Farmakognoziya fanidan test savollari


Download 1.29 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/14
Sana18.10.2020
Hajmi1.29 Mb.
#134362
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
3 ta bitta


rutin vа plаtifillin  

kumаrinlаr vа flаvоnоidlаr 
 

Оqqurаy prеpаrаtini ishlаtilishi 

pеs kаsаlligidа 

yurаk qоn tоmir kаsаlliklаridа 

shqоzоnichаk kаsаlliklаridа  

spаzmоlitik 
 

Оqqurаy o’simligining mаxsulоti nimа 

ildizi vа mеvаsi 

ildiz bilаn ildizpоya 

yеr ustki qismi 

mеvаsi  
 

Оqqurаy ildizining kimyoviy tаrkibi 

psоrаlеn vа bеrgаptеn 

psоrаlеn vа plаtifillin 


rutin vа plаtifillin  

kumаrinlаr vа flаvоnоidlаr 
 

Аnjirning mеvаsi qаndаy?  

dаnаkli shirin sеrsuv mеvа 

ko’sаk 

dukkаk 

yong’oqcha 
 

Аnjir prеpаrаtini ishlаtilishi 

pеs, zаmburug’li kаsаlliklаrdа 

spаzmоlitik 

yurаk qоn tоmir kаsаlliklаridа 

оshqоzоnichаk kаsаlliklаridа 
 

Kаfiоl prеpаrаti nimаdаn оlinаdi? 

аnjir mеvаsidаn 

аnjir bаrgidаn 

аnjir urug’idаn 

аnjir gullаridаn  
 

Kumаrinlаrning o’simliklаr xаyotidаgi rоli 

o’simliklаrni o’sishdаn to’xtаtаdi, urug’lаrni unishini kuchаytirаdi, kаsаlliklаrdаn sаqlаydi 

zаpаs оzuqа mоddа 

chаnglаnishigа yordаm bеrаdi 

mоddа аlmаshishidа ishtirоk etаdi 
 

Kumаrinlаrni аniqlаshdа xrоmоtоgrаmmа qаysi rеаktiv bilаn purkаlаdi? 

diаzоrеаktiv bilаn 

ishkоrlаr bilаn 

kislоtа bilаn 


аlyuminiy xlоrid bilаn 
 

Kаttа kеllа o’simligining оilаsi 

ko’knоriguldоshlаr 

tоrоndоshlаr 

yasnоtkаdоshlаr  

sеldеrdоshlаr 
 

Аnjir ildizini kimyoviy tаrkibi 

psоrаlеn vа bеrgаptеn 

psоrаlеn vа plаtifillin 

rutin vа plаtifillin  

kumаrinlаr vа flаvоnоidlаr 
 

Zig’ir mоyining ishlаtilish 

аtеrоsklеrоz vа kuygаn yеrlаrni dаvоlаshdа 

surgi dоri sifаtidа 

tinchlаntiruvchi 

siydik xаydоvchi 
 

Yog’lаrning kimyoviy kоnstаntаlаrini ko’rsаting 

kislоtа sоni, sоvunlаnish sоni, efir vа yоd sоni 

zichligi, qоtish vа erish xаrоrаtlаri 

eruvchаnligi, kislоtа vа efir sоnlаri 

sоlishtirmа оg’irligi, yоd vа kislоtа sоni, rеfrаksiya sоnlаri  
 

Yоd sоni dеb nimаgа аytilаdi? 

100g mоy tаrkibidаgi to’yinmаgаn yog’ kislоtаlаrningqo’shbоg’lаrini to’yintirish uchun sаrf qilingаn 
yоdning grаmm miqdоrigа аytilаdi. 

10 g mоy tаrkibidаgi to’yinmаgаn qo’shbоg’li kislоtаlаrni to’yintirish uchun sаrf qilingаn yоd miqdоrigа 

1g mоy tаrkibidаgi murаkkаb efirlаrni pаrchаlаshgа sаrf bo’lgаn yоdning miqdоri  


 

Qаndаy mоy quriydigаn mоy dеyilаdi? 

uchtа qo’shbоg’li linоlеn kislоtаning glisеridi 

bittа qo’shbоg’li оlеin kislоtаning glisеridi 

pоlmеtin kislоtаning glisеridi  

to’yingаn yog’ kislоtаning glisеridi 
 

Qаndаy mоylаr yarim quriydigаn mоylаr dеyilаdi? 

to’yingаn kislоtаli mоylаr  

ikkitа qo’shbоg’li linоl kislоtаning glisеridi 
 

to’yingаn stеаrin kislоtаning glisеridi 

bittа qo’shbоg’li оlеin kislоtаning glisеridi 
 

Mоyning suyuq yoki qаttiqligi nimаgа bоg’liq? 

yog’ kislоtаlаrning to’yingаn yoki to’yinmаgаnligigа 

yog’ kislоtаlаrning mоlеkulyar оg’irligigа  

yog’ kislоtаlаrning sоlishtirmа оg’irligigа 

yog’ kislоtаlаrning qo’shbоg’lаr miqdоrigа 
 

Qаysi mоy etil spirtidа eriydi? 

kаnаkunjut 

zig’ir 

pаxtа  

kаkао 
 

Tibbiyotdа qаndаy usul bilаn оlingаn mоy ishlаtilаdi? 

sоvuq usuldа prеsslаb оlingаn 

yuqоri tеmpеrаturаdа prеsslаb оlingаn 

ekstrаksiya usuli bilаn аjrаtib оlingаn 


suv bug’i bilаn hаydаb оlingаn  
 

Lаnоlin nimа? 

qo’y tеrisi оstidаgi bеzlаr ishlаb chiqаrаdigаn yog’simоn mаssа 

qo’y juni eritilgаndа chiqаdigаn sаriq qo’ng’ir rаngli mаssа 

kаshаlоt umurtqаsidаn оlingаn yog’simоn mоddа 

xаyvоn yog’lаridаn suv bug’i yordаmidа xаydаb оlinаdigаn uchuvchаn birikmа 
 

Pаxtа mоyi qаndаy mоylаrgа kirаdi? 

yarim quriydigаn 

quriydigаn 

qurimаydigаn 

qаttiq 
 

Steroid glikozidlarining ishlatilishi ? 

yurak qon tomir kasalliklarini davolash uchun 

 yaralar va teri kasalliklarini davolash uchun 

 balg‘am ko‘chiruvchi vosita sifatida 

 me’da ichak kasalliklarida 
 

Glikozidlari qaysi sharoitda parchalanadi? 

fermentlar va kuchsiz kislotali sharoitda 

ishqoriy sharoitda 

neytral sharoitda 

kuchli kislotali sharoitda 
 

S-glikozidlari qaysi sharoitda parchalanadi? 

kilmani aralashmasi (kons. sulfat kislotasi va kons. sirka kislotasi) ta’sirida 

konsentrlangan sulfat kislotasi ta’sirida 

fermentlar va kuchsiz kislotali sharoitda 

5% li NaOH ta’sirida 

 

Glikozidlar qaysi erituvchilarda yaxshi eriydi? 

suvda 

kislotada 

organik erituvchilarda 

ishqorda 
 

Glikozidlar tarkibidagi qand moddalarning roli? 

suvda erishi va organizmda shimilishini tezlashtiradi 

organizmda shimilishini osonlashtiradi 

 suvda erishini qiyinlashtiradi 

aglikonlarning ta’sir kuchini susaytiradi 
 

Yurak glikozidlari parchalanganda hosil bo‘ladigan aglikonning nomini ayting  

genin 

diffugenin 

sapogenin 

emodin 
 

Yurak glikozidlariga qanday sifat reaksiyalari o‘tkaziladi  

to‘yinmagan  lakton  xalqasiga  bale/neyman,  steroid  skeletiga  liberman/buxard  va  dezoksiqandlariga  keller 
kilmani reaksiyalari 

benzogamma piron to‘yinmagan lakton xalqasiga 

bale/neyman reaksiyasi 

benzo gamma piron xalqasiga diazoreaksiya 
 

Yurak glikozidi saqlovchi mahsulotlarni biologik standarizatsiyasi qanday  hayvonlarda o‘tkaziladi ? 

baqada, mushukda, kaptarlarda 

baqada, sichqonda, kaptarda 

mushuk, sichqonda, kaptarda 

maymunlarda, itlarda, kalamushlarda 

 

Yurak  glikozidlari maxsulotdagi miqdorini aniqlash qanday usulda va qaysi reaksiyaga asoslangan holda olib 
boriladi?                        

to‘yinmagan lakton xalqasiga bale!neyman raksiyasini o‘tkazib hosil bo‘lgan rang fek da o‘lchanadi 

ishqorlar bilan fenolyat tipida hosil qilgan rangni fek da o‘lchanadi 

og‘ir metallar tuzi bilan cho‘ktirib hosil bo‘lgan cho‘kmani tortib aniqlanadi 

asos holida kislotalar bilan titrlash reaksiyasi bo‘yicha olib boriladi 
 

Yurak glikozidi saqlovchi mahsulotlarni tibbiyotda ishlatilishi  

yurakqon tomiri etishmovchiligi kasalliklarida 

siydik xaydovchi vosita sifatida 

surgi dori sifatida 

turli jigar kasalliklarini davolash uchun 
 

Qanday moddalar yurak glikozidlari deb ataladi ? 

yurak muskullariga ta’sir etuvchi moddalarga 

qon bosimini ko‘taruvchi moddalarga 

qon bosimini pasaytiruvchi moddalarga 

burishtiruvchi moddalarga 
 

Yurak glikozidi qanday kasalliklarda  ishlatiladi?. 

yurak qon tomir kasalliklarida 

qon bosimi ko‘tarilganida 

surunkali kabziyatda, bosh aylanganda 

ko‘ngil aynash xolatlarida, qusishga qarshi 
 

Strofant seksiyasiga kiruvchi yurak glikozidlari deb qanday birikmalarga aytiladi ? 

steroid xalqaning 10uglerodidaaldegid gruppasi bo‘lsa 

steroid xalqaning 3uglerod atomida metil gruppasi bo‘lsa 

steroid xalqaning 10uglerodida atomida etil gruppasi bo‘lsa 

steroid xalqaning 10uglerod atomida metil gruppasi bo‘lsa. 

 

Yurak glikozidlari tarkibidagi maxsus qandlarni umumiy nomi nima  

dezoksiqandlar 

dezoksigentozlar 

tridezoksigeksozalar 

dezoksipentozlar 
 

Led  deb nimaga aytiladi ? 

ko‘zda  tutilgan  30g  og‘irlikdagi  erkak  o‘rmon  baqaning  yuragini  sistola  xolatida  1  soat  to‘xtatib  qo‘ya 
oladigan  yurak glikozidining eng kichik miqdoriga aytiladi 

yurak glikozidining baqa yuragini to‘xtatib qo‘ya olgan eng achchiq miqdori 

yurak glikozidining mushukka ta’sir etuvchi eng kichik miqdori 

yozda  tutilgan  100g  og‘irlikdagi  erkak  o‘rmon  baqaning  yuragini  sistola  xolatida  1  soat  to‘xtatib  qo‘ya 
oladigan  yurak glikozidining eng kichik miqdoriga aytiladi 
 

Valor  nima? 

yurak glikozidi mahsulotining ta’sir kuchi birligi 

ko‘pirish soni. 

gemolitik ko‘rsatkich 

xajm o‘lchov birligi 
 

Kumulyativ xossa nima 

organizmda to‘planib zaharli ta’sir etish 

qon to‘xtatish xususiyati 

organizmga tez ta’sir qilinishi 

organizm tonusini ko‘tarishi 
 

Yurak glikozidlariga nima sababdan biologik standartlash o‘tkaziladi? 

yurak glikozidini protsent miqdori xar doim ham uning ta’sir kuchini bildiravermaganligi uchun  

genin va qandga parchalangani uchun 

lakton xalqasiga parchalangani uchun 


siklopentanpergidrofenantren xalqasi hosil bo‘lgani uchun 
 

Angishvonagul o‘simligining oilasi? 

sigirquyruqdoshlar 

karamguldoshlar 

Piyozguldoshlar 

kendirdoshlar 
 

Qizil angishvonagul mahsuloti ? 

bargi 

guli 

mevasi 

poyasi 
 

Qizil angishvonagul mahsulotini mikroskopiyasi 

biroz sugalli ko‘p xujayrali oddiy va 8 ga o‘xshash boshchali mayda tuklar 

ko‘p xujayrali oddiy tuklar, boshchali tuklar, sistolitlar 

bir xujayrali oddiy tuklar, druzlar, og‘izchalar 

o‘roqsimon egilgan tuklar va dumaloq bezchalar 
 

Qizil angishvonagul mahsulotining kimyoviy tarkibi? 

