Эшитув анализатори

Эшитув анализатори

• Эшитув тизими - инсонлардаги энг муҳим дистант сенсор тизимлардан бири бўлиб:
• нутқнинг пайдо бўлиши ва шахсларнинг ўзаро муносабатида муҳим аҳамият касб этади.
• Акустик сигналлар ҳавони ҳар хил частота ва кучда тебратиб, иккала қулоқнинг чиғаноғида жойлашган эшитув рецепторларини қўзғатади.

Қулоқ супраси товушларни йиғади, ташқи эшитув йўлига йўналтиради, орқадан келувчиларини чегаралайди. (эшитувдан ташқари фаолияти бор).

• Қулоқ супраси товушларни йиғади, ташқи эшитув йўлига йўналтиради, орқадан келувчиларини чегаралайди. (эшитувдан ташқари фаолияти бор).
• Ташқи эшитув йўли – резонатор бўлиб, товушларни ўтказади, 3000 Гц тебранишига эга. Унинг ноғора парда соха харорати ва намлигини доимий сақлаб, парда таранглигини доимий сақлайди.
• Ноғора парда (0,1 мм)-товуш тўлқинларини механик харакатларга ўтказувчи трансформатор бўлиб, турли йўналишдаги толалардан тузилган, юзаси 75мм, ўз тебранишларига эга, хаво тебраниш тўлқинларини ўрта қулоқ, болғача суякчасининг харакатига айлантиради.

Ўрта қулоқ-ноғора парда ва чиғаноқ ўртасидаги бўшлиқ, 3 та кичик суякчалари бор (болғача,сандонча,

• Ўрта қулоқ-ноғора парда ва чиғаноқ ўртасидаги бўшлиқ, 3 та кичик суякчалари бор (болғача,сандонча,

узангича). Улар механик тебранишни овал тешикка ўтказади.

Ўрта қулоқ бўшлиғи ноғора пардани эркин тебраниши учун Евстахий найи орқали халқум билан бирлашган. Шу асосда ўрта қулоқ босими атмосфера босими билан тенглашиб туради. Ютиш бўлганда най очилади (юқорига кўтарилиш).

Товуш тебранишларининг чиғаноқ каналлари орқали ўтиши.

• Товуш тебранишлари узанги орқали овал дарча мембранасига ўтиб, чиғаноқнинг юқори ва пастки каналларидаги перилимфани тебрантиради. Перилимфанинг тебранишлари юмалоқ дарчага етиб бориб, юмалоқ дарча мембранасини ташқарига силжитади. Вестибуляр мембрана жуда юпқа парда бўлиб, юқори канал перилимфасининг тебранишлари шу парда орқали ўрта канал эндолимфасига бемалол ўта олади. Шу тариқа, юқори ва ўрта каналларидаги суюқлик тебранишларни шундай ўтказадики, суюқлик мембрана билан тўсилмагандай ва иккала канал ягона умумий каналдай тўюлади.

Кортий органи

Вестибуляр аппарат

• Вестибуляр аппарат вестибуляр тизимнинг чет тузилмалари чакка суяк пирамидасидаги лабиринтда жойлашган.
• Лабиринтда дахлиз (vestibulut) ва учта ярим доира каналлар (canales cemicircularis) бор. Лабиринтда вестибуляр аппаратдан ташқари чиғанок ҳам бор, унда эса эшитув рецепторлари жойлашади. Ярим доира каналлар учта ўзаро перпендикуляр кенгликларда: юкоридаги фронтал, орқадагиси-сагиттал ва латерали эса-горизонтал йўналишларда жойлашади. Ҳар бир каналнинг охири кенгайган бўлади (ампула). Вестибуляр аппаратда яна иккита копча ҳам мавжуд: сферик (sacculus) ва эллиптик (utrugulus). Уларнинг биринчиси чиғаноққа яқин жойлашса, иккинчиси эса ярим доира каналларга яқин жойлашади. Қопчаларнинг даҳлизида отолит аппарати жойлашади: рецептор ҳужайраларнинг тўпланган жойи (иккиламчи-сезувчи механорецепторлар).

Оғрик сезгисини акс этиши

Оғриқсизлантиришнинг турлари

• 1. Наркоз.
• 2.Анестезия.
• 3.Муз қўйиш.
• 4.Электр оғриқсизлантириш.
• 5.Аудоанестезия.
• 6.Гипноз