Epik janrlarda nutq obrazlar personajlar ifoda shakillari pafos bilan bog’liq ko’rinishi reja

Asar matni ustida ishlash uchun beriladigan uy vazifalari. Insonning fe’lu atvorini zo‘rlik bilan o‘zgartirish mumkin emas. Odamlar tomonidan yaratilgan qoidalar, tartiblar, qonunlar insonning tabiiy xususiyatlariga mos tushsagina ular tarbiyalanuvchiga “yuqishi” mumkin. SHundoq ekan, o‘quvchini maktabning tartibqoidalariga emas, ta’lim-tarbiya jarayonini o‘quvchiga moslashtirish kerak. Ya’ni, darslar, uy vazifalari ta’limning har bosqichida har bir o‘quvchi qobiliyati, iqtidori, qiziqish va imkoniyatlariga asoslangan holda, imkon qadar individuallashtirilgan tarzda amalga oshirilishi lozim. O‘quvchining intensiv rivojlanishini nazarda tutgan holda unga adabiy ta’limning barcha bosqichida, har darsda uyda ishlash uchun topshiriqlar berilishi, bola uyda har kuni sinfdagidek ishlashi kerak. Uy ishlarining qiyinlarini osonlari bilan va aksincha,almashtirib turish muhim ahamiyat kasb etadi. Tinimsiz qiyin topshiriqlarni berish o‘quvchilarni zo‘riqtirgani singari, uzluksiz oson vazifalar ham ularni uy ishlariga engil qarashga o‘rgatib qo‘yadi. Uy vazifalarini bajarish uchun ajratiladigan vaqt ta’limning har bosqichida o‘quvchining yoshi, ruhiy va jismoniy xususiyatlari hamda imkoniyatlariga asoslangan holda aniqlanadi.
Uyga beriladigan topshiriqlarning umumiy hajmi, turli shakllarda, barcha o‘quv fanlari misolida umumiy tarzda: boshlang‘ich sinflarning quyi bosqichlarida taxminan yarim soatgacha, yuqori bosqichlarida 40 – 45 daqiqa; 5-sinflarda 1 soat–1soat 15 daqiqa atrofida; 6 – 7-sinflarda 1soat 15 daqiqadan 1,5 soatgacha; 8 – 9-sinflarda 1,5 soatdan 2 soatgacha bo‘lmog‘i nazarda tutiladi. Bunday vaqt oralig‘iga mo‘ljallangan uy ishlari maktabdagi barcha o‘quv fanlari bo‘yicha og‘zaki bajariladigan ishlar, o‘qish uchun topshiriqlar hamda yozma ishlar bilan almashtirib turiladi.
Adabiy ta’limning boshlang‘ich bosqichida o‘qilgan asarlar yuzasidan uy vazifasi sifatida:

• 
  sinfda o‘tilgan mavzuni uyda qayta o‘qish;
  
• 
  o‘qiganlarining rejasini tuzish va reja asosida qayta ijodiy hikoyalash; o asar yuzasidan uning matnini takrorlashga emas, mustaqil mulohaza yuritib, o‘z
  

fikrini aytishga undovchi mantiqli savollar tuzish va ularga javob berish; o sinfdan tashqari o‘qiladigan asarlar ustida ishlash uchun topshiriqlar berish; o mustaqil ishlar; o lug‘at bilan ishlash; o yozma va og‘zaki insho; o matnni bo‘laklarga ajratish va ularning mazmuniga mos sarlavha topish; o asar matni qismlari bo‘yicha sarlavhalar tavsiya etib, mavjud matnni shu
sarlavhalarga mos tarzda bo‘laklarga bo‘lishni talab qilish; o har bir bo‘lakning rejasini tuzish va shu reja asosida gapirishga tayyorlanish; o ertak, topishmoq, she’r, tush va hikoyalar to‘qish; o asarlar matni yuzasidan tayyorlangan suratlar ustida ishlash;

• 
  matn yuzasidan berilgan savol-topshiriqlar bo‘yicha og‘zaki va yozma ishlar
  

berish mumkin.
Bunday topshiriqlarni sinfda va uyda almashtirib bajarish ham o‘quvchining tafakkuri hamda faoliyati mustaqilligini ta’minlaydi. Ma’naviyatini boyitadi.
Uyga yozma ishlar berilgan kunlarda og‘zaki topshiriq yoki o‘qish uchun vazifalar berilmaydi. Adabiyotdan uy vazifalari berishda o‘quvchilarning intellektual imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda ularning boshqa o‘quv fanlari bo‘yicha yuklamalari bilan ham hisoblashish talab qilinadi. Adabiyot darslarini boshqa hamma o‘quv fanlaridan ustun qo‘ygan, faqat o‘z sohasi bo‘yicha barcha o‘quvchilarni ko‘proq ishlatishni niyat qilgan o‘qituvchi qattiq adashadi. Sinfdagi badiiy so‘zga qiziqishi va iqtidori bor o‘quvchilarga ularning qiziqishlarini qondiradigan, ehtiyojlarini to‘yintiradigan topshiriqlarni ko‘proq berish mumkin. Qolganlarga dastur talablari asosida bilim berish va DTS talablari doirasida bilimlarini nazorat qilish maqsadga muvofiq bo‘ladi.