Эркин иқтисодий ҳудудлар

Tayanch iboralar: 
Erkin iqtisodiy 
hududlar, 
offshor hududlar, imtiyoz, 
eksport-import 
operatsiyalari, soliq, offshor markazlari, valyuta. 
Mazkur paragraf bo„yicha umumiy xulosalar: 
1. Offshor hududlarda informatsion xizmatlarni ko„rsatishga ixtisoslashuv 
kuchli rivojlangan. Shuningdek, xizmat ko„rsatishning bank, sug„urta xizmatlariga 
99
Зименков Р.И. Свободные экономические зоны. Уч.пос. – М.: Юнити, 2005. – С. 40. 
100
Зименков Р.И. Свободные экономические зоны. Уч.пос. – М.: Юнити, 2005. – С. 41. 

---

326 
ixitsoslashgan offfshor hududlar ham faoliyat ko„rsatib, ular eksport-import 
operatsiyalari, ko„chmas mulk oldi-sottisi, dengiz kemalarini oldi sottisi, trast va 
konsalting faoliyatlarini amlga oshiradilar. 
2. Offshor hududlarida ro„yxatdan o„tgan kompaniyalar uchun soliq imtiyozlari 
katta bo„lib, bir qancha mahalliy va foyda soligidan umuman yoki katta miqdorda 
ozod silinadi. Soliq imtiyozlaridan tashqari, offshor hududidagi kompaniyalarga 
shuningdek, valyuta, investitsiya, bojxona imtiyozlari va yillik hisobot hamda audit 
tekshiruvlari bo„yicha imtiyozlar, boshqaruv usullari bo„yicha va maxfiylik tartibi 
bo„yicha imtiyozlar beriladi. Shuningdek, byurokratiya va ishning sudralishining 
oldini olish maqsadida beriladigan imtiyozlar ham mavjud. 
3. O„tgan asrning o„rtalarida jahonda bir nechtagina offshor markazlari mavjud 
edi. Ammo, 1970-yillarning boshiga kelib bu sohada o„ziga xos portlash yuz berdi. 
Yangi asr boshiga kelib butun dunyo bo„yicha 60 ta offshor markazlari faoliyat 
yuritdi. Ularning 70% rivojlanayotgan mamlakatlarda qolgani esa sanoati rivojlangan 
mamlakatlarda tuzilgan. Hozirda offshor hududlar soni yil sayin ortib bormoqda. 
Nazorat uchun savollar: 
1. Offshor hududlarda qanday xizmatlar ko„rsatiladi? 
2. Offshor hududlarning dastlabki tashil etilganlari sifatida qaysi hududlarni 
bilasiz? 
3. Nima sababdan ko„plab offshor moliyaviy tashkilotlari Buyuk Britaniyaning 
dengiz orti hududlarida joylashgan? 
4. Offshor hududlarining qaysi turi eng yaxshi rivojlanish imkoniyatlari va 
istiqboliga ega? 
5. Offshor hududlarining istiqboli haqida qanday fikrdasiz? 
6. Offshor hududlari jahon iqtisodiyoti rivoji va inqiroziga qanday ta‟sir 
ko„rsatishi mumkin?