Eski o’zbek tilida yordamchi so'zlar


Sari, taba, tabaru, tägi, tegrü (degrü), Sayi//sayu//sayin ko'makchilari


Download 156.1 Kb.
bet3/3
Sana17.02.2023
Hajmi156.1 Kb.
#1204760
1   2   3
Bog'liq
yordamchi so\'zlar

Sari, taba, tabaru, tägi, tegrü (degrü), Sayi//sayu//sayin ko'makchilari

  • Sari, taba, tabaru ko‘makchilari ma’nosiga ko‘ra bir guruhni tashkil etadi, ya’ni bu ko‘makchilar ish-harakat yo‘nalgan tomonni ko’rsatish ma’nosida qo‘llanadi.
  • Tägi, tegrü (degrü) ko‘makchilari ma’no jihatdan o‘xshash. Bu ko‘makchilar jo‘nalish kelishigidagi so‘z bilan qo’llanib, ish-harakatning payt yoki o’ringa nisbatan chegarasini ko'rsatadi
  • Sayi//sayu//sayin ko‘makchisi o ‘zbek tilida kam qo‘llangan bo‘lib, ayrim yodgorliklarda uchraydi.Eski o ‘zbek tilida bu ko‘makchi asosan –g‘an//-gan affiksli ravishdosh bilan qo'llanib, ish-harakatning davomiyligini ko‘rsatadi.

Funksional ko’makchilar
Ot ko’makchilar
Ravish ko’makchilar
Fe’l ko’makchilar
Aid, yart, qash, qat, on
Ich, ära, orta
Üst, üsk, Yüz, tepa (tubä), bash
Ast, alt, tüb, Haq, bab,
Burun //burna, ilgärü / / ilgäri, ashnu, er, Keyin (kezin), soy, soŋra, Beri (berü), nan (narü), otru, tashqan (tashqaru), ayru, bashqa, ozgá, azin
Korä,
yarasha,
baqa
Ot ko’makchilar
Ravish ko’makchilar
Fe’l ko’makchilar
Bog’lovchilar
Teng bog’lovchilar
Biriktiruvchi bog’lovchilar
Ayiruvchi bog’lovchilar
Zidlovchi bog’lovchilar
Inkor bog’lovchilar
Ergashtiruvchi bog’lovchilar
Yuklamalar
Affiks shaklda
So’z shaklda
Mustaqil so‘z sifatida qo‘llanib, gap yoki so‘z oldidan keladigan yuklamalardan eski o‘zbek tilida asosan quyidagilar iste’molda bo’lgan:
Magar yuklamasi taajjub, taxmin, faraz kabi ma’nolarni ifodalaydi
Käshkä yuklamasi istak, orzu kabi m a’nolarni bildiradi:
Shäyad yuklamasi istak, taxmin, faraz kabi ma’nolarni ifodalaydi:
Balki (balkim) yuklamasi ma’noni kuchaytirish, ta ’kidlab ko‘rsatish uchun xizmat qiladi:
Goya yuklamasi bir ish-harakatni yoki voqea-hodisani boshqasiga o ‘xshatishda qo‘llanadi.
E’tiboringiz uchun tashakkur!
Download 156.1 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling