3-bosqich.
YAkuniy
(15 min.)
|
3.1. Mavzu boyicha 2-3 ta xulosa chiqaradi. Faol talabalar nomlarini aytadi va baholaydi.
3.2. Mustaqil ish uchun topshiriqlar beradi: ―O`zbekistonda bozor islohotlarigacha qanday iqtisodiy munosabatlar hukmron edi‖, ―YAngi tizimga otishning tovar-pul munosabatlariga aloqadorligi nimada?‖ mazmunidagi savollar mustaqil ishlash uchun beriladi.
|
3.1.
Eshitadilar, savollarini beradi va yozib oladilar.
3.2.
Topshiriqlarni yozib oladilar.
| |
1-ilova
|
|
Bilaman “Q”, Bilmayman “-”.
|
Bildim “Q”, Bilaolmadim “-”.
|
1
|
Natural ishlab chiqarish
|
|
|
2
|
Tovar ishlab chiqarish
|
|
|
3
|
Tovar
|
|
|
4
|
Tovar qiymati
|
|
|
5
|
Almashuv qiymati
|
|
|
6
|
Mehnat unumdorligi
|
|
|
7
|
Mehnat intensivligi
|
|
|
8
|
Qiymatning mehnat nazariyasi
|
|
|
9
|
Oddiy mehnat
|
|
|
10
|
Murakkab va malakaviy mehnat
|
|
|
11
|
Qiymat qonuni
|
|
|
12
|
Pul vazifalari
|
|
|
13
|
Oltining qiymati
|
|
|
14
|
Naqd pullar
|
|
|
15
|
Kredit pullar
|
|
|
2-ilova
Ijtimoiy xojalikni tashkil etishning umumiy iqtisodiy shakllari
Natural ishlab chiqarish
|
|
Tovar ishlab chiqarish
|
Mahsulotlarni ishlab chiqaruvchining oz
ehtiyojlarini qondirishi uchun, xojalik ichki
ehtiyojlari uchun ishlab
chiqarilishi
|
Tovar yoki xizmatlarning ishlab chiqaruvchining oz
iste‘moli uchun emas, balki bozorda sotish uchun yaratilishi
|
3-ilova Natural va tovar xojaliklarining bir-biridan farqlanishi
Asosiy jihatlar
|
Natural xojalik
|
Tovar xojaligi
|
Moddiy ne‘matlarni ishlab chiqarish maqsadi
|
Shaxsiy ehtiyojlarni qondirishda foydalanish
|
Boshqa tovarlarga ayirboshlash, bozorda oldi-sotdi qilish
|
Ishlab chiqariladigan mahsulot tarkibining aniqlanishi
|
Ehtiyojlar va imkoniyatlardan kelib
chiqqan holda oldindan
aniqlanadi
|
Bozordagi muayyan talab va ishlab chiqaruvchining xususiiy manfaati asosida aniqlanadi
|
Iste‘molchini oziga jalb etish uchun kurash
|
Bunday kurash mavjud emas
|
Bunday kurash mavjud va tovar xojaligining rivojlanishi bilan
kuchayib boradi
|
Ishlab chiqarilgan mahsulotning iste‘mol qilinishi darajasi
|
Barcha ishlab chiqarilgan mahsulotlar tolaligicha iste‘mol qilinadi
|
Ishlab chiqarilgan mahsulotlar ayrim turlari va qismlarining
sotilmay qolishi, ya‘ni iste‘mol
kilinmasligi
|
Ishlab chiqarish jarayonida ishchi kuchining ishtirok etish
tamoyillari
|
Ishlab chiqarish jarayonida faqat ozi va oila
a‘zolarining mehnatidan foydalaniladi
|
Ishlab chiqarish jarayonida yollanma ishchi kuchidan ham foydalanish mumkin
|
4-ilova Tovar xojaligining vujudga kelishi va amal qilinishining ijtimoiy-iqtisodiy asoslari
1.Ijtimoiy mehnat taqsimoti va ixtisoslashuv
|
2.Xususiy mulkning vujudga kelishi va rivojlanishi
|
3.Ishlab chiqaruvchilarning iqtisodiy jihatdan bir- biridan alohidalashuvi
|
|
5-ilova
|
Mehnat unumdorligi oshishiga ta‟sir korsatuvchi omillar
|
ehnat qurollarining
rivojlanishi darajasi va
samaradorligi
|
Fan va texnika taraqqiyoti
darajasi
|
Ishchining malaka darajasi
|
Fan va texnika yutuqlarini
ishlab chiqarishga joriy etish darajasi
|
6-ilova
Pul va uning vazifalari
Pul – tovarlarni ayirboshlashda umumiy ekvivalent vazifasini bajaruvchi maxsus tovar.
Tolaqonli pullar – haqiqiy pullar bolib, unda qiymatga ega pulli tovar ishtirok etadi.
Toliqsiz pullar – tolaqonli pullarning orinbosari bolib, qiymati muhim bolmagan va shunga muvofiq nominaliga togri kelmaydigan pul belgilari
3-Mavzu. Tovar-pul munosabatlari rivojlanishi va bozor munosabatlarining shakllanishi
|
Seminar mashgulotining o„qitish texnologiyasi
|
Vaqti: 2 soat
|
Talabalar soni: 45-50 nafar
|
O„quv mashg„ulotining shakli
|
Mustaqil ishlash konikmalarini shakllantirish boyicha muammoli seminar.
|
Seminar
mashgulotining rejasi
|
Tovar ishlab chiqarishning vujudga kelish va bozor munosabatlarining paydo bolishi.
Tovar va uning xususiyatlari. Tovarning nafliligi va ayirboshlanish nisbati (qiymati).
Tovar qiymati va qiymat qonuni.
Pulning kelib chiqishi, iqtisodiy mazmuni va vazifalari.
Tovar-pul munosabatlarining rivojlanish bosqichlari.
O`zbekistonda tovar-pul munosabatlari qaror topish shartsharoitlari.
|
Oquv mashgulotining asosiy maqsadi: tovar-pul munosabatlari rivojlanishining bozor iqtisodiyoti shakllanishi va amal qilinishidagi roli va ahamiyatini tushunib olish, asosiy iqtisodiy kategoriyalarning mohiyatini bilib olish.
|
Pedagogik vazifalar:
tovar ishlab chiqarishning vujudga kelishining bozor munosabatlari paydo bolishiga bogliqligini tushuntirish;
tovarning xususiyatlari, nafliligi va ayirboshlanish nisbati togrisida tasavvur hosil qilish;
qiymat qonunining amal qilishi togrisida tushuncha hosil qilish;
pulning kelib chiqishi va tovar-pul munosabatlarining rivojlanish bosqichlarini korsatish;
O`zbekistonda tovar-pul munosabatlari qaror topish shart-sharoitlarini korsatish.
|
Oquv faoliyatining natijalari: Talaba:
tovar, qiymat, iste‘mol qiymati, almashuv qiymati, pul kategoriyalariga ta‘rif bera oladi;
tovarning asosiy xususiyatlarini tavsiflay oladi;
qiymat qonunining mazmunini tushuntirib bera oladi;
O`zbekistonda tovar-pul munosabatlari qaror topish shart-sharoitlari va xususiyatlarini bilib oladi.
|
O„qitish uslubi va texnikasi
|
Muammoli usul, blis-sorov.
|
| |
O„qitish vositalari
| | |
Ma‘ruza matni, proektor, marker, konspektlar
| | |
O„qitish shakli
|
Frontal, jamoa va guruhlarda ishlash.
|
O„qitish shart-sharoiti
|
Guruhlarda ishlash uchun moljallangan auditoriya
|
Seminar mashgulotining texnologik kartasi
Bosqichlar, vaqti
|
Faoliyat mazmuni
|
|
O„qituvchi
|
talaba
|
1-bosqich. Kirish
(10 min.)
|
1.1. Mavzu, reja va maqsad, seminar mashgulotining rejasi ma‟lum qilinadi.
|
Eshitadilar va mavzuni yozadilar
|
2-bosqich. Asosiy
(45 min.)
|
2.1. Muammoli masalalarni oqib beradi, muammoni shakllantiradi va muammoli dars qoidasini eslatib otadi (1ilova).
2.2. Bilimlarni faollashtirish maqsadida asosiy tushunchalar borasida blis sorov va test otkazadi (2 va 3ilova).
|
2.1. Eshitadilar, eslaydilar. Savollarga javob beradilar.
2.2. Guruhlarda ishlaydilar
|
|
2.3. Talabalarni guruhlarga boladi va guruhlar
e‘tiboriga vazifani havola qiladi. Vazifa sifatida berilgan muammoli savollarning javoblarini guruhlarda ozaro muhokama qiladi va taqdimotga tayyorlaydi.
2.4. Guruh sardorlari muhokamani, oz prezentasiya-larini taqdimotlarini namoyish qilishiga taklif etadi.
2.5. Noaniq jihatlarni aniqlashtiradi, savollarga javob beradi. Bajarilgan ishlarni, guruhlar faoliyatini baholaydi. Ozlashtirish darajasini aniqlash uchun nazorat savollari beradi.
Zamonaviy bozor xo`jaligi modellari xususiyatlarini tushuntiradi (4--ilova).
|
taqdimotga tayyorlanadilar.
2.3. Raqib guruhga savollar beradi. Munozarada
ishtirok etadi. Eshitadilar, yozib oladilar.
2.4. Savollarga javob beradilar.
|
| |
Do'stlaringiz bilan baham: |