Фалсафа фанининг предмети, мазмуни ва жамиятдаги роли


Download 0.7 Mb.
bet1/14
Sana31.01.2023
Hajmi0.7 Mb.
#1144089
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
1 мавзу ФАЛСАФА ФАНИНИНГ ПРЕДМЕТИ, МАЗМУНИ ВА ЖАМИЯТДАГИ РОЛИ

ФАЛСАФА ФАНИНИНГ ПРЕДМЕТИ, МАЗМУНИ ВА ЖАМИЯТДАГИ РОЛИ


«Фалсафа»
тушунчаси
юнонча phileo – севаман
ва sophia – донолик
сўзларидан келиб чиққан бўлиб,
мазкур атаманинг дастлабки
маъносини доноликка муҳаббат
деб талқин қилиш мумкин.
Фалсафий билимнинг
муҳим таркибий қисмлари
гносеология
(бошқа бир терминологияга кўра – эпистемология)
– билиш назарияси
онтология
– мавжудлик, борлиқ ҳақидаги билим
ижтимоий фалсафа – жамият ҳақидаги таълимот
этика – ахлоқ ҳақидаги таълимот
аксиология - қадриятлар ҳақидаги таълимот
фалсафий антропология
инсон ҳақидаги таълимот ва бошқалар
Мустақил фалсафий фанлар
Мантиқ
инсоннинг билишни
амалга ошириш
шакллари,
қонунлари ва
усулларини
ўрганадиган фан
Этика
маънавият ва
ахлоқ
ҳақидаги
таълимот
Эстетика
гўзаллик қонунларига
мувофиқ ижоднинг
моҳияти ва
шакллари ҳақидаги фан
Фалсафанинг янги соҳалари
табиат фалсафаси,
танатология
ҳуқуқ, фан, тарих,
сиёсат, санъат, дин,
техника фалсафаси
геронтология

Фалсафанинг
асосий
масалалари
онг,
тафаккур
руҳ
материя
борлиқ
идеаллик

Дунёқарашинсоннинг ўзини қуршаган борлиққа ва ўз-ўзига бўлган муносабатга нисбатан ёндашувлар тизими, шунингдек одамларнинг мазкур ёндашувлар билан белгиланган ҳаётий идеаллари, эътиқодлари, билиш ва фаолият тамойиллари, қадрият ва мўлжалларидир.

Дунёқарашинсоннинг ўзини қуршаган борлиққа ва ўз-ўзига бўлган муносабатга нисбатан ёндашувлар тизими, шунингдек одамларнинг мазкур ёндашувлар билан белгиланган ҳаётий идеаллари, эътиқодлари, билиш ва фаолият тамойиллари, қадрият ва мўлжалларидир.


Дуёкараш – оламга ва инсоннинг оламдаги ўрнига караш
Дунёкарашнинг умумий тушунчаси ва унинг асосий шакллари
Мифология

Дин

Фалсафа

Инсоният тарихида белгиланадиган дунёкарашнинг уч асосий шакли
Дунёқарашнинг функциялари:
Билиш функцияси
Қадриятларга
муносабат
Хулқ-атворни
белгилаш
(инсонда қизиқиш уйғо-
тувчи барча саволларни
ва муайян йўл билан то-
пилувчи жавобларни ўз
ичига олади, билиш-
одамлар дунёқарашини
бойитади);
инсоннинг энг ав-
вало, ўзини олий
қадрият эканли-
гини англашга,
сўнгра атрофида-
гиларни қадр-
лашга ундайди);
(инсонни ўз-ўзи-
ни тарбиялаш
жараёни)

Дунёқарашнинг ўзига хос асослари:

  • Интеллектуал асос;
  • Эмоционал асос;
  • Руҳий асос;

Интеллектуал, эмоционал ва руҳий асослар ирода билан уйғунликда эътиқодлар, одамлар фаол қабул қиладиган, уларнинг онг даражаси ва ҳаётдаги мўлжалларига мос келадиган қарашларни юзага келтиради.
Дунёқарашнинг тузилиши
Дунёни сезиш
Дунёни идрок этиш
Дунёни тушуниш
  • Бу ўзини қуршаган

  • дунёни сезгилар
    ёрдамида ҳиссий
    идрок этиш
  • Бу атроф-борлиқни

  • идеал образларда
    тасаввур қилиш
  • Инсон ва уни қуршаган

  • дунёнинг моҳиятини аниқлаш,
    шунингдек табиатда юз
    берувчи воқеалар ва
    жараёнларнинг ўзаро алоқаларини
    тушунишга қаратилган
    ақлий фаолияти


Download 0.7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling