Fakulteti “menejment va marketing” kafedrasi

Xavfsizlik va himoya: Ma'lumotlar bazasiga joylangan ma'lumotlarning xavfsizligi va maxfiylik muhimdir. Ularning foydalanuvchilar tomonidan faqat kerakli ruxsatlarga ega bo'lishi, ma'lumotlarni maxfiy saqlash uchun kerakli xavfsizlik protokollarini o'z ichiga olgan bo'lishi juda muhimdir.
Hujjatlarni ma'lumotlar bazasiga joylash va ulardan foydalanish, ma'lumotlarni tuzib berish, ulardan qidiruv va ularni ishlatishning qulay va samarali usullaridan biridir. Bu, kompaniyalar, dasturlash ekipleri, boshqa sohalar va foydalanuvchilar uchun ma'lumotlarni boshqarishda asosiy qadam hisoblanadi.


UCHINCHI BOB: ELEKTRON HUJJAT ALMASHINUVIDA XAVFSIZLIK VA MAXFIYLIK

3.1 Elektron hujjatlarni himoya qilish (parollar, shifrlash)

Elektron hujjatlarni himoya qilish, ma'lumotlarni xavfsiz saqlash uchun kerakli muhim qadamlarni o'z ichiga oladi. Ular o'zgarishga olishdan, yetkazib berishdan yoki hujjatlarga kirish imkonini egallashdan himoya qilishni o'z ichiga oladi. Quyidagi muhim usullar hujjatlarni himoya qilishda yordam beradi:

Parollar va Kimlik Tuzatish: Qulay va xavfsiz parollar foydalanuvchilarni hujjatlarga kirish uchun himoya qiladi. Kutilgan parol yordamida, foydalanuvchi o'zini identifikatsiya qiladi. Bunda, iltimos, uzun va qiyin parollarni ishlatish, ularni doimiy ravishda o'zgartirib borish va eng yaxshi ikki-factorli kimlikni tasdiqlash (2FA) kabi qo'shimcha himoya vositalaridan foydalanish tavsiya etiladi.
Shifrlash: Ma'lumotlar shifrlash, ma'lumotlar almashuvini himoya qilishning asosiy usullaridan biridir. Shifrlash orqali ma'lumotlar kodlab turiladi, shuningdek, ularga foydalanuvchi tashqi ko'rsatmalar orqali kirishi mumkin bo'lgan mahsulotlar ishlatilsa, ularni o'qib bo'lmaydi. Endi-to-End shifrlash – ma'lumotlarni yuborishdan qabul qilinadigan paytda, uning boshqa kishi yoki tizimlar tomonidan o'qib bo'lmaydigan ravishda shifrlashni ta'minlashda yordam beradi.

8-rasm