Фармацевтика иқтисодиёти

юритиш фаолияти натижаларига боғлиқҳолда ўзгаради;
шўьба жамият томонидан фойда олиниши вак^ида инвестициялар 
қиймати ортади, зарар кўрилиши вақгида — камаяди;
инвестор (бош жамият) инвестициялардан олинган фойдани 
эгалик қилиш улушига мутаносиб равишда акс эттиради;
бош жамиятнинг шўъба жамиятдаги улуши қанча кўп бўлса, 
бош жамият балансидаги инвестициялар қиймати ҳам шунча кўп 
суммага (мутаносиб равишда) кўпаяди;
233

---

олинган дивидендлар даромад сифатида кўриб чиқилмайди, балки 
инвестициялар қийматининг камайиши сифатида акс эттирилади.
Мазкур усулни қўлланишини мисолда кўриб чиқамиз. Фараз 
қилайлик бош жамият компания акцияларининг 60%ини 18000 минг 
сўмлик номинал қиймати бўйича сотиб олган бўлсин: Д ебет 0620 
«Шўъба хўжалик жа.миятларига инвестициялар» — 18 000. Кредит 5110 
«Ҳисоб-китоб варағи» — 18 000. Ҳисобот йили тугагач, шўъба жамият 
2200
 минг сўм миқцорида соф фойда олади ва у бош жамияг назоратида 
бўлганлиги учун ҳам бош жамият инвестициялар қийматининг 
ортганлигини ва улардан олинадиган даромадни эгалик қилиш улушига 
муганосиб тарэда — 60% • 2 200=1320 минг сўм микдорида акс зптиради. 
Дебет 0620 «Ш ўъба хўжалик жамиятларига инвестициялар» — 1320. 
Кредит 9590 «Молиявий фаолиятдан олинадиган бошқа даромадлар»
— 1320. Мазкур операциядан сўнг инвестицияларнинг баланс қиймати 
(18 000+1 320)= 19 320 минг сўмни ташкил қилади. Яъни, шўъба 
жамиятнинг фойдаси бир вақгнинг ўзида (эгалик қилиш улушига 
муганосиб равишда) бир томондан — инвестициялар қийматиминг 
кўпайиши сифатида, бошк^ томондан эса — бош корхонанингдарк мади 
сифатида акс эттирилади. Бунда ўзига яраша мантиқ бор: шўъба