“fandagi yangiliklar, fanni o‘qitishning dolzarb masalalari” moduli bo‘yicha
Galvanik elementdagi oksidlanish-qaytarilish jarayoni natijasida hosil
Download 0.52 Mb. Pdf ko'rish
|
hIlwR9XDw3PB8LmKOTRn3sQiCSyxclazgtwelY9g
5. Galvanik elementdagi oksidlanish-qaytarilish jarayoni natijasida hosil
bo‘lgan elektr yurituvchi kuchni aniqlash Kimyoviy reaktsiyalar natijasida elektr energiyasi xosil kiladigan, ya’ni kimyoviy energiyani elektr energiyaga aylantiradigan asboblar galvanik elementlar deyiladi . Galvanik elementni xar xil metallar juftidan xosil kilish mumkin. Masalan Daniel-YAkobi elementida rux va mis elektrodlar tegishlicha ZnSO 4 va CuSO 4 tuzlarini 1 molyar eritmasiga tushirilgan va elektrodlar galvanametrlar orqali tutashtirilgan. Bunda elektronlar aktiv metalldan (Zn) noaktiv metalga (Cu) tomon yunaladi.Agar elektrolit eritmalar uzaro birlashtirilmasa , rux sulfat eritmasida musbat zaryadlangan Zn 2+ ionlari, mis sulfat eritmasida manfiy zaryadlangan SO 2- 4 ionlari tuplanadi, bu esa protsessning davom etishiga karshilik kursatadi. Shuning uchun ikkala idishdagi eritmalar elektrolit eritmasi bilan tuldirilgan naycha yoki yarim utkazgich tusik yordamida tutashtiriladi. Bu bilan Zn 2+ kationlari va SO 2- 4 anionlarining bir idishdan ikkinchi idishga diffuziyalanishi ta’minlanadi va natijada oksidlanish–kaytarilish protsessi davom etadi: Zn 0 +Cu 2+ = Zn 2+ + Cu 0 Bu galvanik elementni kuyidagi elektrokimyoviy sxema bilan yozish mumkin : A(-)Zn 2+ +/ Zn// Cu 2+ +/ Cu(+)K Anod Katod Bundan kurinadiki, anodda oksidlanish protsessi, katodda kayta-rilish protsessi boradi. Galvanik elementning elektr yurituvchi kuchi (e.yu.k.) ni aniklash uchun elektrod potentsial kiymati kattasidan kiymati kichigi ayirib tashlanadi. Masalan, normal kontsentratsiyalardagi rux-mis elementida : e.yu.k.=Ye 0 Cu ^ (2+)+/ Cu =+0,34-(-0,76)= +11 V Elektrod potentsial kiymatiga elektrod metali bilan bir xil kation kontsentratsiyasi katta ta’sir kiladi. Metall elektrodlarining eritmadagi ionlar kontsentratsiyasi oshsa, potentsiali kamayadi, natijada metallmas elektrodlarning potentsiali ortadi. Metall ionlar kontsentratsiyasi 1 mol/l ga teng bulmasa, galvanik elementdagi xar kaysi elektrodning potentsialini aniklash uchun Nerist tenglamasidan foydalaniladi: Ye=Ye 0 + C nF RT ln Bu yerda : Ye-elektrod potentsial, R-universal gaz doimiysi : (R=8,315 J/ grad*mol) , F-Faradey (96500 kulon) soni, n-kationning valentligi, S- elektrolit eritmadagi kation kontsentratsiyasi, T-absolyut temperatura, Ye 0 – elektrodning standart potentsiali, T=298º K bulganda yukoridagi formula kuyidagicha yoziladi : c nF RT E E ln 0 + = = c n E lg 96500 298 315 , 8 303 , 2 0 + formuladagi 2,303 natural logarifmdan unli logarifmga utish soni, yoki : Ye=Ye 0 + c n lg 059 , 0 bu yerda : Ye-berilgan kontsentratsiyadagi elektrodning potentsiali, Ye 0 -standart elektron potentsiali. Download 0.52 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling