Fantaziyali reklama; Reklama tarqatishning boshqa vositalari

4.Reklama dasturlarini standartlash, axborotga bo‘lgan ehtiyoj 
Turizmda reklama turistik xizmatlarning ishlab chiqaruvchi va iste’molchi 
o’rtasidagi aloqasini amalga oshirishning muhim vositalaridan biri hisoblanadi. 
Industriyada reklamaning farqli jihatlari tarmoqning va uning tovari - turistik 
xizmatlarning o’ziga xos xususiyatlari bilan aniqlanadi. 
Turistik xizmatlarning asosiy jihatlari quyidagilar: Sezilmas yoki nomoddiy 
xarakteri. Bu tur xizmatlarni ularni olmagunga qadar ularni namoyish qilish, ko’rish, 
tatib ko’rish yoki o’rganib bo’lmasligini bildiradi. Xaridor sotilayotgan narsani 
sharhlashi va baholashi qiyin. U sotuvchining gaplariga ishonishga majbur. 
Turistik mahsulotlarning bunday xususiyati uning reklamasi xususiyatlarini ham 
aniqlaydi. Bu erda reklama o’zi yordamida etkazib berilayotgan xabarlarning 
haqiqiyligi va aniqligi uchun javob beradi. Ochiq-oydin, ko’rinib turadigan 
vositalardan foydalanish zarurati yuzaga keladi, Shunda turistik xizmatlarni to’liq aks 
ettirish imkoniyati tug’iladi. Shuning uchun ham reklamada ko’pincha kino va 
fotomateriallar, kartinalar, rangli izo-mahsulotlardan foydalaniladi. 
O’z tabiatiga ko’ra, dam olish juda turli-tuman. Agar Gresiyaga avgustda 
quyosh ayni qizdirgan, plyajlarda odam ko’p bir paytda borilsa, xuddi Shu erga may 
oyida quyosh unchalik qizdirmagan, plyajda ham odam kam paytda borilgandan 
farqli ravishda umuman boshqa hissiyotni his qilish mumkin. 
Agar mijoz xuddi oldingi mehmonxonasiga buyurtma bersa va xuddi Shu reys 
bilan uchib kelsa, xuddi o’sha turoperatordan putyovka sotib olsa ham taassurotlar 
umuman boshqacha bo’lishi mumkin. Xizmatlar sifatining o’zgaruvchanligi ishlab 
chiqarishning emas, iste’molning buzilmasligi natijasi hisoblanadi. 
Reklamaning alohida ko’rinishi turistik yarmarkalar, ko’rgazmalar, auksionlar, 
lotoreyalar, o’yinlar, festivallar, Shuningdek, turistik reklama tadbirlari: seminarlar, 
simpoziumlar, turistik reklama turlari va boshqalar hisoblanadi. 
O’zbekistonda turistik reklama uchun qo’llaniladigan vositalarning juda tor 
diapazoni belgilangan: 50% ga yaqini matbuot xizmatlaridan foydalanadilar, 30 %ga 
yaqini o’z reklamalarini televidiniega joylashtiradilar, 18 % radioga, qolganlari 
reklamaning boshqa tashuvchilaridan foydalanadilar. Deyarli barcha firmalar 
to’g’ridan-to’g’ri pochta reklamasini amaliyotga joriy qiladilar: bukletlarni, 
varaqalarni, prospektlarni. O’rta va kichik turfirmalar, qoidaga ko’ra, firma reklama 
faoliyati uchun javob beradigan shtatdagi xodimlarga ega bo’ladilar. Lekin ma’lum 
reklama tadbirlarini ishlab chiqish va realizasiya qilish uchun ular ko’pincha 
ixtisoslashgan reklama agentliklariga murojaat qiladilar. 
Salohiyatli mijozlarning tanlab olingan xususiyatlaridan kelib chiqqan holda 
reklama muomalasining eng samarali kanali, shakli, qamrovi, davriyligi va muddati 
aniqlanadi. Turistik xizmatlar uchun talab va taklif ko’p hollarda zamon va makonda 
bir-biridan ancha yiroqlashtiriladi, Shuning uchun ham reklamaning maqsadi bu 
plyuslarni “yaqinlashtirish”, salohiyatli mijozni alohida tashvishlarsiz vaqt va 

---

121 
masofani engib o’tish imkoniyatlari borligiga ishontirish, bu yaqinlikni ishonchli, 
real va muvaffaqiyatli qilishdan iborat.