Fanni ng maqsadi; 1uz dasturi imkoniyatlari; Buxgalterning avtomatlashtirilgan ish joyi

Buxgalteriya xisobining dasturiy komplekislari 1UZ
REJA:

1. 
   Fanni ng maqsadi;
   
2. 
   1UZ dasturi imkoniyatlari;
   
3. 
   Buxgalterning avtomatlashtirilgan ish joyi
   

2013 yilda tashkil topgan “BePro Norma” kompaniyasi 1UZ dasturiy mahsulotlarini ishlab chiqib, mualliflik huquqini olgan va bugungi kunga qadar yurtimizning turli burchaklarida minglab mijozlar orttirib, yuqori natijalarga erishib kelmoqda. 1UZ dasturlari milliy dasturiy ta'minot ishlab chiqaruvchilar mahsulotlari ro‘yxatiga kiritilgan bo‘lib, O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligi doirasida faoliyat yuritadi. Kompaniya buxgalteriya hisobi bilan bog‘liq bo‘lgan bir qator dasturiy mahsulotlar muallifi hisoblanadi. Jumladan:

1UZ Buxgalteriya hisobi;
1UZ Ulgurji savdo moduli;
1UZ Ishlab chiqarish moduli;
1UZ Xodimlar bo‘limi hisobi;
1UZ Omborxona hisobi; 
1UZ Direktor;
1UZ Kurer.
Ushbu dasturlarning har biri o‘z ko‘lamida mukammal dasturiy tillarda yozilgan bo‘lib, qo‘llovchilar uchun nihoyatda soddalashtirilgan ko‘rinishga ega. Dasturlarimiz kichik biznes va tadbirkorlik bilan shug‘ullanayotgan barcha faoliyat turlarini; ishlab chiqarish, umumiy ovqatlanish xizmati, fermer xo‘jaliklari, turizm, dorixona qo‘yingki, hisob-kitob olib boruvchi barcha qatlamlarni qamrab oladi. Xodimlar bilan ishlash bo‘limlari uchun cheksiz imkoniyatlarni bizning qo‘llanmalardan topasiz. Barcha ma'lumotnomalar, buyruqlar hisoblari avtomatlashtirilgan.
“Iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari” fanini o’qitishdan 
maqsad - talabalarda axborot komplekslarining ob’ektlari, jumladan raqamli 
texnologiyalar va ulardan foydalanish jarayonlari, mobil platformalarining iqtisodiyotda tutgan o’rni, iqtisodiy sohalarda qo’llaniladigan dasturiy ta’minotlardan foydalanish, kommunikatsiya vositalarini iqtisodiyotda joriy etish, tizimlashtirish jarayonida o’zaro integratsiyalashgan dasturiy amaliy paketlardan foydalanish boyicha chuqur nazariy va amaliy bilimlar berishdan iborat. 
Fanning vazifalari – zamonaviy axborot kommunikatsion va raqamli 
texnologiyalarni zarurligi, iqtisodiyot sohalarida qo’llanilishiga doir qonunlari, raqamlashtirish va avtomatlashtirishning mohiyati va tamoyillari, tizimlashtirish xususiyatlari, muammoga yo’naltirilgan amaliy dasturiy ta’minotlari, mobil platformalarga asoslangan tizimni tashkil qilish va tartibga solish asoslaridan nazariy va amaliy bilimlarni o’rgatish munosabatlar to’g’risida amaliy ko’nikmalarni hosil qilish. 
Iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari fanini o’zlashtirish 
jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida talaba: 
zamonaviy axborot kommunikatsiya va raqamli texnologiyalarni rivojlanish 
tendetsiyasi; 
cloud texnologiyalarini iqtisodiyotdagi o’rni; 
dasturiy ta’minotning tashkiliy asoslari; 
iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalarini qurish tamoyillari;
ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari;
raqamlashtirish jarayonlarida o’zaro integratsiya sabablari va shart sharoitlari; 
tizimlashtirish jarayonida axborot xavfsizligini ta’minlash chora-tadbirlari; 
ekspert tizimlarining asoslari; 
bank faoliyatida axborot komplekslarini tashkil qilish zaruriyati; 
iqtisodiyotni turli sohalarida axborot komplekslarini tashkil qilish sabablari; 
elektron hukumat asoslari; 
elektron tijorat texnoligiyalari; 
axborot komplekslarida masofaviy ta’lim tizimlari; 
iqtisodiyotni raqamlashtirish faoliyati haqida tasavvurga ega bo‘lishi; 
zamonaviy kommunikatsion va raqamli texnologiyalar shakllari va turlarini; 
axborot komplekslarida dasturiy ta’minotning o’ziga xos xususiyatlarini; 
