F. I. Xaydarov, N. I. Xalelova umumiy psixologiya
Yaqqol harakatli tafakkur -
Download 0.68 Mb.
|
F. I. Xaydarov, N. I. Xalelova umumiy psixologiya
- Bu sahifa navigatsiya:
- Mustaqil ishlash uchun tavsiya etilayotgan mavzular
- Test topshiriqlari Qaysi olim tafakkurni predmetli amaliy faoliyat deb ataydi
- 2.Shakliga ko’ra tafakkur qanday turlarga ajratiladi
- Ttfakkurtiing tutlarining mohiyatlni izehlang TMktirdagi individual fkftjiar riimaiafda ко’Ннш
|
Yaqqol harakatli tafakkur - tafakkur turlaridan, u narsalar bilan ishlash jarayonida ulami bevosita idrok qilishda ifodalanadi.
Hukm - tafakkur - usullaridan, u narsa va hodisalar o’rtasida o’zapo biron-bir bog’lanishlaming borligini tasdiqlash yoki inkor qilinishda ifodalanadi. Mustaqil ishlash uchun tavsiya etilayotgan mavzular Tafakkur haqida tushuncha. Tafakkur operasiyalari. Tafakkur shakllari. Tafakkur sifatlari Tafakkuming turlari. Tafakkur va masala yechish. Tafakkurdagi individual farqlar. Hissiy bilish va tafakkur o’rtasidagi farq. Abstrakt vakonkret tafakkur o’rtasidagi farq. Test topshiriqlari Qaysi olim tafakkurni predmetli amaliy faoliyat deb ataydi? M.V. Gamezo B) A.V. Petrovskiy V) S.L. Rubishteyn G) A.N. Leontev D) P.Ya. Galperin 2.Shakliga ko’ra tafakkur qanday turlarga ajratiladi? 212 A) ko’rgazmali-harakatli, ko’rgazmali-obrazliB) amaliy. nazariy, ixtiyoriy- ixtiyorsizV) konkret, abstrakt, realistik, autistik, intutiv.diskursivG) reproduktiv, produktiv, vizual, fazoviyD) ko’rgazmali-obrazli, ko’rgazmali-harakat, so’z-mantiq Fikr yoyiqligiga ko’ra tafakkur turlari qaysi qatorda ko’rsatilgan? A) ko’rgazmali-harakatli, ko’rgazmali-obrazliB) amaliy, nazariy, ixtiyoriy- ixtiyorsizV) konkret, abstrakt, realistik, autistik, intutiv.diskursivG) reproduktiv, produktiv, vizual, fazoviyD) ko’rgazmali-obrazli, ko’rgazmali-xarakat, so’z-mantiq Topsbiriq xarakteriga ko’ra tafakkur turlari qaysi qatorda ko’rsatilgan? A) ko’rgazmali-harakatli. ko’rgazmali-obrazliB) amaliy, nazariy, ixtiyoriy- ixtiyorsizV) konkret, abstrakt, realistik, autistik, intutiv,diskursivG) reproduktiv, produktiv, vizual, fazoviyD) ko’rgazmali-obrazli, ko’rgazmali-xarakat, so’z-mantiq Fikrning orginallik darajasiga ko’ra tafakkur turlari qaysi qatorda ko’rsatilgan? A) ko’rgazmali-harakatli, ko’rgazniali-obrazliB) amaliy, nazariy, ixtiyoriy- ixtiyorsizV) konkret, abstrakt, realistik, autistik, irrtutiv,diskursivG) reproduktiv, produktiv, vizual, fazoviyD) ko’rgazmali-obrazli, ko’rgazmali-xarakat, so’z-mantiq 6.Insonning tevarak atrofdan moddiy voqelik to’g’risida ongida qay miqdorda (ko’lamda) muloxazalar, muhokamalar, fikrlar, muammolar, tushunchalar joy olganligi nima deb ataladi? A) mazmundoiligi B) mustahkamligiV) epchillikG) samaradorlikD) tezligi 7 moddiy dunyodagi narsa hodisalaming asosiy qonunlari, qonuniyatlari, sharoitlari ularning o’zaro bog’lanishlari munosabatlarini tafakkurimizda to’liq aks etishimizga aytiladi. A) mazmundorligi B) mustahkamligiV) chuqurligiG) kengligi D) mustaqilligi "Tafakkur sub'ekt faoliyatining paydo bo’lishi" degan g’oyani ilgari surgan olim qaysi qatorda ko’rsatilgan? A) M.V. Gamezo B) A.V. Petrovskiy V) S.L. Rubinshteyn G) A.N. Leontev D) P.Ya. Galperin Tafakkur-bu orienterlash-tadqiot faoliyatini orienterovka jarayonidir, ya'ni orienterovka jarayoni, orienterovka faoliyat. Mazkur fikr muallifi qaysi qatorda ko’rsatilgan? A) M.V. Gamezo B) A.V. Petrovskiy V) S.L. Rubinshteyn G) A.N. Leontev D) P.Ya. Galperin Qaysi olim o’z tadqiqotlarida tafakkuming muhim yangilikni qidirish va ochish, gipoteza va nazariyalarni bashorat qilish, oldindan payqasb xususiyatlari alohida ta'kidlab o’tiladi? A) A.V. Petrovskiy B) S.L. Rubinshteyn V) A.N. Leontev G) P.Ya. Galperin D) A.V. Brushlinskiy Qaysi qatorda tafakkur tushunchasiga to’g’ri ta'rif berilgan? insonning fikrlash faoliyati bo’lib atrof-hodisalami to’Ia anglashga yordam beradi. muammoli vaziyatni hal qilishga haratilgan fikrlash faoliyati Л") narsa va hodisalar o’rtasidagi bog’liqlik munosabat va farqli jihatlarini ongda aks ettirilishi. G) barcha javoblar to’g’ri D) to’g’ri javob berilmagan shunday bir tafakkur operasiyasidirki, uning yordami bilan biz narsa va hodisalami flkran yoki amaliy va xususiyatlami tahlil qilamiz. 213 A) analiz В) sintez V) taqqoslash G) klassifikasiya D) abstraksiyalash 3 shunday bir tafakkur operasiyasidirki uarsa va hodisalarning ongimizda bo’lingan, ajralgan ayrim qismlarini bo’iakiarini fikran yoki amaliy ravishda biriasbtirib butun holga keltiradi. A) analiz B) sintez V) taqqoslash G) klassifikasiya D) abstraksiyalash 4 shunday bir tafakkur operasiyasidirki, bu operasiya vositasi bilan ob'ektiv dunyodagi narsa va hodisalarning bir-biriga o’xshashligi va bir-biridan farqi aniqlanadi. A) analiz B) sintez V) taqqoslash G) klassifikasiya D) abstraksiyalash " Agar siz tabiatning biror narsasini ravshan tushunib, olishni istasangiz uning o’ziga juda o’xshash bo’lgan narsalardan tafovutini topingiz va uning o’zidan juda uzoq bo’lgan narsalar bilan o’xshashlik topingiz. Ana shunda siz shu narsaning eng muhim hamma belgilarini payqab olasiz demak shu narsani tushunib olasiz" mazkur fikr qaysi tafakkur operasiyasining mazmunini ochib berishga qaratilgan ?. ■ A) analiz B) sintez V) taqqoslash G) klassifikasiya D) umumlashtirish Bu operasiya yordami bilan moddiy dunyodagi narsa va hodisalarning muhim xususiyatlarini farqlab olib, ana shu xususiyatlardan narsa va hodisalarning muhim bo’imagan ikkinchi darajali xususiyatlarini fikran ajratib tashlanadi. Mazkur fikr qaysi fikrlash operasiyasiga tegishli? A) analiz B) abstraksiyalash V) taqqoslash G) klassifikasiya D) umumlashtirish Qaysi qatorda umumlashtirishning turlari to’g’ri ko’rsatilgan? A) nazariy va amaliy B) tusbunchali va liissiy-konkret V) o’xshashlik va umumiylik G) ob'ektiv va sub'ektiv D) umumiy va xususiy PsixoIogiyada narsa va hodisalardagi xossa, belgi, xususiyat alomatlarini topish va shu umumiylik asosida birlashtirish tushuniladi. Mazkur fikr qaysi fikrlash operasiyasiga tegishli? A) abstraksiyalash B) umumlashtirish V) klassifikasiyalash G) konkretlashtirish D) sistemalashtirish Predmetlarni obe'ktiv muhim belgi asosida umumlashtiradi. Mazkur umumiylashtirish qanday nomlanadi? A) ob'ektiv B) sub'ektiv V) tushunchaii G) hissiy-konkret D) xususiy Predmetlar topshiriq