Fani bo’yicha O’quv-uslubiy majmua bilim soxasi

Kassa daftari
Kassa: «_____»_________________________2010 yil
Varaq

Jujjat rakami	Kimdan olingan yoki kimga berilgan	O‘zaro boglangan Hisobvaraqlar rakami	Kirim	Chiqim
1	2	3	4	5
	Kun boshiga qoldik
	- chek bilan bankdan
	Ish xdki
	Bir kunda jami

Kassir________________(imzo) soni
Kassa daftaridagi kaydlarni tekshirdim va _________________________
(yozuvda)
__________________kirim va_____________chiqim xujjatlarini oldim
Buxgalter __________________________(imzo)
Korxonada faqat bitta kassa daftari yuritiladi. U raqamlangan, shnurlangan yoki mastika muxr bilan muxrlangan bo‘lishi kerak. Kassa daftarida rakamlangan betlar soni ko‘rsatilib, korxona rahbari va bosh buxgal imzosi bilan tasdiqlab quyiladi. Kassa daftaridagi kaydlar kora kogoz orka nusxada qilinadi. Xar kuni ish oxirida kassir bir kunda qilingan muomalalar hisoblab chiqaradi, keyingi kunga kassada kolgan pul miqdorini va to‘lov kaydnomasi bo‘yicha chiqimga hisobdan chiqarilmagan summani chiqaradi. Ikkinchi qirqma (kassirning hisoboti - bir kunda kassa daftarida qilingan kaydlarning nusxasi(kirim va chiqim xujjatlari bilan birga buxgalteriyaga topshiriladi va bu haqda kassa daftariga kayd etiladi.
Respublikamiz milliy valyuta kadrini oshirishda nakd pul muomalalari katta ahamiyat kasb etadi. Shu boisdan ham keyingi paytlarda nakd pul muomalalarini tartibga solish bo‘yicha ko‘pgina chora-tadbirlar amalga oshirilmokda. Pul muomalasini takomillashtirish, nakd pulsiz hisob-kitoblar tizimini kengaytirish, bankdan muomalani qisqartirish va soliq to‘lashdan buyin tovlashning oldini olish maqsadida 2002 yil 3 avgustda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining «Pul mablgaglarini bankdan tashkari muomalasini yanada qisqartirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Qaror qabul kilindi. Ushbu Qarorning 5-bandiga muvofiq O‘zbekiston Respublikasp Davlat Soliq kumitasi va Markaziy banki zimmasiga alohida yirik miqdordagi pul mablag‘lari muomalasi, shu jumladan, nakd pul berilishi bo‘yicha axborotlarni elektron ayrboshlash tizimini ishlab chiqish va joriy etish vazifasi yuklatilgan. Bundan tashkari, ushbu Qarorning 10-bandiga muvofiq O‘zbekiston Respubikasi Markaziy banki zimmasiga 1 banklari bilan birgalikda 2002 yil 1 oktyabrigacha kredit plastik kartochkalarpp muomalaga chiqarish yuzasidan kompleks chora-tadbirlarni ishlab chiqish vazifasi yuklatilgan. Tijorat banklari zimmasiga chakana savdo va xizmatlar ko‘rsatish bilan shug‘ullanuvchi xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar bilan birgalikda tovarlar va xizmatlarga haq to‘lash sifatida plastik debet kartochkalari qabul qilinishini ta’minlovchi terminalllr I gini kengaytirish vazifasi yuklatilgan. Nakd pul muomalasini tartibga solish to‘g‘risidagi ushbu Qaror korxona, tashkilot va muassasalarda kassa muomalalarini yuritish talaygina yangiliklarni keltirib chiqaradi. Masalan, ish haqi, mukofot, xizmat sifatida xarajatlari uchun pul mablag‘lari berilishining elektron kartochka tizimiga utilishini muomalalarida xujjatlar okimining kamayishiga olib keladi. Xususan, pul mablag‘larini berilishida kassa chiqim orderlari rasmiylash-tirilmasdan, balki yagona xujjat kaydnomasining tuldirilishi kassa muomalalari ishini engillashtiradi.
Kassa muomalalari buxgalteriya hisobida quyidagi hisobvaraqlarda aks ettirldi 5010-«Milliy valyutadagi pul mablag‘lari» 5020-«Xorijiy valyutadagi pul mablag‘lari»
5000-«Kassadagi pul mablag‘lari»ni hisobga oluvchi
hisobvaraqlar korrespondentsiyasi

