nizom. Toshkent 1992 y. 
4. Medinskiy G.M., Sergeev V.P. Epid.nadzor za xoleroy . 1989 y. 
5. N.N.Jukov-Verejnikov, I.K.Musabaev va boshqalar. Vaboning klinikasi, 
davosi va profilaktikasi. Toshkent 1966 y. 
6. M.K.Usmanov. Epidemiologiya. 1995 y.