Этика фанининг предмети ва жамият ҳаётидаги аҳамияти

Ахлоқ тузилмаси
Ихтиёр эркинлиги тушунчаси кенг маънода инсонннинг ўз дунёқараши, эътиқодига муваофиқ хатти-ҳаракатининг мақсадини тазийиқсиз, эркин тарзда белгилаши ва унга йўналтирилган фаолиятини ифодалайди.
Ахлоқий танлов – шахснинг ахлоқий талаб, қоидаларни ташқи тазийқсиз, ихтиёрий, яъни ўз-ўзига амр қилиш и орқали бажаришдир.
Ахлоқий онг - ижтимоий онг шакли бўлиб, кишиларнинг хулқи одобига таалуқли талаб, меъёр, тамойилларининг моҳиятини англаши ва улар ҳақидаги қараши, тасаввурнинг мажмуидир
Ахлоқий ҳиссиёт – шахснинг ахлоқий талаб меъёрлар доирасида ўз-ўзини ҳис қилишдир. Шунга кўра мазкур ҳиссиёт типи ахлоқий онгнинг ихтиёр эркинлиги тарзидаги шакли ҳисобланади.
Ахлоқий муносабат - ахлоқ тузилмасининг амал қилиши, яъни ахлоқий онг ва ахлоқий ҳиссиётнинг киши хатти-ҳаракатлари тарзида рўёбга чиқиши жараёнидир.
Ахлоқшунослик фани мезоний тушунчалари (категориялари)
виждон(виждонсизлик)
Муҳаббат (нафрат)
эзгулик(ёвузлик)
яхшилик(ёмонлик)
адолат(адолатсизлик)
номус(беномус)
бахт(бебахтлик)
бурч
Бўлмаса ишқ икки жахон бўлмасин,
Икки жахон демаки, жон бўлмасин.
Ишқсиз ул танки, анинг жони йўқ,
Хуснни нетсин кишиким они йўқ.
Ахлоқий тамойиллар
Инсонпарварлик – ахлоқий тамойиллар тизимидаги марказий қисм бўлиб, унда инсоннинг том маънодаги моҳиятини белгиловчи ахлоқий фазилатидир.
Жувонмардлик (жувонмардлик) -инсонпарварликнинг ўзига хос тарзда намоён бўлишидир.
Эркпарварлик ахлоқий тамойилида инсоннинг ўз қадр-қиймати, ва озод, эркин яшаш мақсади йўлидаги саъи-ҳаракатлари ифодаланади.
Ватанпарварлик, миллатпарварлик-ахлоқий тамойиллар бўлиб, уларда кишининг энг юксак туйғуси-ўз Ватанига, миллати, халқига бўлган Муҳаббати ифодаланади.
Ахлоқий меъёрлар
Ростгўйлик кишининг ҳақиқатга нисбатан бўлган ахлоқий танловидир