Фалсафа ва ҳуқуқ 2018/2
119
умуммажбурийлигида акс этади. Мутахассисларнинг таъкидлашича, “Ҳуқуқий манбалар
(“қонунлар”)даги юридик нормалар ҳуқуқ учун ҳал этувчи аҳамиятга эга.
“Ҳуқуқ мажбурлаш билан боғлиқдир, - деб ёзади А.Саидов. И .Кантнинг ҳуқуқ
фалсафасининг моҳиятини оча туриб. Мажбурлаш қонуний ва ноқонуний бўлиши мумкин. Ақл-
идрок чегарасидан четга чиқиб, ўзбошимчаликка айланаётган эркинликни чегаралаган тақдирда, у
қонуний ҳисобланади. Мажбурлаш озодликни ноқонуний чегаралаш ва умуман ҳуқуқнинг амалга
оширилишига ноқонуний тўсиқлик қилишга қаршилик кўрсатган тақдирда ҳам қонуний
саналади”[5]. Лекин бу ҳуқуқ мудом мажбурлашдир, деган хулосага олиб келмайди, англанган
ҳуқуқ ва бурч ихтиёрий хатти-ҳаракатни, зарур фаолиятни келтириб чиқаради.
Жамият эса ўзидан ўзи ривожланмайди, модернизациялашмайди, у ахлоқий-маьнавий
императивлардан ҳам, ҳуқуқнинг бор имкониятлари ва таьсиридан тўла фойдаланганлигида
самара беради. Президентимиз Ш.М.Мирзиёев маьрузасида айнан шу ғоя илгари сурилган. Ҳуқуқ,
қонун жамият тараққиётига элтадиган модернизациялашни таьминлайдиган куч бўлиши даркор.
АДАБИЁТЛАР:
1. Халқ сўзи, 2016, 8 декабрь.
2. Мирзиёев Ш.М. Халқ сўзи, 2016, 8 декабрь.
3. Платон.Сочинения в трех томах.1.3. Частъ 2- Москва:Мыслъ; 1972. –С.612.
4. Платон.Диалоги.- Москва:Мыслъ,1386. –С.642.
5. Аристотелъ. Сочинения в четерых томах.Т.4- Москва:Мыслъ,1983. –С.682.
6. Кант И.Сочинения в шести томах.Т.4.Частъ-1- Москва:Мыслъ,1965. –Б.428.
7. Гегель.Философия права-Москва:Юристъ,1990. –С.202.
8. Ницше Ф.Воля к власти. Опыт переоценки всех ценностей (1884-1888). - Москва; ТОО
“Транспорт”,1995. –С.302.
9. Риккерт Г.Науки о природе и науки о культуре-Москва; Республика, 1998. –С.413.
10. Лосский Н.О. Бог и мировое зло-Москва:Изд. Республика, 1994. –С.432.
11. Kubes V.Grundfragen der Phikosophie des.Rechts Wien-New York,1977. –С.204.
12. Kaufmann A.Rechtpilosophie im Wandel: Stationen eines Weges-Frankfurt a.Main, 1972. –Р.104.
13. Чичерин Б.Н. Философия права-Москва:Юристь, 2000. –С.122.
14. Lut Q.Grundfragen der Rechtpilosophie.3.Aufl-Wien, 1983. –Р.284.
15. Гегель.Сочинения.Т.VIII. Москва: Госметиздат, 1958. –С.362.
Do'stlaringiz bilan baham: |