elektron hujjat aylanish tizimlarini; 
axborot tizimining elementlari va tasniflarini; 
bulutli hisoblash texnologiyalarini; 
google docs, Office 365 va Microsoft One Drivedan samarafi foydalana 
olishni; 
SAP, BILLING, MOBIL BANKING, INTERNET BANKING, ERP, MRP I,
UzASBO, BIR.UZ, GLOBUS, IABS,
on-line sug’urta, 1C: SUG'URTA KOMPANIYASINING BOSHQARUV va DMBAT tizimlarida qo’llanilayotgan muammoga yo’naltirilgan amaliy dasturiy ta’minotlarni;
iqtisodiy axborot xavfsizligini ta’minlash chora-ta‘dbirlarini; 
kriptografik usullaridan foydalanishni,
simsiz texnologiyalarda protokollarni o‘rni va vazifasini; 
mobil platformalardan integrallashgan holda foydalanish jarayonlarini; 
elektron tijoratdan samali foydalanishni; 
elektron hukumat xizmatlaridan foydalanishni; 
LMS (Learning management system) va LCMS (Learning content management 
system) tizimlari mavjud masofaviy ta’lim tizimlarini; 
iqtisodiy masalalarni yechishda zamonaviy texnik va dasturiy ta’minotlardan 
foydalanish va samarali yechimlar topishni bilishi va ulardan foydalana olishi;
zamonaviy kommunikatsion va raqamli texnologiyalarni o’zaro aloqadorligiga 
baho berish; 
iqtisodiyotni turli sohalarini raqamlashtirish nazariyalari va ahamiyatlarini 
anglash; 
integrallashgan axborot tizimlarini tashkil etish; 
axborot komplekslarini yaratishga bo’lgan talab va takliflarni aniqlash; 
- zamonaviy axborot komplekslarining funksional imkoniyatlarini qo‘llash, 
axborot komplekslari yordamida turli iqtisodiy jarayonlarga vaziyatdan kelib chiqqan holda samarali va optimal yechimlarni qo`llash, tuzish va taqdim etish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak; Buxgalteriya hisobining avtomatlashtirilgan axborot tizimining (AIS-BU) markaziy bo'g'ini buxgalteriya xodimlari va korxonaning quyi bo'linmalari buxgalteriya xodimlarining avtomatlashtirilgan ish stantsiyalari (AWS) - birlamchi ma'lumotlarning kelib chiqish joylari. Buxgalterning avtomatlashtirilgan ish joyi (buxgalterning ish joyi) - buxgalterning shaxsiy yoki jamoaviy foydalanish uchun shaxsiy kompyuter, dasturiy ta'minot va axborot resurslari to'plami bilan jihozlangan ish joyi bo'lib, unga yordam beradigan ma'lumotlarni olish uchun ma'lumotlarni qayta ishlash imkonini beradi. kasbiy funktsiyalarni bajarishda qarorlari uchun. Ish stantsiyalari to'plami bilan jihozlangan buxgalteriya hisobi avtomatlashtirilgan buxgalteriya hisobiga aylanadi. Unda axborotni qayta ishlash bo'yicha muntazam ishlarning muhim qismi kompyuter tomonidan amalga oshiriladi. Shu bilan birga, buxgalter ma'lumotlarni qayta ishlash muammolarini hal qilish jarayoniga faol aralashib, asosli qarorlar qabul qilish imkonini beradigan ma'lumotlarni mustaqil ravishda yaratishi mumkin. Ushbu texnologiya qog'oz ommaviy axborot vositalari oqimini kamaytiradi, bajarilgan ishlarning murakkabligini pasaytiradi, xodimlarning kasbiy darajasini va ish sharoitlarining qulayligini oshiradi. Kompyuterlar, shuningdek, birlamchi (operativ) buxgalteriya hisobi uchun AWP - AWP SPU yaratish asosida xo'jalik operatsiyalari hujjatlarini avtomatlashtirish muammosini hal qilish imkonini beradi. Buxgalterning ish stantsiyasi shaxsiy kompyuterga qo'shimcha ravishda to'rtta asosiy komponentni o'z ichiga oladi: Buxgalteriya ma'lumotlarini qayta ishlash dasturlari to'plami; O'qitish tizimi (gipermatnli foydalanuvchi hujjatlari tizimi; integratsiyalashgan maslahat tizimi; xatcho'plar, ko'rsatkichlar va ma'lumotnomalar tizimi; misollar tizimi, xatolarni nazorat qilish va aniqlash tizimi); Ish stantsiyalarini (hisoblash algoritmlari, hisob va texnologik parametrlar, qurilmalar - printer, modem, skaner, ekran shakllari ergonomikasi va boshqalar) va ish stantsiyalarini (klassifikatorlar, hisobot shakllari generatori, ma'lumotlar bazasi administratori, aloqa kanallari, nusxa ko'chirish va xavfsizligini ta'minlash) sozlash uchun xizmat ko'rsatish vositalari. ma'lumotlar, monitoring - muayyan foydalanuvchilarning ishini nazorat qilish, soat, kalkulyator); AWPni uslubiy va huquqiy ta'minlash. Bundan tashqari, ish stantsiyasi dasturlarni qo'llash bo'yicha hujjatlar va uslubiy materiallar, shuningdek, axborotni qayta ishlash bo'yicha ishlarni bajarish qoidalari bilan to'ldiriladi. Komponentlarning har birining o'ziga xos to'yinganligi ma'lum bir joyda hal qilinadigan vazifalar bilan belgilanadi. Buxgalteriya hisobidagi AWPlar avtonom yoki kompyuter tarmog'ining bir qismi sifatida ishlashi mumkin. Avtonom ish rejimida ish stantsiyalari individual funktsional vazifalarni hal qilish uchun yaratiladi va iqtisodiy ob'ektning butun axborot bazasidan tezda foydalana olmaydi va turli ish stantsiyalari o'rtasida ma'lumot almashish mashina vositalari yordamida amalga oshiriladi. Kompyuter tarmoqlari asosida ishlash aloqa kanallari orqali ish stantsiyalari o'rtasida ma'lumotlar almashinuvini tashkil qilish, boshqaruv ob'ektining axborot maydonini birlashtirish va o'z vakolatlari doirasidagi har qanday xodim uchun unga kirishni tashkil qilish imkonini beradi. Har bir ish stantsiyasi mustaqil quyi tizim sifatida qaraladi va ular birgalikda bir butunni tashkil qiladi.
Buxgalteriya bo'limining tashkiliy tuzilmasi ish stantsiyasining nomenklaturasini (raqamini), maqsad va funktsiyalarni taqsimlashni, shuningdek, buxgalteriya bo'limi xodimlari o'rtasidagi majburiyatlarni taqsimlashni oldindan belgilab beradi, aniq vazifalarning funktsional mazmunini (funktsional yo'nalishini) belgilaydi. ish stantsiyalari - ma'lum bir ish joyida hal qilinadigan vazifalar tarkibi. Ushbu xodimlarning har biri bajaradigan funktsiyalarning o'ziga xos xususiyatlari turli xil axborot va dasturiy resurslarni talab qiladi. Ishlarni taqsimlash texnik bazaga, shuningdek, buxgalteriya hisobi bo'yicha mutaxassislarni kompyuterda tayyorlash darajasiga ham bog'liq.
Qoidaga ko'ra, buxgalteriya hisobidagi ish joylari buxgalteriya hisobining bo'limlari bo'yicha ishlarni an'anaviy taqsimlashga muvofiq tashkil etiladi: asosiy vositalar, moddiy boyliklar, ish haqi, tayyor mahsulotlarni chiqarish va sotish, xarajatlar, konsolidatsiyalangan buxgalteriya hisobi va boshqalar. Ish hajmiga va bitta ish joyidagi kompyuterlarning umumiy soniga qarab, bir nechta buxgalteriya bo'limlarining vazifalari hal qilinishi mumkin. Bitta buxgalteriya bo'limi bir nechta ishlarga taqsimlanganda yana bir variant ham mumkin. Misol uchun, ish haqi hisob-kitoblari bir nechta ish joylari bo'yicha taqsimlanishi mumkin, ularning har biri bitta bo'lim (ustaxona, filial) ma'lumotlarini qayta ishlaydi.
Zamonaviy sharoitda buxgalter boshqaruv xodimlarining markaziy figurasi bo'lib, u kompaniya direktorining bosh maslahatchisi, tahlilchi va moliyachidir. Vazifalarni bajarish va birinchi navbatda, nazorat va tartibga solish vositasi sifatida buxgalteriya hisobini yaratish uchun kompyuterdan, shuningdek, zamonaviy aloqa va aloqa vositalaridan foydalanish juda muhimdir.
Shu bilan birga, yangi axborot texnologiyalariga yo'naltirilgan avtomatlashtirilgan hisob tizimini tashkil etish va rivojlantirish bir qator uslubiy, tashkiliy va texnologik muammolar bilan bog'liq. Buxgalteriya hisobini avtomatlashtirishga qaror qilgan korxona quyidagi usullardan biriga o'tishi mumkin: bu ishni o'z-o'zidan bajarish; mutaxassislarni uchinchi tomon tashkilotidan dasturlar ishlab chiqarishga taklif qilish yoki tayyor dasturiy mahsulotni sotib olish.
Buxgalteriya hisobini avtomatlashtirish uchun zarur shartlar:

• 
  Ko'p miqdorda mehnat talab qiladigan va muntazam ishlarning mavjudligi.
  
• 
  Buxgalteriya hisobi korxonaning qolgan boshqaruv tuzilmalari uchun zarur bo'lgan xo'jalik operatsiyalarining uzluksiz va uzluksiz aks ettirilishidir.
  
• 
  Buxgalteriya hisobi vazifalari mantiqiy va arifmetik operatsiyalar ustunligi bilan nisbatan sodda algoritmlar yordamida hal qilinadi.
  
• 
  Luka Pacioli davridan boshlab buxgalteriya hisobi har qanday korxona uchun yagona yagona bazani yaratuvchi usulning qat'iy belgilangan elementlariga (ikki marta kiritish, hujjatlashtirish, baholash va inventarizatsiya va boshqalar) ega bo'lgan fan sifatida mavjud.
  
• 
  Mamlakatda buxgalterlar uchun kadrlar tayyorlash yo'lga qo'yilgan turli darajalar(texnik maktablar, universitetlar, Kasbiy buxgalterlar instituti va boshqalar), buxgalteriya hisobini kompyuterlashtirish uchun zarur kadrlar resurslarini yaratadi.
  
• 
  Mavjudligi uy interneti ko'pchilik foydalanuvchilarga imkon beradi buxgalteriya operatsiyalari uydan chiqmasdan onlayn buxgalteriya xizmatidan foydalanish