№	Xo‘jalik muomalalarining Mazmuni	hisobvararqlar korrespondentsiyasi		Yozuvlarni asdiqlovchi xujjatlar
		Debet	Kredit
1	Bankdagi tegishli Hisobvaraqlardan pul mablag‘larining kassaga kelib tushishi (ish haqi, nafaqa, mukofotlar)	5010	5110, 5210	Pul cheki pattasi va ko‘chirmasi, kassaning kirim orderi kassa kitobi
2	Yo‘ldagi pul amblag‘larining kelib tushishi	5010	5620	Kirim to‘g‘risidagi tasdiqnoma
3	Mahsulot ish va xizmatlarning naqd pulga sotilishi	5010	9010-9030	Sotish vedomosti va kassaning kirim orderi

Hisobdor shaxslar tomonidan olingan va ishlatilmagan ortiqcha summalarning qaytarilishi	5010	4230	Bunak Hisoboti va kassaning kirim orderi
Pul mablag‘larining kassadan Hisoblashishish Hisobvarag‘iga qaytarilishi	5110	5010	Topshirish e’loni va bankning ko‘chirmasi
Kassadan ish haqi va boshqa to‘lovlarning (yordam pullari, chukofotlar, ishtirok etishdan daromadlar)ning berilishi	6710	5010	To‘lov vedomosti va kassa chiqim orderi
Bir martalik yordam pulining kassadan tulanishi	9430	5010	Kassa chiqim orderi, rahbarning buyrugi va ariza

Jurial-order shakli bo‘yicha hisobga olishda kassa bo‘yicha muomalalar 1-jurnallarda (5000-«Kassa «hisobvarag‘ining kredit oborotlari) va jurnal-orderga kiruvchi 1-qaydnomada (5000-«Kassa» xisobvarag‘ining debet oborotlari) aks ettiriladi. Aytib o‘tilgan registrlarga qilinadigan kaydlar kassirning tekshirilgan va ishlov berilgan Hisobotlari asosida xar kuni olib boriladi. Kassa muomalalarini olib borish tartibida inventarizatsiya qilish ko‘zda tutilgan. Bunda kassadagi pul birma-bir sanaladi va kassadagi boshqa boyliklar tekshiriladi. Kassa inventarizatsiyasi invertizatsiyani tashkil etish va o‘tkazish» nomli 19-son BXMSga binoan har oyda to‘lanadi.

Investarizatsiya natijalari inv .15-shakldagi dalolatnoma bilan rasmiylashtiriladi kassadagi nakd pulning amaldagi qoldigi hisobga olish ma’lumotlari bilan taqqoslanadi, bu esa pul mablag‘lari kamomadini yoki ortiqchaligini aniqlashga imkon beradi. Dalolatnoma kassa taftish qilingan kuni rasmiylashtirilishi va komissiya a’zo-lari tomonidan imzolanishi lozim. Dalolatnoma ikki nusxada tuziladi: bir nusxasi . inventarzatsiya komissiyasi papkasida krladi, ikkinchisi korxona buxgalteriyasida saqlanadi.
Agar kamomad yoki ortiqchalik mavjudligi aniqlansa, komissiya kassirdan yozma tushuntirish talab qilishi lozim.
Inventarizatsiya natijalari o‘z vaqtida buxgalteriya hisobvaraqlarida aks ettiriladi:
* ortiqcha pullar chiqqanda, ushbu summa kassaga qaytadan kirim qilinadi:
D-t 5010-«Milliy valyutadagi pul mablag‘lari»
K-t 9390-«Boshqa muomalaviy daromadlar»
kamomad aniqlanganida:
D-t 4730-«Moddiy zararni koplash yuzasidan xodimlarning qarzi»
K-t 5010-«Milliy valyutadagi pul mablag‘lari»
kamomad summasini kassir bevosita kassaga tulaganida:
D-t 5010-«Milliy valyutadagi pul mablag‘lari»
K-t 4730-«Moddiy zararni qoplash yuzasidan xodimlarning qarzi».
kamomad summasi kassirning ish haqidan ushlab kolinganida:
D-t 6710-«Xodimlar bilan mehnat haqi yuzasidan hisoblashishishlar»
K-t 4730-«Moddiy zararni koplash yuzasidan xodimlarning qarzi».