Esonmurodova Ozoda Shukurullayeva Fazilat Qonning shaklli elementlari

Esonmurodova Ozoda Shukurullayeva Fazilat

Qonning shaklli elementlari

Қон нимадан пайдо бўлади? Маълумки, организмнинг эмбрион ривожланиши даврида эктодерма, энтодерма ва мезодермадан ташқари, улар оралиғида мезенхима деб аталувчи эмбрион тўқимаси ҳам ривожланади.Қон ва лимфа ҳам ана шу мезенхима ҳужайраларидан ривожланади.Қон тузилишига кўра икки қисмга бўлиб ўрганилади: суюқ қисми – плазма ва унда эркин сузиб юрувчи шаклли элементлар – эритроцитлар, лейкоцитлар ва қон пластинкалари – тромбоцитлар.

Қон нимадан пайдо бўлади? Маълумки, организмнинг эмбрион ривожланиши даврида эктодерма, энтодерма ва мезодермадан ташқари, улар оралиғида мезенхима деб аталувчи эмбрион тўқимаси ҳам ривожланади.Қон ва лимфа ҳам ана шу мезенхима ҳужайраларидан ривожланади.Қон тузилишига кўра икки қисмга бўлиб ўрганилади: суюқ қисми – плазма ва унда эркин сузиб юрувчи шаклли элементлар – эритроцитлар, лейкоцитлар ва қон пластинкалари – тромбоцитлар.

Eritrotsitlar

Эритроцитларнинг сони умуртали ҳайвонларнинг яшаш шароитига, жинси, ёшига ва йил фаслига қараб ўзгариб туради. Ҳар бир эритроцит, масалан, одамда 3 ойдан ортиқ яшайди (тахминан 120 кун). Организмда жигар, талоқ ва терида қон деполари бўлиб, у ерда ҳамма вақт эритроцитлар мавжуд бўлади ва керак вақтида қонга чиқариб турилади. Эритроцитлар газлар алмашинувини, қон плазмасидаги ионлар муносабатини бошқаришда, гликолиз жараёнида, яъни углеводларнинг парчаланишида, токсинларнинг адсорбцияланишида иштирок этади, вирусларни тутиб олиш вазифаларни бажаради. Эритроцитларнинг газлар алмашинувидаги вазифаси организмни кислород билан таъминлаш ва карбонат ангидридни ташқарига чиқаришда намоён бўлади.

Умуртқали ҳайвонларда ва одамда (туя ва ламалардан ташқари) эритроцитларнинг шакли юмалоқ, икки томони ботиқ диск шаклида бўлади. Уларнинг бундай морфологик тузилиши физиологик жиҳатдан катта аҳамиятга эга, гемоглобин ўзига кислородни тез қабул қилиб, организм талабини етарли даражада кислородга қондиради.

• Умуртқали ҳайвонларда ва одамда (туя ва ламалардан ташқари) эритроцитларнинг шакли юмалоқ, икки томони ботиқ диск шаклида бўлади. Уларнинг бундай морфологик тузилиши физиологик жиҳатдан катта аҳамиятга эга, гемоглобин ўзига кислородни тез қабул қилиб, организм талабини етарли даражада кислородга қондиради.

• Эритроцитиинг мембранаси танлаб ўтказиш хоссасига эга бўлиб, ўзидан натрий, калий, кислород ва карбонат ангидридни ўтказади.
• Маълумки, гемоглобин мураккаб оқсилларга кириб, унинг оқсил қисми – глобин, оқсил бўлмаган қисми – гем дир. Улар таркибида темир бўлиб, гемоглобин ўпкага кирган кислород билан тезда бирикиб, оксигемоглобинга айланади.