Fan: qattiq jism fizikasi 8-semestr

Natijada p-tip Si da yuqorida “+”, pastda “-” zaryadlar to’planadi, n-tip Si da aksincha.

Bu zaryadlar ortasida Xoll maydoni deb ataluvchi elektr maydoni hosil bo’ladi.

•  

Birinchi holda pastga, 2-holda teskari yo’nalgan bo’ladi.

Birinchi holda pastga, 2-holda teskari yo’nalgan bo’ladi.

Tok o’tayotgan y/o’da magnit maydoni ta’sirida ko’ndalang elektr maydonining paydo bo’lishiga Xo’ll effekti deyiladi.

Xo’ll maydoni qachongacha ortib boradi?

Xo’ll maydoni tufayli hosil bo’lgan kuch Lorens kuchini kompensatsiya qilguncha ortib boradi:

Shu shart bajarilganda zaryadlar bo’ylama elektr maydon ta’sirida (E ta’sirida) harakat qiladi va tok yo’nalishi maydon yo’nalishi bilan mos tushadi. Yig;indi elektr maydoni E’=E+ tok yo’nalishiga nisbatan burchakka buriladi.

•  

va E’ orasidagi burchak Xo’ll burchagi deyiladi.

va E’ orasidagi burchak Xo’ll burchagi deyiladi.

Endi ekvipotensial sirtlar dastlabki holatdan J burchakka buriladi, shuning uchun Xo’ll e.y.k paydo bo’ladi. Xo’ll e.y.k - bu potensiallar farqi:

Agar kristall kengligi “b” desak, Xo’ll potensiallar farqi

bo‘ladi. (4) dan foydalanib, quyidagini olamiz:

Bu yerdagi:

- Xo’ll koeffitsiyenti (yoki Xo’ll doimiysi) deyiladi.

•  

P-tip y/o’da:

P-tip y/o’da:

(10) Va (11) dan xulosa:

• Xo’ll koeffitsiyenti kons.ga teskari proporsional
• Ishorasi zaryad ishorasi bilan mos tushadi

Xo’ll burchagi:

dan aniqlanadi.

Bunda ning ishorasi Xo’ll maydoni yo’nalishi bilan aniqlanadi: p-Si uchun “+”, n-Si ushun “-”.

•  

Agar magnit maydon kuchsiz bo’lsa,

Agar magnit maydon kuchsiz bo’lsa,

Bundan

n-Si uchun ligini hisobga olinsa, Xo’ll burchagi:

bo‘ladi.

p-Si uchun

bo‘ladi.

•  

TERMOELEKTR HODISALAR

TERMOELEKTR HODISALAR