Fakulteti kafedrfasi

Mutafakkir - shoir Mirzo Bedil falsafasida yaxshilik va yomonlik, adolat, ishqmuhabbat kabi axloqiy tushuncha va tamoyillar katta o‟rin egallagan. Bedil axloqiy qarashlarida yaxshilik va yomonlik tushunchalariga alohida e‟tibor qaratar ekan, yning fikricha insonning o‟zi baxt saodati yo‟lida ezgulikka intilishi, o‟zgalar baxtini o‟z baxti deb bilishi, insonlar muvaffaqiyatidan quvonishi, komillikning belgisi sanalishi, yaxshilik fazilatini madh etadi. U inson faqat hayotda yaxshi fazilati bilangina uzoq umr yashashi mumkinligini e‟tirof etib o‟tadi. Demak, baxtu-saodatimiz va farovon hayotimiz har birimizning g‟ayrat-shijoatimizga mehnatsevarligimiz hamda fidokorligimizga bog‟liq. Bedil insondagi nuqsonlarini yomonliklarida ko‟radi. U yomonlikni kasb etgan odamlarni do‟zax bilan tenglashtiradi. Bu haqda Bedil shunday deydi:

Mutafakkir - shoir Mirzo Bedil falsafasida yaxshilik va yomonlik, adolat, ishqmuhabbat kabi axloqiy tushuncha va tamoyillar katta o‟rin egallagan. Bedil axloqiy qarashlarida yaxshilik va yomonlik tushunchalariga alohida e‟tibor qaratar ekan, yning fikricha insonning o‟zi baxt saodati yo‟lida ezgulikka intilishi, o‟zgalar baxtini o‟z baxti deb bilishi, insonlar muvaffaqiyatidan quvonishi, komillikning belgisi sanalishi, yaxshilik fazilatini madh etadi. U inson faqat hayotda yaxshi fazilati bilangina uzoq umr yashashi mumkinligini e‟tirof etib o‟tadi. Demak, baxtu-saodatimiz va farovon hayotimiz har birimizning g‟ayrat-shijoatimizga mehnatsevarligimiz hamda fidokorligimizga bog‟liq. Bedil insondagi nuqsonlarini yomonliklarida ko‟radi. U yomonlikni kasb etgan odamlarni do‟zax bilan tenglashtiradi. Bu haqda Bedil shunday deydi:

Qaydakim yomon fel bo‟ldi rahnamo

Jahannam shundadir, bilib qo‟y, ammo

Yaxshilik urug‟in sepsang har tomon

Jannat mevasini beradi shu on.

Mirzo Bedil insonning axloqiy qadriyatlarini sinchiklab o‟rganar va tahlil qilar ekan, barchaning xulq-odobi bir xil emasligi, yaxshi xulq bor joyda yomon, ya`ni salbiy xislatlar ham borligiga o‟z e‟tiborini qaratadi: