Фанидан маърузалар тўплами


Download 175.75 Kb.
bet25/40
Sana25.12.2022
Hajmi175.75 Kb.
#1066141
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   40
Bog'liq
akusherlik

Тасниф:
Шакли бўйича
Кўп учрайдиган турлари.

  • Ҳамма тамондан торайган тор чаноқ

  • Кўндаланг торайган чаноқ

  • Ясси чаноқ А) оддий ясси чаноқ

Б) рахитик ясси чаноқ
- Ҳамма тамондан торайган ясси чаноқ

Кам учрайдиган турлари

  • Қийшиқ силжиган чаноқ

  • Қийшиқ торайган чаноқ

  • Кўндаланг торайган чаноқ

  • Варонкасимон чаноқ

  • Инфантил чаноқ

  • Кифосиколиотик чаноқ

  • Спондилолистетик чаноқ

  • Суяк ўсмаларидан торайган чаноқ


Даражасига қараб (чин конюгата ўлчамига қараб, норма- 11см)

Малиновский бўйича :

  • I даража. 10-8 см

  • II даража 8-6 см

III даража 6см ≥ Х см мутлоқ анатомик тор чаноқ

Литцман бўйича:

  • I даража. 11-9,5 см

  • II даража 9,5-7,5 см

  • III даража 7,5-5,5 см

IV даража 5,5 ≥ Хсм мутлоқ анатомик тор чаноқ

Этиология.

  • Гармонал етишмовчилик (гипоэстерогенемия, гиперандрогенемия)

  • Чаноқ суяклари травмалари

  • Инфантилизм

  • Рахит касаллиги

  • Остиомалация (суяк сили, остеомиелит)

  • Ёшликда оғир жисмоний меҳнат

  • Суяк ўсмалари


Ҳамма тамондан торайган тор чаноқ-чаноқ ҳамма ўлчамлари баробар кичрайган (масалан: 2см)

Distantia spinarum



25-26см -2см

23-24см

Distantia cristarum



28-29 см -2см



26-27 см



Distantia trachanterica



30-31 см -2см

28-29 см

Conjugata externa



20-21 см -2см

18-19 см


Кўндаланг торайган чаноқ- кўндаланг ўлчамлари кичрайган, тўғри ўлчамлари ўзгармаган.


Distantia spinarum



25-26см -2см

23-24см

Distantia cristarum



28-29 см-2см



26-27 см



Distantia trachanterica



30-31 см-2см

28-29 см

Conjugata externa



20-21 см-0см

20-21 см

Ясси чаноқлар:
Оддий ясси чаноқ-чаноқ тўғри ўлчамлари ҳамма текисликда кичрайган.

Distantia spinarum



25-26см-0см

25-26см

Distantia cristarum



28-29 см-0см



28-29 см



Distantia trachanterica



30-31 см-0см

30-31 см

Conjugata externa



20-21 см-2см

18-19 см

Рахитик ясси чаноқ
Белгилари:

  1. Фақат 1-текислик тўғри ўлчами торайган, кўндаланг ўлчамлари норма.

  2. Ёнбош суяги ташқарига очилади. Distansia spinarum Distansia cristarum га яқинлашади. Булар орасидаги фарқ 3см дан кам бўлиб қолади

  3. Думғаза суягида ўзгаришлар бўлади

  • Узунлиги қисқарган

  • Ички юзаси текислашган

  • Қалинлиги юпқалашган

  • Эни кенгайган



Distantia spinarum



25-26см-1см

26-27см

Distantia cristarum



28-29 см-1см



27-28 см



Distantia trachanterica



30-31 см-1см

29-30 см

Conjugata externa



20-21 см-3см

17-18 см


Ҳамма тамондан торайган ясси чаноқ-Чаноқ ҳамма ўлчамлари торайган , лекин тўғри ўлчамлари кўпроқ (2марта кўп) торайган.


Distantia spinarum



25-26см-2см

23-24см

Distantia cristarum



28-29 см-2см



26-27 см



Distantia trachanterica



30-31 см-2см

28-29 см

Conjugata externa



20-21 см-4см

16-17см


Диагностика.

  • Анамнез.(ёшликдаги ривожланиши, ўтқазган касалликлари)

  • Ўмумий кўрик. (қомад, бўй узунлиги)

Тазометрия (Distantia spinarum , cristarum , trachanterica ,Conjugata externa)

  • Михаэлис ромби (думғаза суяги эни ва бўй ўлчами. Норма- вертикал 11см, горизонтал 10см)

  • Соловьев индекси.(билак- кафт усти бўғимининг айлана узунлиги. Норма 14см )

  • Қин орқали текшириш (Диаганал конюгатани ўлчаш)

  • Қорин шакли ( биринчи туғувчиларда- ўткир учли, қайта туғувчиларда- осилган бўлади)

  • Рентген

  • МРТ (фақат ҳомиладорликда мумкин эмас)


Асаротлар. Асаротлар туғруқ пайтида содир бўлади

  1. Ҳомила пуфагининг эрта ёрилиши

  2. Туғруқ фаолиятининг сустлиги (туғруқ чўзилгани учун аёл чарчайди)

  3. Ҳомила гипокцияси, асфикцияси

  4. Майда қисмларнинг олдинга тушиши

  5. Ҳомила боши травмалари гематомалар

  6. Туғруқ йўллари жароҳатлари.(қин, оралиқ йиртилиши)

  7. Бачадон йиртилиши

  8. Қовуқ-қин, тўғри ичак-қин оқмалари ҳосил бўлиши.

  9. Туғруқдан кейинги гипотоник ва атоник қон кетиш

  10. Туғруқдан кейинги септик инфекция (эндометрит)

  11. Клиник тор чаноқ


Тактика .
Малиновский бўйича :

  • I даража. 10-8 см :80%-ўзи туғади.20%-кесарча кесиш қилинади

  • II даража 8-6 см : 20%-ўзи туғади.80%-кесарча кесиш қилинади

  • III даража 6см ≥ Х см : Кесарча кесишга мутлоқ кўрсатма


Клиник тор чаноқ
Туғруқ пайтида ҳомила ўлчамлари чаноқ ўлчамларига мос келмаслиги ҳолатига– клиник тор чаноқлик дейилади. (1,5-2,5% учрайди.)

  1. 2-даврда ҳомила пуфаги йўқ

  2. Бачадон бўйни тўлиқ очилган } лекин бола туғилмаяпти

  3. Туғруқ фаолияти яхши

Этиология.

  • Йирик ва гигант ҳомила

  • Анатомик тор чаноқ 2,3-даража

  • Ҳомила кўндаланг жойлашганлиги

  • Ҳомиланинг нотўғри келиши

  • Бачадон бўйнида миома

  • Муддатдан ўтиб кетган ҳомила (ҳомила бошида конфигурация бўлмайди )


Клиника
I даража.Қисман мос келмаслик.

  • Туғруқ фаолияти яхши

  • Ҳомила боши конфигурацияси яхши

  • Вастен белгиси манфий

  • Цангемайстер ўлчами ташқи конюгатадан кам

  • Туғруқ 2-4соатга чўзилади


Тактика:20% кесарча кесиш. 80% аёл ўзи туғади

II даража. Сезиларли (нисбий) мос келмаслик

  • Туғруқ фаолияти кучли, интенсив. Кейин сустлашади

  • Дард оғриқли

  • Ҳомила боши кескин конфигурацияланади

  • Вастен белгиси тенг

  • Цангемайстер ўлчами ташқи конюгатага тенг

  • Туғруқнинг 2-даври чузилади(бошиниг бир текисликда узоқ туради)

  • Сийдик пуфагининг сиқилиш белгилари мусбат (сиймайди, катетр кирмайди,шиш пайдо бўлади)


Тактика:80% кесарча кесиш. 20% аёл ўзи туғади

III даража. Мутлоқ мос келмаслик.

  • Туғруқ фаолияти кучли, интенсив. Кейин сустлашади

  • Дард оғриқли

  • Ҳомила боши кескин конфигурацияланади ёки умуман конфигурация йўқ.

  • Вастен белгиси мусбат

  • Цангемайстер ўлчами ташқи конюгатадан катта

  • Сийдик пуфагининг сиқилиш белгилари мусбат (сиймайди, катетр кирмайди,шиш пайдо бўлади)

  • Чақалоқ боши ҳаракати йўқ.

