Фарғона туманидаги

Suvning qattiqligi
1. Ca+2 va Mg+2 ionlarning massa nisbatlari 1:0,6 bo'lgan suvning umumiy qattiqligi 6,4 mg ekv/l ga teng. Noma'lum massadagi suvning qattiqligini yo'qotish uchun Na3PO4 eritmasidan 2332 g sarflangan. Qattiqligi yo'qotilgan suvning hajmini l toping. (Na3PO4 ning konsentratsitasini 0,3 mol/kg ga teng.).
A)800 B)1000 C)5000 D)400

Yechimi:
Na3PO4(m) 164×0,3=49,2 g

Em 49,2+1000=1049,2 g
1049,2 g ---------49,2 g Na3PO4
2332 g ------------x=109,35 g

Na3PO4 164/3=54,667 g/ekv

54,667 g/ekv--------1 mol/ekv

109,35 g--------------x=2 mol/ekv

Ca. Mg
x+0,6x=6,4

1,6x=6,4
x=4

Ca(n) 4/20 000=0,0002 mol/ekv

Mg(n) 4×0,6/12000=0,0002 mol/ekv

Um(q) 0,0002+0,0002=0,0004 mol/ekv

0,0004 mol---------1 litr

2 mol--------------x=5000 litr

J: 5000 litr

2. Suvning doimiy qattiqligini hosil qiluvchi anionlarga asosan Sulfat ioni kiradi. Qattiqlikni hosil qilgan kation va anionlarning massa nisbatlari 0,7:2 ga teng. Umumiy qattiqligi 7 mg-ekv/l bo'lgan noma'lum hajmdagi suvning qattiqligini yo'qotish uchun soda eritmasidan 500 ml sarflangan. Qattiqlikni hosil qilgan kationlarning g toping. (Soda eritmasining konsentratsiyasi 0,7 mol/l ga teng). A)33,6 B)23,2 C)11,6 D)16,8

Yechimi:
1000 ml-----------0,7 mol

500 ml-----------x=0,35 mol

0,35x. 0,7

---------------=-----------
0,35×96. 2

x=33,6 g

J: A

3.


Aralash turdagi masalalar

1. 0,49 g sulfat kislota qaytarilganda oltingugurt atomi 2,408·1022 ta elektronni biriktirdi. Olingnan mahsulot formulasini aniqlang.

A) H2SO3 B) H2S2O3
C) H2S D) H2S2O5

Yechimi:
S =0,2408/6,02=0,04 ta

0,49 g H2SO4--------0,04 ta

98 g -----------------x=8 ta

S^+6------>8e S^-2

H2S ^-2.

J: C

2. Sifat tarkibi miqdor tarkibiga nisbati 1:6,75 nisbatda bo'lgan MgSO4*nH2O dagi n ni aniqlang.

Yechimi:
MgSO4×nH2O

Sifat tarkibi Mg, S, O, H 4 ta element

Miqdor tarkibi MgSO4 da 6 ta

nH2O da 3n ta

4. 1
----------=--------

6+3n. 6,75

n=7

J: MgSO4×7H2O

3. Sifat tarkibi miqdor tarkibiga nisbati 32:80 bo'lgan PxSy dagi x va y ni aniqlang.

(Sy-Px=34).

Yechimi:
PxSy

2. 32
------=-------

x+y. 80

32y-31x=34

x=2. y=3

J:P2S3

4. Kalsiy karbonat qizdirilganda 6,72 l gaz hosil bo’ldi. Qoldiq tarkibidagi kalsiy karbonatning massa ulushi 37,73% tashkil etsa, olingan kalsiy karbonatning massasini (g) aniqlang.

