Ер кадастрифанидан мавзусида

Ер участкасига бўлган ҳуқуқни рўйхатдан ўтказиш

Кўчмас мулк объектларига бўлган ҳуқуқларни давлат рўйхатига олиш - юридик ва жисмоний шахсларнинг кўчмас мулкка бўлган ҳуқуқларини, шу жумладан битимлар асосида вужудга келишини, узатилишини, чекланишини, бекор қилинишини тан олиш ва тасдиқлашнинг ҳуқуқий ҳужжати.

• 
  Жисмоний ва юридик шахсларнинг кўчмас мулкка бўлган ҳуқуқларини давлат рўйхатидан ўтказиш тегишли ер участкаларидаги Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳридаги ер тузиш ва кўчмас мулк кадастри давлат корхоналарининг филиаллари томонидан амалга оширилади.
  
• 
  Кўчмас мулкни давлат рўйхатидан ўтказиш учун ҳақ олинади.
  

Давлат рўйхатидан ўтказиш тартиби

• 
  Кўчмас мулк объекти эгаси бўлган ёки кўчмас мулкка эга бўлган юридик ва жисмоний шахслар кўчмас мулк объектига бўлган мулк ҳуқуқи ва бошқа кўчмас мулк ҳуқуқлирининг пайдо бўлиши, бошқа шахсларга ўтказилиши, чекланиши ва бекор қилиниши ёки кўчмас мулк объекти ҳуқуқий ҳолатидаги ўзгаришлар пайдо бўлган кундан бошлаб бир ой мобайнида мулк ҳуқуқини давлат рўйҳатига олиш учун кўчмас мулк объектининг ҳуқуқий ҳужжатларини давлат хизматлари марказларига ёки Ягона интерактив давлат хизматлари портали орқали илова қилган ҳолда, ва ипотека ҳолатида ва ипотека шартномасини рўйхатдан ўтказишда - кўчмас мулк объектига бўлган ҳуқуқларни давлат рўйхатига олишни амалга оширувчи органга мурожаат қилишлари шарт.
  

• 
  Рўйхатга олувчи, кўчмас мулк объектига бўлган ҳуқуқни тасдиқловчи ҳужжатлар мавжуд бўлганда, ҳужжатларни олган кундан бошлаб 2 иш куни ичида давлат рўйхатидан ўтказади.
  
• 
  Агар тақдим этилган ҳужжатларда кичик техник камчиликлар бўлса ва уларни бартараф этиш имконияти мавжуд бўлса ёки қўшимча ҳужжатлар талаб қилинса, рўйхатга олувчи 1 кун ичида рўйхатдан ўтказишни 3 иш кунигача тўхтатиб туришга қарор қилади ва қарорни Давлат хизматлари марказига юборади.
  

Кўчмас мулкка бўлган ҳуқуқларни давлат рўйхатидан ўтказишни рад этиш учун асослар

• 
  ушбу мулкка эгалик қилиш тўғрисида низо мавжудлигини кўрсатувчи суд ҳужжатларини давлат рўйхатидан ўтказишни амалга оширадиган органда мавжудлиги;
  
• 
  мулкка нисбатан тақиқ ёки хибснинг мавжудлиги;
  
• 
  тақдим этилган ҳужжатларда ноаниқ, зиддиятли ёки бузилган маълумотлар аниқланганда;
  
• 
  кадастр ҳужжатининг йўқлиги;
  
• 
  давлат рўйхатидан ўтказувчи органда ер участкасини тортиб олиш тўғрисидаги маълумотларнинг мавжудлиги ва бошқалар.
  

Ер участкасининг пайдо бўлиши, бошқа шахсларга берилиши ва қуйидаги ҳуқуқларнинг бекор қилиниши давлат рўйхатидан ўтказилиши керак

• 
  Ўзбекистон Республикаси фуқаросига якка тартибда уй-жой қуриш ва турар-жой биносини сақлаш, деҳқон хўжалигини юритиш, жамоавий боғдорчилик ва узумчилик учун, шунингдек қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа ҳолларда ер участкасига бир умрлик мерос қилиб қолдирилган яшаш ҳуқуқи;
  
• 
  юридик ёки жисмоний шахсга қишлоқ хўжалигига (қишлоқ хўжалиги кооперативлари (ширкатлар) ва фермер хўжаликлари бундан мустасно) ва ўрмон хўжалигига, шунингдек қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа мақсадларга берилган ер участкасига доимий эгалик ҳуқуқи;
  
• 
  юридик ёки жисмоний шахсга қишлоқ хўжалигидан ташқари эҳтиёжлар учун берилган ер участкаларидан фойдаланиш муддатларини кўрсатмасдан доимий фойдаланиш ҳуқуқи;
  
• 
  юридик ёки жисмоний шахсларга қишлоқ хўжалигига оид бўлмаган эҳтиёжлар учун берилган ер участкаларидан шошилинч (вақтинча) фойдаланиш ҳуқуқи;
  
• 
  қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда юридик ёки жисмоний шахс, шу жумладан чет эллик юридик ёки жисмоний шахс томонидан хусусийлаштирилган ёки сотиб олинган ер участкасига эгалик қилиш ҳуқуқи;
  
• 
  ижарага бериш учун юридик ёки жисмоний шахсга берилган ер участкасини ижарага олиш ҳуқуқи.
  

Ер участкаларига бўлган ҳуқуқларнинг пайдо бўлиши қуйидаги ҳужжатлар асосида рўйхатга олинади.
Ер участкасига бўлган ҳуқуқларнинг бекор қилиниши учун қуйидагилар асос бўлади

• 
  давлат ҳокимияти органларининг ер участкаси давлат ва жамоат эҳтиёжлари учун ёки ер қонунчилигининг бузилиши муносабати билан олиб қўйилиши ёхуд ер участкасига бўлган ҳуқуқни унда жойлашган бино ва иншоотлар бошқа шахсга ўтиши муносабати билан қайта расмийлаштириш тўғрисидаги қарори;
  
• 
  ваколатли органнинг юридик шахс Корхоналар ва ташкилотлар ягона давлат реестридан чиқарилганлиги тўғрисидаги ахбороти;
  
• 
  уй-жойларининг бошқа шахсга ўтганлиги муносабати билан ер участкасига бўлган ҳуқуқлар ҳам ўзга шахсга ўтиши бўйича ҳужжатлар;
  
• 
  ер участкаларига бўлган ҳуқуқларнинг бекор қилиниши бўйича қонун ҳужжатларида белгиланган бошқа ҳужжатлар.
  
• 
  Ер участкаларига бўлган ҳуқуқларнинг бекор қилиниши Реестрга ҳуқуқнинг бекор қилинганлиги ҳақидаги ҳужжатнинг номини ҳамда унинг реквизитларини кўрсатган ҳолда тегишли ёзув киритиш орқали амалга оширилади.
  

Ер участкасига бўлган ҳуқуқларнинг бекор қилиниши муносабати билан юридик ва жисмоний шахслар ер участкасига бўлган ҳуқуқнинг давлат рўйхатидан ўтказилганлиги тўғрисида илгари берилган ҳужжатларни давлат рўйхатидан ўтказувчи органга қайтаришга мажбур ва ушбу ҳужжатлар ўз кучини йўқотган деб ҳисобланади. Мазкур қоидалар мулк ҳуқуқида бўлган ер участкаларига татбиқ этилмайди.

II БОБ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ ДАВЛАТ ЕР КАДАСТРИ ТЎҒРИСИДА

2.1 Давлат ер кадастри тўғрисида