Etnologiya uzb

Afrika  aholisi  Antropologik  jihatdan-  uchta  yirik  irq,  wrta  va  aralash  tiplardan  iborat. 
Qit`aning shimodida Saxaraning janubigacha evropoid irqiga oid qora kwz, twlqinsimon qora soch, 
bug`doy  mayiz  tanli,  uzunchoq  yuzli  bir  oz  burgutsimon  qirra  burunli  arablar,  barbarlar  yashaydi. 
Efiopiya va Somali yarim orolida wrta irq hisoblangan terisi biroz qoramtirroq, yuzi kichikroq, labi 
qalinroq,  wrta  yoki  novcha  bwyli  amxara,  galla,  tigre  va  boshqa  xalqlar  joylashgan.  Afrikaning 
asosiy  aholisi  hisoblangan  kwpsonli  asl  negroidlar  Saxaradan  janubda  G`arbiy  va  Markaziy 
Sudanda,  Nilning  yuqori  qismida,  Kongo  vohasida,  Sharqiy  tropik  Afrikada  va  qit`aning  janubida 
katta  hududga  tarqalgan.  Ular  qop-qora  tani,  qora  kwzi  va  spiral  (burama)  sochlari,  iyagi  biroz 
oldinga  chwzilgan  (pragmatizm),  qalin  labi,  keng  va  puchuq  burunli,  kwsa  soqol  va  kamtuyli 

---

 
110 
 
belgilari bilan ajralib turadilar. Katta negroid irqi ichida uzun bwyli (180 sm.ga yaqin) va nihoyatda 
qora  rangli  nilotlar  tipi  Nil  daryosi  yuqori  oqimlarida  va  Buyuk  kwllar  atrofida  uchraydi.  Kongo 
vohasining  tropik  wrmonlaridagi  pakana  bwyli  (wrtacha  141-142  sm.)  biroz  qoramtirroq  tanli, 
sersoqolli,  puchuq  burunli,  labi  kichikroq  pigmeylar  ham  boshqalardan  farq  qiladi.  Jismoniy 
tuzilishi jihatidan Afrikaning eng janubiy qismida yashayotgan bushmenlar va giottentotlar maxsus 
antropologik tipni tashkil qiladilar. Ular asli negroid belgilaridan tashqari ba`zi mongoloid belgilari 
(yaproq  yuzli,  sarg`ich  tanli)  va  steatopigiya  (sag`riga  nisbatan  kwproq  yog`  twplanib  osilganroq) 
kwrinishi,  badan  va  yuzga  erta  ajin  tushishi  bilan  boshqa  irqlardan  ajralib  turadilar.  Madagaskar 
aholisi ham negroid va mongologid irqlari aralashmasidan paydo bwlgan maxsus tiplardan iborat.