A) 72,33
B) 60,85
C) 40,18
D) 38,17

Yechimi:
CO2(n) 6,72/22,4=0,3 mol

CaCO3=CaO+CO2

CaCO3(m) 0,3×100=30 g
CaO(m) 56×0,3=16,8 g

x
---------=0,3773

16,8+x

x=10,18 g

CaCO3(dast) 30+10,18=40,18 g

J: C

5. Tarkibida Ax By bolgan moddaga massasi 1.94gr bolgan 2xil oddiy moddadan tashkil topgan gazli aralashma ta‘sir ettirib.hosil bolgan qattiq mahsulot suvda eritildi va tayyor bolgan eritma qo‘rg‘oshin nitrat qo‘shildi.natijada 6.06 gr cho‘kma hosil bo‘ldi.Eritma filtitlandi qattiq qoldiq komir bilan aralashtirildi va yondirildi.Natijada 4.78gr PbmBn tarkibli modda hosil boldi Moda tarkibidagi qo‘rg‘oshin 86.6%ni tashkil etadi . Barcha Reaksiya tenglamalarini yozing.

Yechimi:
4,78 g PbmBn dan boshlaymiz

B(%) 100-86,6=13,3%

B--->Oy
100%--------------86,6% Pb
4,78 g------------x=4,14 g

B(m) 4,78-4,14=0,64 g

4,14 g Pb---------0,64 g B

207 g -------------x=32 g

PbO2 ekan Mr=239 g/mol

PbEd 6,06 g. X deb olamiz

239 g X
------------=----------

4,78 g. 6,06

X=303 g/mol

303-207=96 g SO4

PbSO4

303. X
--------=-------
6,06. 1,94

X=97 g

AxOy 97 g
Ax=97-16=65 g/mol Zn
ZnO ekan

1)2ZnO+2SO2+O2=2ZnSO4

2)ZnSO4+Pb(NO3)2=Zn(NO3)2+PbSO4
3)PbSO4+2C=PbS+2CO2
4)PbS+2O2=PbO2+SO2

6. 10 г натрий хлоридга мўл миқдорда концентрланган сулфат кислота таъсир эттирилганда ҳосил бўлган водород хлорид 10,6 г кўп атомли спиртга таъсир эттирилганда монохлорли ҳосила ҳосил бўлди. Бу монохлорли ҳосиланинг 1 л буғига неча литр этанол буғларини қўшганимизда ,зичлиги олтингугурт(4) оксиди зичлигига тенг бўлади?

Yechimi:
2NaCl+H2SO4=Na2SO4+2HCl
117 g ---------------------------73 g
10 g --------------------------x=6,24 g

Agar spirt 2 atomli bo'lsa

6,24 g --------------10,6 g spirt

36,5 g --------------x=62 g

CnH2n+2+O2

14n+2+32=62

n=2

CH2(OH)CH2(OH) etilenglikol

CH2(OH)CH2Cl Mr 80,5 g/m

C2H5OH Mr 46 g/m
SO2 Mr 64 g/m

(1•80,5)+(x•46)

---------------------------=64
1+x

x=0,92

J: 0,92.

7. XeF6 suv bilan 1:1 mol nisbatda ta' sirlashishi natijasida Xe ning sp3d2 gibridlangan birikmasi va HF hosil bo' ldi. Hosil bo'lgan Xe li birikmaning 1 ta molekulasida nechta sp3 va sp2 orbitallar mavjud.

A)14,4;4 B)16;2 C)16;4 D)16;3
Yechimi:
XeF6+H2O=XeOF4+2HF

4sp³ 16 ta

1sp² 3 ta

Demak: 16:3

J: D.

8. 50 g CaCO3 yuqori haroratda qizdirilganda qattiq modda massasi 39 ga teng bo'lib qoldi. Olingan qattiq modda tarkibida CaO massa ulushini % toping. A)40 B)35,9 C)28,9 D)60

Yechimi:
CaCO3=CaO+CO2

100-56=44 g----------56 g
50-39=11 g ----------x=14 g CaO

CaO(%) 14/39×100=35,9%

J: B

9. Au nafaqat qimmatbaho metall, balki kelajagi porloq katalizatordir. U katalizatorlik xususiyatini nanozarracha holatida nomoyon qiladi. 5,5 sm3 Au namunasida necha dona Au20 tarkibli nonozarracha mavjud. Au ning zichligi 19,32 g/sm3.
A)1,62•1023 B)3,25•1023 C)6,5•1024 D)1,62•1022

Yechimi:
Au(m) 5,5×19,32=106,26 g

Nonazaracha (molekula)

Au20.
3940 g ----------------6,02•10²³
106,26 g------------x=1,62•10²² ta

J:D

10. 169 g 10% li 1 asosli kuchli kislota eritmasida 2,408•1023 ta ion hosil bo'lgan bo'lsa noma'lum kislotani toping. (100%)
A) HMnO4 B) HClO3 C) HJO3 HNO3

Yechimi:
HK(m) 169×0,1=16,9 g

2,408/6,02=0,4 mol

HK<-------------> H ^+. + K ^-

16,9 g --------------0,4 mol
84,5 g=x-----------2 mol

J: B

11. xCaCO3----->yCaO+yCO2+zCaCO3 reaksiyasida 5 mol ohaktosh qizdirildi va 2y- x qiymat z+2 qiymatga teng bo'lsa ajralgan gaz hajmini (l.n.sh) toping.
A)89,6 B)44,8 C)67,2 D)33,6

Yechimi:
z=5-y

x=5
2y-5=(5-y)+2
y=4 22,4×4=89,6
J: A

12. KOH+H3PO4---->K2HPO4+H2O reaksiyada olingan mahsulotlar massasi yig'indisi va sarflangan ishqor massasi farqi 73,5 g bo'lsa nordon tuz massasini (g) toping.

A)130,5 B)78,3 C)156,6 D)104,4

Yechimi:
2KOH+H3PO4=K2HPO4+2H2O

112 g. 174 g. + 36 g

(174+36)-112=98 g farq

98 g ----------174 g KOH

73,5 g --------x=130,5 g

J: A

13. CuO oksidining X g miqdorini erkin metallgacha qaytarish uchun necha gr CO sarf bo'ladi? A) 20X/7 B)7X/40 C)X-52 D)7X/20

Yechimi:
CuO+CO=Cu+CO2

80 g -----------28 g CO
X g -------------7X/20

J: D

14. Qirralari n=2 sm bo' lgan kub shaklidagi Al matali (p=2,7 g/sm3) ishqor eritmasida eritilganda qancha (l.n.sh) gaz hosil bo'ladi.
A)11,2 B)4,48 C)13,44 D)26,88

Yechimi:
Al (V) 2³=8 sm³

Al(m) 8×2,7=21,6 g

2Al+2NaOH+6H2O=2Na[Al(OH)4]+3H2

54 g Al ------------67,2 litr H2

21,6 g -------------x=26,88 litr

J: D

15. 0,2 mol natriy peroksidni regeneratsiya qilish uchun tarkibida hajm jihatdan 2% CO2 tutgan havodan qancha hajm (l.n.sh.) zarur?
A)224 B)896 C)448 D)112

Yechimi:
2Na2O2+2CO2=2Na2CO3+O2

2 mol----------44,8 litr CO2
0,2 mol-------------x=4,48 litr

2%----------4,48 litr

100%-------x=224 litr Havo

J: A

16. Zn metali 2 xil konsentratsiyali HNO3 kislotalarda eritilganda ajralgan NO va N2O larning hajmlari teng bo'lsa reaksiyaga kirishgan Zn larning mol nisbatini toping. A)3:8 B)3:4 C)2:1 D)1:1

Yechimi:
1,5Zn+4HNO3=1,5Zn(NO3)2+NO+2H2O

4Zn+10HNO3=4Zn(NO3)2+N2O+5H2O

1,5 : 4 yoki 3 : 8

J: A

17. CoCl3•5NH3 tarkibli tuz eritmasiga yetarli miqdorda AgNO3 eritmasi qo'shilganda Cl2 ning bir qismi AgCl tarzida cho'ktirildi.CoCl•4NH3 tarkibli tuz eritmasiga yetarli miqdorda AgNO3 tutgan eritma qo'shilganda ham Cl2 ning ma'lum bir qismi cho'kmay qoldi. Hosil bo'lgan kompleks birikmalardagi N2 ning massa ulushini (%) toping. A)30,32; 26,92 B)32,3; 26,92 C)32,3; 29,62 D)30,32; 29,32

Yechimi:
1-tuz CoCl3*5NH3= [Co(NH3)5Cl]Cl2;

2-tuz CoCl3*4NH3= [Co(NH3)4Cl2]Cl bo'lgan

[Co(NH3)5Cl]Cl2+2AgNO3= [Co(NH3)5Cl](NO3)2

303,5 g/mol
[Co(NH3)4Cl2]NO3=260 g

W(N)=7*14/303,5=32,28%

W2(N)= 5*14/260=26,92%

J: B

18. 7,4 g Cl2 va 7,2 g O2dan bilvosita usul bilan ClxOy tarkibli modda olindi. Oksidning ekvivalent massasini g/mol toping. (O18).
A)23,8 B)18,25 C)16,9 D)22,75

Yechimi:
O2(ekv) 18×2=36/4=9 g/ekv

7,2 g O2----------7,4 g Cl2

9 g/ekv-----------x=9,25 g/ekv

ClxOy (ekv) 9+9,25=18,25 g/ekv

J: B

19. Tarkibida Na metalli bo'lgan o'rta tuz kristallogidrati tarkibidagi massa ulushi jihatdan 6,4% H va 18,4% Na bo'lsa, shu kristallogidratning 0,5 mol tarkibidagi atomlar sonini aniqlang.
A. 48,16•10²³ B. 75,25•10²³
C. 54,18•10²³ D. 90,3•10²³

Yechimi:
NaQ•nH2O

. 23
-----------------=0,184

23+x+18n

. 2n
------------------=0,064

23+x+18n

x=30. y=4

30 g/mol ga teng qoldiq yoqligi uchun 2 lantiramiz..

Q 2×30=60 g/mol CO3

n 2•4=8

Na2CO3•8H2O

1 mol----------30 ta atom

0,5 mol--------x=15 ta

15•6,02•10²³=90,3•10²³ ta atom

J: D

20. MnO2 va NaI aralashmasi konsentrlangan H2SO4 kislota eritmasiga qo'shilganda eritmadagi tuzlarning massalar farqi 26,7 g bo'lsa dastlabki aralashma massasi bilan cho'kma massasining farqini gr toping. (Barcha moddalar ekvimolyar miqdorda olingan).
A)37,5 B)38,7 C)39,9 D)76,2

Ychimi:
2NaJ+MnO2+3H2SO4=2NaHSO4+MnSO4+J2+2H2O

300 87 240 151

240-151=89 n(tuz) 26,7:89=0,3 mol

m = (300+87)•0,3=116,1 g
m(J2) 254•0,3=76,2 g
116,1-76,2=39,9 g

J: C

31. N2 ning 2 ta va H2 ning 3 ta izatopidan foydalanib necha xil NH3 molekulasini hosil qilish mumkin? (Fazoviy izomeriya inobatga olinmasin).
A)18 B)15 C)20 D)16

Yechimi:
N 14 izatopi uchun yozamiz

1) NH1H1H1

2)NH1H1H2
3NH1H1H3
4)NH1H2H3
5)NH1H2H2
6) NH1H3H3
7)NH2H2H2
8)NH3H3H3
9)NH2H2H3
10)NH3H3H2

Keyingi izatopida ham yana 10 ta jami 20 ta

J: C

32. Vodorodning 3 xil (¹H, ²H, ³H), oltingugurtning 2 xil (³²S, ³³S) va kislorodning 3xil (¹⁶O, ¹⁷O, ¹⁸O) izatoplaridan oydalanib necha xil sulfat kislota molekulasini hosil qilish mumkin?

