Fan: bank ishi

Bozor iqtisodiyotining o’ziga xos kredit mexanizmiga to’xtaladigan bo’lsak, uning akkumulatsiya mexanizmi sifatida bank resurslarining jalb qilinishi tushuniladi. Bozor iqtisodi sharoitida akkumulatsiya mexanizmi ikki elementdan tashkil topadi:

- Tijorat banklarining o’z mablag’lari;

- Tijorat banklarining jalb qilingan mablag’lari; a) depozit mablag’lar;

b) nodepozit mablag’lar.

Bank resurslarining asosiy manbasini jalb qilingan mablag’lar egallab, ular bank resurslarining 80-90 foizini tashkil etadi. Jalb qilingan mablag’lar aktiv operasiyalarni, avvalo kredit operasiyalarini amalga oshirish uchun pul resurslariga bo’lgan ehtiyojni qoplaydi

Depozit siyosatiga ta’sir qiluvchi asosiy omillardan biri tijorat banklari tomonidan muddatli va jamg’arma depozitga to’lanadigan foiz stavkalarining shakllantirish hisoblanadi. Bu albatta bankning kredit siyosati bilan birgalikda ishlab chiqiladi. Tijorat banklari depozit siyosatiga ta’sir qiluvchi ikkinchi omil Markaziy bankning majburiy zahira siyosati hisoblanadi. Majburiy zahira stavkasining o’zgarishi bank resurslari likvidligiga ham ta’sir o’tkazadi. Hozirgi kunda bu stavkalar respublikamiz bank amaliyotida muddatlarga qarab takomillashtirilgan: 1 yilgacha muddatda – 15% 1 yildan 3 yilgacha muddatda – 12% 3 yildan uzoq muddatga – 10,5% Bu siyosatni ishlab chiqilishi ustidan bevosita Markaziy bank o’z nazoratini amalga oshiradi.

Depozit siyosatiga ta’sir qiluvchi asosiy omillardan biri tijorat banklari tomonidan muddatli va jamg’arma depozitga to’lanadigan foiz stavkalarining shakllantirish hisoblanadi. Bu albatta bankning kredit siyosati bilan birgalikda ishlab chiqiladi. Tijorat banklari depozit siyosatiga ta’sir qiluvchi ikkinchi omil Markaziy bankning majburiy zahira siyosati hisoblanadi. Majburiy zahira stavkasining o’zgarishi bank resurslari likvidligiga ham ta’sir o’tkazadi. Hozirgi kunda bu stavkalar respublikamiz bank amaliyotida muddatlarga qarab takomillashtirilgan: 1 yilgacha muddatda – 15% 1 yildan 3 yilgacha muddatda – 12% 3 yildan uzoq muddatga – 10,5% Bu siyosatni ishlab chiqilishi ustidan bevosita Markaziy bank o’z nazoratini amalga oshiradi.