Etikaning kategoriyalari, tamoyillari, me'yorlari

• KIU I 09.22 GURUH TALABASI
• FAYZULLAYEVA MARJONA BAXROM QIZI
• FALSAFA FANIDAN
• “ETIKANING KATEGORIYALARI, TAMOYILLARI, ME'YORLARI.”
• MAVZUSIDA TAYYORLAGAN
• TAQDIMOTI

• Reja:
• 1. Etika fanining asosiy kategoriyalari.
• 2. Axloqiy tamoyillar, me’yorlar.
• 3. Dunyo xalqlarining axloqiy mentaliteti.

Axloqning me’yoriy tushunchalari o‘ziga xos xususiyatga ega bo‘lib, ular quyidagicha: birinchidan, axloqning tushunchalari o‘z mazmuni jihatidan ob’ektivdir. Ularda kishilarning, baho beruvchi sub’ektning ongi va irodasidan qat’iy nazar mavjud bo‘lgan hatti-harakatlari, qilmishlari spestifik tarzda o‘z aksini topadi; ikkinchidan, axloq kategoriyalari ruyobga chiqish shakliga ko‘ra sub’ektivdir. Chunki ular sub’ektning yaxshilik bilan yomonlik, xudbinlik bilan oliyjanoblik orasidan mustaqil tanlash imkoniyatiga ega bo‘lgan ichki e’tiqod sifatida namoyon bo‘ladi; uchinchidan, axloq kategoriyalarining ko‘pchiligi qutbiy, qarama-qarshi xarakterga ega, chunonchi, yaxshilik va yomonlik, adolat va adolatsizlik, baxt va baxtsizlik va boshqalar.

• Axloqning me’yoriy tushunchalari o‘ziga xos xususiyatga ega bo‘lib, ular quyidagicha: birinchidan, axloqning tushunchalari o‘z mazmuni jihatidan ob’ektivdir. Ularda kishilarning, baho beruvchi sub’ektning ongi va irodasidan qat’iy nazar mavjud bo‘lgan hatti-harakatlari, qilmishlari spestifik tarzda o‘z aksini topadi; ikkinchidan, axloq kategoriyalari ruyobga chiqish shakliga ko‘ra sub’ektivdir. Chunki ular sub’ektning yaxshilik bilan yomonlik, xudbinlik bilan oliyjanoblik orasidan mustaqil tanlash imkoniyatiga ega bo‘lgan ichki e’tiqod sifatida namoyon bo‘ladi; uchinchidan, axloq kategoriyalarining ko‘pchiligi qutbiy, qarama-qarshi xarakterga ega, chunonchi, yaxshilik va yomonlik, adolat va adolatsizlik, baxt va baxtsizlik va boshqalar.

Axloqshunoslikning asosiy tushunchalari:

• Axloqshunoslikning asosiy tushunchalari:
•  
• 1. YaXShILIK VA YoMONLIK
• axloqiylik bilan axloksizlikning farqi va qarama-qarshiligini yaxlit bir shaklda ifoda etadi.
• 2. ADOLAT
• adolat bu tenglikning haqqoniy va taqdirlashning zaruriy o‘lchovidir «adolat – qonunga muvofiq xulqdir».
• 3. BURCh
• shaxsning jamiyatga yoki kishiga bo‘lgan axloqiy munosabatini ifodalaydi. Burch hissi tufayli nojo‘ya harakatlar qilishdan
• 4. VIJDON
• Ko‘zga ko‘rinmas lekin ulkan va mutlaq aybsiz axloqiy hodisadir. Vijdon azobi qalbdagi
• odamiylikka e’tiqodning talabi