talabiga tashqi belgi bilan umumiylashtirish nima deb nomlanadi? A) ob'ektiv B) sub'ektiv V) tushunchaii G) hissiy-konkret D) xususiy Hodisa!arni ichki bog’lanish va munosabatlardan qat'iy nazar bir tomonlama ta'kidlashdan iborat fikr yuritish operasiyasi nima deb nomlanadi? A) abstraksiyalash B) umumlashtirish V) klassifikasiya G) konkretlashtirish D) sistemalashtirish Bir turkim ichidagi narsalaming bir-biriga o’xshashligiga va boshqa turkumlardagi narsadardan farq qilishiga qarab narsalami turkumlarga ajratish tizimi deb ataladi. A) abstraksiyalash B) umumlashtirish V) klassifikasiya G) konkretlashtirish D) sistemalashtirish 214 Narsa va hodisalaming belgi va xususiyatlari haqida tasriiqlab yoki inkor qilib aytilgan fikr deb ataladi. A) xulosa chiqarish B) hukm V) tushuncha G) konkret tushuncha D) mavhumlashtirish Qaysi qatorda hukm turlari to’g’r: ko'rsatilgan? A) juz'iy, taxminiy, shartli tasdiqlcvchi B) yakka, konkret, umumiy, abstrakt, xususiy,to’planma V) induktiv, deduktiv, analogik G) yakka, juz'iy, xususiy analogik D) yakka, konkret, chin, taxminiy Qaysi qatorda tushuncha turi to’g’ri ko’rsatilgan? A) juz'iy, taxminiy, shartli tasdiq'ovchi B) yakka, konkret, umumiy, abstrakt, xususiy,to’planma V) induktiv, deduktiv, analogik G) yakka, juz'iy, xususiy analogik D) yakka, konkret, chin, taxminiy Qaysi qatorda xulosa chiqarish turlari to’g’ii ko’rsatilgan? A) juz'iy, taxminiy, shartli tasdiqlovchi B) yakka, konkret, umumiy, abstrakt, xususiy .to’planma V) induktiv, deduktiv, analogik G) yakka, juz'iy, xususiy analogik D) yakka, konkret, chin, taxminiy 27 shunday tafakkur shaklidirki bu shakl vositasi bilan biz ikki yoki undan ortiq hukmlardan yangi hukm hosil qilamiz. A) xulosa chiqarish B) tushuncha V) hukm G) induktiv xulosa chiqarish D) deduktiv xulosa chiqarish Narsa va hodisalaming umumiy va muhim belgilarini aks ettiruvchi fikrdir. A) xulosa chiqarish B) tushuncha V) hukm G) induktiv xulosa chiqarish D) deduktiv xulosa chiqarish 29.Inson tomonidan bevosita idrok qilinayotgan predmetlar emas balki tasawur qilinayotgan narsa va hodisalar haqida fikrlashdan iborat tafakkur turi bu A) amaliy B) nazariy V) ko’rgazmali-harakat G) ko’rgazmali-obrazli D) fazoviy 30.Ulug’ rus olimi D.I. Mendeieevning hikoya qilishicha u elementlar davriy tizimi jadvalini tuzish vaqtida uch kechayu uch kunduz tinim bilmay mehnat qilgan ammo bu vazifani nihoyasiga yetkaza olmagan. Undan so’ng charchagan olim ish stoli ustida uyquga ketgan va tushida bu elementlar tarkibli joylashtirilgan jadvalni ko’rgan. Shunda D.I. Mendeleev uyqudan uyqonib, bir parcha qog’ozga tushida ayon bo’lgan jadvalni ko’chirib o’tgan. Sizningcha mazkur jarayon tafakkur turlning mahsuli? A) amaliyB) ixtiyorsiz/intuitive V) ixtiyoriy/analiiik G) ko’rgazmali D) abstrakt tafakkur. Nazorat savollari Tafakkur tushunchasining mazmunini izohiang? Tafakkur operasiyalarini ajratib ko’rsating? Tafkkur shakllari nimalarda ko’rinadi? Tafakkur sifatlarining mazmunini izohlang? Ttfakkurtiing tutlarining mohiyatlni izehlang? T&Mktirdagi individual fkftjiar riimaiafda ко’Ннш? 215 Download 0.68 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|