Фалсафа фанининг предмети ва структураси

1-МОДУЛ. ФАЛСАФА 1-мавзу. Фалсафанинг фан ва дунёқарашга доир моҳияти

РЕЖА:

• Фалсафа фанининг предмети ва структураси
• Фанниинг асосий функциялари
• Дунёқарашнинг умумий тушунчаси ва унинг асосий шакллари

Фалсафа фанининг предмети ва структураси.

«Фалсафа» тушунчаси юнонча phileo – севаман ва sophia – донолик сўзларидан келиб чиққан бўлиб, доноликка муҳаббат маъносини англатади.
Қадимги Юнонистонда “философия” атамасини дастлаб Пифагор ишлатган
Европа маданиятида, Фалсафа юнон файласуфи Афлотун асарлари орқали кириб келган

Шарқ Арастуси Абу Наср Фаробий Фалсафани “Ҳикматни қадрлаш” деб таърифлайди

• Антик даврда фалсафа “донишмандликни севиш”
• Т. Гоббс фалсафани “тўғри фикрлаш орқали билишга эриш иш ”
• Немис файласуфи Гегель “барча предметларга фикрий ёндаш иш ”
• Людвиг Фейербах “бор нарсани билиш”
• Прагматизм таълимоти намояндалари эса “фойдали нарсаларни билиш жараёни” деб талқин этганлар.

* Прагматизм вакиллари амалиетда инсонга нима кўпроқ фойда берса, ўшанга кўпроқ аҳамият бериш зарур, деган ғояни илгари сурадилар.

Фалсафа фанининг структураси:

Онтология	Гносеология	Аксиология	Фалсафий антропология	Мантиқ	Этика	эстетика
Борлиқ ҳақидаги фан	Билимнинг фалсафий назарияси.	Қадриятлар ҳақидаги таълимот	Инсоннинг моҳияти ва мазмуни ҳақидаги таълимот	Инсон тафаккур услуби ва шакллари ҳақидаги таълимот	Ахлоқ қонуниятлари ва тамойиллари ҳақидаги таълимот	Гўзаллик ва нафосат қадриятларини ўрганувчи таълимот

Фалсафанинг асосий функциялари

Тарбиявий функция
Ахлоқий функция
Аксиологик функция
Гносеологик функция
Методологик функция
Интегратив функция
Маданий функция

Дунёқарашнинг умумий тушунчаси ва асосий шакллари

Дунѐқарашнинг тузилиши

• дунѐни сезиш
• дунѐни идрок этиш
• дунѐни тушуниш

каби энг муҳим элементлардан иборат.

Инсоният тарихида белгиланадиган дунёқарашнинг 3 асосий шакллари
Мифологик дунёқараш
Диний дунёқараш
Фалсафий дунёқараш

Диннинг асосий функциялари

• Дунѐқарашни шакллантириш функцияси

бутун борлиқ қачон ва нима учун пайдо бўлган ва бунда ғайритабиий кучнинг роли қандай намоѐн бўлган, деган саволларга жавоб беради;

• Коммуникатив функцияси

мулоқот ва шахслараро алоқаларнинг муайян типини таъминлайди, жамиятнинг жипслашуви ва яхлитлигига кўмаклашади;

• Регуляторлик функцияси

одамлар хулқ-атворини тартибга солувчи тегишли меъѐрлар ва қоидаларни белгилайди;

• Компенсаторлик функцияси тасалли бериш вазифасини бажаради.

Топшириқ

• Ўтилган мавзуни уйда такрорлаш, семинар дафтарга конспект қилиб келиш.
• Таянч тушунчаларни ёд олиш ва ҳар бирига изоҳ ёзиш
• Ўтилган мавзу юзасидан ҳар бир талаба 5 тадан тест тузиш.
• Оғзаки жавоб беришга тайёрланиб келиш.