Farg’ona filiali

ctrl+a или Home kursorni satr boshiga o'tkazadi 
ctrl+e или End 
kursorni satr oxiriga o'tkazadi 
ctrl+b 
kursorni oldingi yoki joriy so'zning boshiga o'tkazadi 
ctrl+k 
matnni joriy kursor pozitsiyasidan satr oxirigacha o'chiradi 
ctrl+u 
joriy qatorni to’liq o'chiradi 
ctrl+w 
kursor oldidagi so'zni o'chiradi 
 
 
Linux tizimidagi paket menejerlari 
Paketlarni boshqarish qisqa qilib aytganda - bu operatsion tizim dasturlarini 
o'rnatish(kerak bo'lganda yangilash yoki o'chirish) va saqlashdir 
YUM (Yellowdog Updater Modified) - bu ochiq kodli buyruq qatori yordamchi 
dasturi bo’lib, RPM (RedHat Package Manager) uchun grafik paket menejerixamdir. 
Yum yordamida foydalanuvchi yoki tizim ma'muri Fedora linux, RHEL, CentOS 
tizimlarida dasturiy paketlarni osongina qidirishi, o'rnatishi, yangilashi, o'chirishi 
mumkin. Yum, bog’liqlik aniqlangan paketlarni topish va o'rnatish uchun ko'plab 
uchinchi tomon omborlaridan foydalanadi. Agar grafik echimni afzal ko'rsangiz, bu 
dastur o'rniga YUM Extender-ni ishlatish mumkin. 
YUM yordamida RPM paketlarini o'rnatish 
RPM paketini o'rnatish uchun quyidagi buyruqni kiriting: 
yum install nameofpackage 
Masalan: 
yum install scribus 
YUM bilan paketlarni yangilash. 
Agar tizimdagi barcha paketlarni yangilash kerak bo’lsa, quyidagi buyruq 
bajariladi: 
yum update 
Muayyan paket yoki paketlarni yangilash uchun quyidagi buyruqlar 
bajariladi: 
yum update nameofpackage 
Agar siz paketni ma'lum bir versiyagacha yangilamoqchi bo'lsangiz, update-
to buyrug'ini quyidagicha ishlatishingiz kerak: 
yum update-to nameofpackage versionnumber 
Masalan: 
yum update-to flash-plugin 11.2.202-540-release 
YUM yordamida yangilanishlarni o'rnatmasdan tekshirish mumkin 
Ba'zan yangilanishni amalga oshirishdan oldin nimani yangilash kerakligini 
bilish kerak bo’ladi. 
Quyidagi buyruq yangilanishi kerak bo'lgan dasturlar ro'yxatini chiqaradi: 
yum check-updates 
YUM bilan dasturlarni o'chirish 
Linux tizimidan dasturni o’chirish, quyidagi buyruqdan foydalanib bajariladi: 

---

yum remove programname 
Tizimdan dasturlarni olib tashlash oddiy bo'lib tuyulishi mumkin, lekin bitta 
dasturni olib tashlash orqali boshqasining ishlashiga to'sqinlik qilish mumkin. 
O'chiriladigan dasturga bog'liq bo'lgan dasturlarni o'chirish uchun quyidagi 
buyruqni ishlating: 
yum autoremove programname 
Avtomatik o'chirish buyrug'i quyida ko'rsatilganidek, hech qanday 
parametrlarsiz ishlatilishi mumkin: 
yum autoremove 
Bu tizimda siz aniq o'rnatmagan va hech qanday bog'liqlik bo'lmagan fayllarni 
topadi. Ular leaf  paketlar deb nomlanadi. 
YUM yordamida mavjud bo'lgan barcha paketlar ro'yxatini quyidagi buyruq 
yordamida olish mumkin: 
yum list 
Ro'yxat yanada foydali bo'lishi uchun qo'shishingiz mumkin bo'lgan 
qo'shimcha parametrlar mavjud. 
Masalan, tizimda mavjud bo'lgan barcha yangilanishlar ro'yxatini olish uchun 
quyidagi buyruqni bajaring: 
yum list updates 
Tizimda o'rnatilgan barcha paketlarni ko'rish uchun quyidagi buyruq 
bajariladi: 
yum list installed 
YUM bilan RPM paketlarini qidirish mumkin. 
Muayyan paketni topish uchun quyidagi buyruq ishlatiladi: 
yum search programname|description 
Masalan, Steam paketini qidirish uchun quyidagi buyruqni ishlating: 
yum search steam 
YUM yordamida RPM paketlari haqida ma'lumot olish mumkin 
Paket haqida muhim ma'lumotlarni quyidagi buyruq yordamida olish 
mumkin: 
yum info packagename 
 
Qaytgan ma'lumotlar quyidagicha ko'rinadi: 
RPM (RedHat Package Manager) - RedHat asosidagi RHEL, CentOS, Fedora 
tizimlari uchun eng mashhur paketlarni boshqarish dasturi. Bu dastur tizim 
ma'murlari va foydalanuvchilariga Unix / Linux operatsion tizimlarida tizim 
dasturlari paketlarini o'rnatish, yangilash, o'chirish, so'rov qilish, tekshirish va 
boshqarishga imkon beradi. 
Apt-get yordam dasturi-Linuxning Debian, Ubuntu distributivlarida 
paketlarini boshqarish uchun kuchli va moslashuvchan buyruq qatori dasturi sifatida 
ishlatiladi. Bundan tashqari, apt-get butun operatsion tizimni yangilash uchun 

---

ishlatiladi. Apt-cache dasturi buyruq qatori yordamchi dasturi bo'lib, apt keshida 
dasturiy paketlarni topish, paketlar haqida ma'lumot to'plash va Debian yoki Ubuntu 
operatsion tizimlariga o'rnatish uchun tayyor paketlarni topish uchun ishlatiladi.