  • Муддатдан олдин кучаниш

  • Ҳомила боши шиши аниқланади (веноз гиперемия ҳисобига)

  • Бачадон бўйни ва жийсий аъзолар шиши(веноз гиперемия ҳисобига)

  • Бачадон йиртилиши ҳавфи (пастки сегментларнинг 10см дан кўп чўзилиши)


Тактика. 100% ҳолларда кесарча кесиш.
Агар ҳомила ўлган бўлса- Краниотомия қилинади

Вастен синамаси.
Максад: чанокни функционал бахолаш.
Шароит: хомиладор аёл кушеткага горизонтал холатда ёткизилади.
1.Чап кулнинг иккинчи ва учинчи бармоклари хомила бошига куйилади.
2.Унг кулнинг иккинчи ва учинчи бармоклари ков суягининг юкори раворига куйилади.
З.Агар чап кулнинг бармоклари унг кулнинг бармокларидан юкори турса, «Вастен мусбат» дейилади.
4.Агар чан нинг бармоклари унг кулнинг бармокларидан паст тур­са, «Вастен манфий деб бахоланади.
5. Агар чап қўлнинг бармоклари унг кул бармоклари билан бир текисликда турса, “Вастен тенг” деб бахоланади.

Цангемейстер синамаси.
Максад: клиник тор чанокни аниклашда фойдаланилади.
Асбоблар: чанок ўлчагич.
1. Аёл кушеткага хомила позициясига караб ёткизилади.
2. Чанок улчагич бир учи ромбсимон чукурчанинг юкори бурчагига куйилади, иккинчи учи симфизнинг юкори раворига куйилади.
3. Чанок улчагичнинг биринчи учи ромбсимон чукурчанинг юкори бурчагига куйилади, иккинчи учи хомиланинг бошига куйилади.
4. Биринчи холда олинган оралик масофа иккинчи холдагидан катта,
“Цангемейстер манфий» дейилади.
5. Агар биринчи холда олинган оралик масофа иккинчиси билан тенг,
“Цангемейстер тенг” дейилади.
6 . Агар биринчи олинган оралик масофа иккинчисидан кичик бўлса ,
“Цангемейстер мусбат” дейилади, бу холда туррук кесарча кесиш

ҲОМИЛАНИНГ НОТЎҒРИ ЖОЙЛАШИШИ ВА КЕЛИШИ

Ҳомиланинг нотўғри жойлашиши ва келиши:

  • Кўндаланг жойлашиши

  • Қийшиқ жойлашиши


Ҳомиланинг нотўғри келиши:
1.Чаноқ билан келиши
А. Думба билан келиши
- аниқ думба билан келиши
- аралаш дум билан келиши
Б. Оёқ билан келиши
- тўлиқ оёқ билан келиши
- нотўлиқ оёқ билан келиши
- тизза билан келиши
2. Ёзилган бош билан келиши
- бошнинг олдинги қисми билан келиши
- пешона билан келиши
- юз билан келиши

Этиология.

  • Тез ва кўп туғувчи аёллар

  • Кўп сувлик

  • Ҳомила гипотрофияси

  • Муддатдан олдинги туғруқ

  • Йирик ҳомила

  • Кам сувлик (Х ≤ 500мл)

  • Кўп ҳомилалик

  • Йўлдошнинг олдинги келиши

  • Гидроцефалия

  • Анатомик тор чаноқ

  • Бачадон миомаси


Ташхис

  1. Леопольд – Левицкий усули билан текшириш

  1. Босқич. Бачадон туби аниқланмайди

  2. Босқич. Бачадон асимметрияси ,бошва чаноқ аниқланади

  3. Босқич. Келиш қисм йўқ

  4. Босқич. Бош қисми йўқ

  1. УТТ

  2. Қин орқали текшириш.

  3. Ҳомила юрак уришини текшириш.


Асоратлар .

  • Ҳомила пуфагининг барвақт ёрилиши

  • Муддатдан олдин туғруқ

  • Ҳомила майда қисмлри чиқиб қолиши

  • Туғруқ фаолияти сустлиги

  • Ҳомила гипоксияси ва асфиксияси

  • Бачадон ёрилиши

  • Кундаланг ётган ҳомила ўтиб кетган ҳолати



Download 175.75 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   40




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling