акцияларининг 20%идан ортиғига (бироқ 50%идан кам бўлмаган)
эгалик қилган ҳолларда юзага келади. Бундай жамиятлар
царам
ёки
уюшган жамиятлар
деб аталади. Шўъба корхоналарга қилинган
инвесгициялар ҳисоби бош жамиятнинг молиявий ҳисоботларида.
8
-сон (БҲМ С) бухгалтерия ҳисоби миллий стандартига биноан, икки
усудца акс эттирилади:
1
) хусусий капитали юзасидан ҳисобга олиш усулида (улушбай
иштирок усули);
2
) у зо қ муддатли инвестицияларни ҳисобга олиш чоғида
фойдаланиладиган бош жамиятнинг ҳисоб сиёсатидаги усулида
(қийматусули).
Иккинчи усулдан (қиймат усули) бошлаймиз. Бу биз ўрганиб
қолган инвесгицияларни акс эттиришнинг энг оддий усулидир; унинг
асосий тамойиллари шундан иборатки, инвестицияларнинг қиймати
шўъбатузилмаларининг молиявий аҳволидан қатьи назар, ўзгармайди,
улардан олинадиган дивидендлар эса бош жамиятнинг даромади сифаггида
ҳисобга олинади. Бу усулни қуйидаги ҳолатларда қўллаш тавсия этилади:
шўъба жамият кейинчалик яқин келажакда фақат сотиш мақсадида
сотиб олинган ва улар устидан назорат қилиш ҳам вақтинчалик
бўлганда; шўъба жамият унинг бош жамиятга маблағларни ўгказиш
қобилиятини жидций даражада пасайтирадиган белгиланган узоқ
муддатли алоҳида шартлар доирасида фаолият юритганида; масалан,
шўъба жамиятга қарз берган ташкилот томонидан қўйиладиган
дивидендларнинг тўланишида чеклашлар мавжуд бўлиши мумкин.
Бош жамият том онидан шўъба жамиятга сезиларли даражада
таъсир ўтказилиши ва назорат қилиниши ҳолларида улушбай иштирок
усул ин и қўллаш тавсия қи линади, у қуйидагилардан иборат:
инвестицияларнинг ж орий қиймати шўьба ж амиятнинг хўжалик
Do'stlaringiz bilan baham: |