Фалсафа фанидан слайдлар

Mavzu: Mantiq fanining predmeti va rivojlanishining asosiy bosqichlari. Formal mantiqnini asosiy qonunlari va prinsiplari

• Bajardi:Setimbetov O
• Tekshirdi:Mahmudov K

Mantiq fanining predmeti va rivojlanishining asosiy bosqichlari. Formal mantiqnini asosiy qonunlari va prinsiplari

• 1. Mantiq fanining predmeti va ahamiyati.
• 2. Mantiq fani va til.
• 3. Mantiq fani rivojlanishining asosiy bosqichlari.
• 4. Formal mantiqning asosiy qonunlari va prinsiplari.

Formal mantiqning sohalari

• Klassik (Aristotel mantig’i) mantiqi tafakkur shakllari, usullari va qonunlarini an’anaviy metodlar vositasida o’rganadi.

• Matematik mantiq tafakkurning tuzilishini simvollar bilan ifodalab matematik metodlar vositasida o’rganadi

Mantiqning ma’nosi

• Olamdagi narsa va holisalarning rivojlanishi va o’zgarishidagi qonuniyatlari b’ektiv mantiqda ifodalanadi.
• Fikrlar aloqadorligi va taraqqiyotidagi muhim qonuniyatlar sub’ektiv mantiqda ifodalanadi.
• Mantiq tafakkur shakllari, usullari va qonunlarini o’rganuvchi fandir (formal mantiq).
• Mantiq hodisalar o’zaro aloqadorligi, o’zgarishi va taraqqiyotini tadqiq etishda ob’ektivlik, tarixiylik va mantiqiyliklikning yaxlitlgi, abstraklikdan konkretlikga o’tishdan foydalanadi (dialektik mantiq).

Tafakkurning o’ziga xos xususiyatlari

• Таfakkur borliqni umumlashgan obrazlarda ifodalaydi;
• Таfakkur borliqni bilvosita ifodalaydi;
• Таfakkur til bilan uzviy bog’liq;
• Таfakkur – voqelikni faol in’ikosi jarayonidir.

Bilish bosqichlari

• Hissiy bilish – sezgi (ko’rish, eshitish, hid bilish, ta’m bilish, teri orqali sezish), idrok va tasavvur.
• Aqliy bilish (tafakkur) – tushuncha, hukm va xulosa chiqarish.

Tafakkur shakllari

• Tushuncha – predmetlarning umumiy va muhim belgilarini inson ongida aks ettiruvchi tafakkur shakli;
• Hukm – predmetlarning xossalari va munosabatlarini tasdiq yoki inkor shaklida ifodalagan tafakkur shakli;
• Xulosa chiqarish – bir yoki undan ortiq hukmlar asosida yangi hukmni hosil qiluvchi tafakkur shaklidir.