Yechimi:
3 xil H dan ---> 6 xil H2
2 xil S dan ---> 2 xil S
3 xil O dan ---> 15 xil O4 hosil qilingan va ôzaro kőpaytirilgan.
6*2*15=180

J: 180

33. N2O ning 44 m.a.b ga tőģri keladigan (n.sh.) dagi hajmini (ml) aniqlang.
A) 22,4 B) 22400
C) 3,72*10^-20
D) 3,72 *10^-23
Yechimi:
44 m.a.b. 22400 ml ga teng
22400/6,03*10^23=3,72*10^-20.

34. NH2OH= N2+ NH3+ N2O+ H2O

Ushbu reaksiyaning o’ng tomonidagi koeffitsiyentlar yig’indisini aniqlang.
A) 18 B) 11 C) 6 D) 13

Yechimi:
7NH2OH= N2+ 3NH3+ N2O+ 6H2O

35. Pog'onachada 50 ta orbital bo'lsa ushbu pog'onachaning bosh kvant soni qiymatini harf bilan belgilanishini toping.

A)S B)R C)Q D) T

Yechimi:
Pog'onadagi orbitalar soni n² formula orqali ifodalaniladi
1²=1 K
2²=4 L
3²=9 M
4²=16 N
5²=25 O
6²=36 P
7²=49 Q
8²=64 R
9²=81 S
10²=100 T

J: C

36. Sulfid ionida necha elektronning magnit kvant sonlari qiymati -1 ga teng emas.

a)4 b)6 c)8 d)14
Yechimi:
S^2- 1S²2S²2p⁶3S²3p⁶
↑↓ ↑↓
-1 0 1 -1 0 1
4 ta e uchun -1 ga ten . 18-4=14 ta e teng emas
J: D

37. Agar etalon birligi sifatida 12C izotopining 1/12 qismi emas, x/6 qismi olinsa, oltingugurtning nisbiy atom massasi x ga teng bo’ldi. X ning qiymatini aniqlang.

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

Yechimi:
32*6/12*x=x

x=4

38. Agar etalon birligi sifatida 12C izotopining 1/12 qismi emas, x/6 qismi olinsa, oltingugurtning nisbiy atom massasi x ga teng bo’ldi. X ning qiymatini aniqlang.

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

Yechimi:
. 1. x

32------- ÷ --------=x
. 12. 6

32×6
----------=x

12x

x=4

J: C

39. CaSO4·nH2O tarkibli kiristologidratning 52 g namunasida 27 mol elektron bor. Ushbu kiristalogidratning 83.2 g namunasi qizdirilganda 75% suvini yo'qotadi. Olingan yangi kiristalogidrat namunasida necha mol suv bor?

Yechimi:
136x+18y=52
68x+10y=27
x=0,25
y=1 0,25:1 yoki 1:4
CaSO4•4H2O Mr=208 g
52 g ----------208 g
83,2 g--------x=332,8 g
H2O(m) 332,8-136=196,8 g
196,8•0,75=147,6 g
H2O(n) 147,6/18=8,2 mol

J: 8,2 mol

40. Fosfat kislota molekulasi uchun:
1) s-orbitallar soni;
2) p-orbitallar soni;
3) d-orbitallar soni;
4) sp2-orbitallar soni;
5) sp3-orbitallar soni;
6) s-elektronlar soni;
7) p-elektronlar soni;
8) d-elektronlar soni;
9) sp2-elektronlar soni;
10) sp³-elektronlar sonini aniqlang.

Javoblari:

1)s orbital 9ta
2)p orbital 4ta
3)d orbital 1ta
4)sp² orbital 3ta
5)sp³ orbital 16ta
6)s elektron 15ta
7)pelektron 7ta
8)d elektron 1ta
9)sp² elektron 5ta
10)sp³ elektron 22ta