Esonmurodova Ozoda Shukurullayeva Fazilat Qonning shaklli elementlari

Умуртқали ҳайвонлар ва одамда лейкоцитлар цитоплазмасида доначалари бор ёки йўқлигига қараб икки гуруҳга бўлинади. Биринчиси, донадор лейкоцитлар – гранулоцитлар, иккинчиси, доначасиз лейкоцитлар – агранулоцитлар. Лейкоцит доначалари кислотали (эозин) бўёқлар билан текис бўялса, эозинофил лейкоцитлар, доначалари ишқорий (азур) бўёқ билан бўялса, базофил лейкоцитлар, кислотали ва ишқорий бўёқ билан бўялса, нейтрофиллар дейилади. Доначасиз лейкоцитлар лимфоцит ва моноцитларга бўлинади.

• Умуртқали ҳайвонлар ва одамда лейкоцитлар цитоплазмасида доначалари бор ёки йўқлигига қараб икки гуруҳга бўлинади. Биринчиси, донадор лейкоцитлар – гранулоцитлар, иккинчиси, доначасиз лейкоцитлар – агранулоцитлар. Лейкоцит доначалари кислотали (эозин) бўёқлар билан текис бўялса, эозинофил лейкоцитлар, доначалари ишқорий (азур) бўёқ билан бўялса, базофил лейкоцитлар, кислотали ва ишқорий бўёқ билан бўялса, нейтрофиллар дейилади. Доначасиз лейкоцитлар лимфоцит ва моноцитларга бўлинади.

Донадор лейкоцитлар гранулоцитлар.

• Цитоплазмасида жойлашган майда доначалар бўлиб, улар очроқ бўялган. Ҳужайра марказида жойлашган ядроси ишқорий бўёқ билан яхши бўялади. Ядроларинннг шакли ҳужайра шаклига қараб ҳар хил. Ёш нейтрофилларнинг ядроси таёқчага ўхшаган бўлгани учун таёқчасимон ядроли нейтрофиллар дейилади, улар жами лейкоцитларнинг 3 – 5% ни ташкил этади.

Доначасиз лейкоцитлар агронулоцитлар.

• Доначасиз лейкоцитлар морфологик тузилиши ва вазифасига кўра доначали лейкоцитлардан фарқ қилади. Ҳужайра марказида битта юмалоқ ядроси бор. Доначали лейкоцитларга ўхшаш сегментлари ёки доначалари бўлмайди. Одатда, кам миқдорда бўлиб, шароитга қараб тузилишини ўзгартириб туради. Айрим вақтларда фагоцитоз вазифасини бажаради. Доначасиз лейкоцитлар бемалол қон томирлардан ташқарига чиқиб, у ердаги бириктирувчи тўқималарга киради. Қонда уч хил: лимфоцит, плазмоцит ва моноцитлар шаклида бўлади.

Trombosit

Қон пластинкалари–тромбоцитлар қонда ҳар хил шаклда бўлиши мумкин. Кўпроқ юмалоқ ёки овалсимон шаклда кўринади. Агглютинация, яъни парчаланиш хусусиятига эга. Ўлчами 2 – 3 мк га тенг. Умумий миқдори 1 мм3 қонда 200 – 300 мкга етади. Ҳар қайси пластинкаси гиаломер ва (хромомер) доначаларидан ташкил топган. Гиаломерлар пластинканинг асосини ташкил етса, грануломерлар майда доначалар шаклида унинг марказида бўлади ёки тарқалиб жойлашади. Романовский бўёғи билан бўялганида гиаломер оқиш – ҳаво рангга бўялади. Грануломер (доначалар) тўқ қизил ёки бинафша рангга бўялади