Esonmurodova Ozoda Shukurullayeva Fazilat Qonning shaklli elementlari

Download 1.26 Mb.

1 2 3 4 5

Bog'liq
Qoning shakilli elementlari

Одам ва сут мизувчиларнинг қон пластинкасида ядролари бўлмайди. Умуртқалиларнинг бошқа синф вакилларининг (қушларда ҳам) қон пластинкаларида ядролари бўлиб, уларни тромбоцит ҳужайралар дейилади. Бу ҳужайралар мустақил ҳужайра бўлиб, суяк тўқимида учрайдиган йирик ҳужайра – мегакариоцитларнинг юқори даражада табақаланган цитоплазмасидан ҳосил бўлади. Пластинкалар таркибида тромбопластин ферменти бўлиб, қон қуюлишида, томирлардан қон оқанда унинг тўхташида муҳим вазифа бажаради. У қон пластинкаси парчаланганида ажраб чиқади ва қон қуюлишида иштирок этади. Пластинкаларнинг ўртача умри 8 кун.

Қон ҳосил бўлиши, яъни гемопоэз (грекча хома – ҳон, поизис – яратилиш демакдир) деб, қон шаклли элемнттларининг ҳосил бўлиши, яъни ривожланишига айтилади. Гемопоэз организмнинг эмбрионал ривожланиши даврида тўқима сифатида пайдо бўлса, постэмбрионал даврда физиологик регенерацияга учрайди. Чунки, организмда доимо нобуд бўлиб турадиган шаклли элементларнинг ўрнини янгилари тўлдириб туради.

Qon guruhlari muhim biologik faktorlaridan biri hisoblanadi.
1901 yili avstriyalik olim K. Landshteyner, 1907 yili chex olimi Ya. Yanskiy turli odamlar qoni kimyoviy-biologik xossalariga ko‘ra bir-biridan farq qilishini aniqlaganlar.
Ularning xulosasiga ko‘ra, barcha odamlar qoni to‘rt guruhga bo‘linadi.
I guruh — eritrotsitlarda agglyutinogen umuman bo‘lmaydi, plazmada agglyutinin α va β bo‘ladi.
II guruh — eritrotsitlarda agglyutinogen A, plazmada agglyutinin β bo‘ladi.
III guruh — eritrotsitlarda agglyutinogen B, plazmada agglyutinin α bo‘ladi.
IV guruh — eritrotsitlarda agglyutinogen A va B bo‘lib, plazmada agglyutinin umuman bo‘lmaydi.

Download 1.26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5