 yurak glikozidlari 

 antratsen unumlari 

flavonoidlar 

oshlovchi moddalar 
 

Kiprikli anigishvonagul mahsuloti? 

yer ustki qismi 

g‘unchasi 

mevasi 

guli 

 

Qanday birikmalarga yurak glikozidlari deyiladi ? 

to‘yinmagan 5 yoki 6 a’zoli lakton va steroid xalqali yurak mushaklariga ta’sir qiluvchi glikozidlar 

to‘yinmagan 5 yoki 6 a’zoli lakton xalqali glikozidlarga 

o‘ziga xos qand moddasini saqlagan glikozidlarga 

steroid xalqasi bo‘lgan gilkozidlarga 
 

Yurak glikozidlarining tasnifi 

bufadienolidlarga va kardenolidlarga 

steroid xalqali va maxsus qand qismiga qarab 

steorid xalqali va triterpen xalqali 

steorid xalqasidagi aldegid va metil guruxlari bo‘yicha farqlanadi 
 

Yurak glikozidlarining fizikkimyoviy xossalari 

rangsiz, xidsiz, achchiq mazali, gidrolizga oson uchraydi 

 suvda yaxshi eriydi, amorf moddalar, gidrolizga uchraydi 

yurak 
glikozidlari 
organik 
erituvchilarda 
eriydigan 
rangsiz, 
achchiq 
mazali, 
gidrolizga 
uchramaydiganmoddalarspirtda yaxshi eriydi, 

glikozidlari organik erituvchilarda eriydi, geninlari erimaydi 
 

Yurak glikozidlarining aglikoni va qand qismini tuzilishi? 

aglikonni  steroid tuzilishga ega  va 5 yoki 6 a’zoli to‘yinmagan lakton xalqa va maxsus qandlari bo‘lgan 

aglikon steroid  5 yoki 6 a’zoli to‘yinmagan xalqalar bo‘lib qand qismi  oddiy  qandlardan iborat 

aglikon siklopentanpergidrofenantren xalqasi va qand qismi maxsus qandlardan iborat 

aglikon benzol xalqasidan, qand qismi maxsus qanddan iborat 
 

Kardenolidlar deb qanday birikmalarga aytiladi? 

yurak glikozidlari molekulasida 5 a’zoli to‘yinmagan lakton xalqasi bo‘lsa 

saponinlarning tarkibida 6 a’zoli lakton xalqasi bo‘lsa 

saponinlarning tarkibida 5 a’zoli lakton xalqasi bo‘lsa 

yurak glikozidlari molekulasida 6 a’zoli lakton xalqasi bo‘lsa 

 

Bufadienolidlar deb qanday birikmalarga aytiladi? 

yurak glikozidlari molekulasida 6 a’zoli to‘yinmagan lakton xalqasi bo‘lsa 

saponinlarning tarkibida 6 a’zoli lakton xalqasi bo‘lsa 

steroid saponinlarga 

saponinlarning tarkibida 5 a’zoli lakton xalqasi bo‘lsa 
 

Digitoksoza qanday moddalarga kiradi? 

dezoksiqand 

aglikon 

to‘yinmagan lakton xalqasi 

steroid birikma 
 

Simaroza qaysi yurak glikozidida uchraydi? 

simarin k strofantinbetta, k strofantozid 

purpureaglikozid a,v lanatozid 

konvallozid, konvalotoksin 

adonitoksin, erizimin, k!strofantin 
 

Lanatozid qaysi o‘simlik tarkibida uchraydi ? 

sertuk angishvonagul 

qizil angishvonagul 

strofant 

may marvaridguli 
 

Purpureaglikozidlar nima? 

qizil angishvonagul mahsulotidan olingan yurak glikozidlari 

bahorgi adonis mahsulotidan olingan yurak glikozidlari 

strofant mahsulotidan olingan yurak glikozidi 

yams o‘simligidan olinadigan saponin 
 


Digitoksigenin nima? 

digitoksinning genini 

strofantinning genini 

adonitoksinning genini 

konvallotoksinning genini 
 

Marvaridgul o‘simligini oilasi? 

loladoshlar 

kendirdoshlar 

ayiqovondoshlar 

ra’noguldoshlar 
 

Marvaridgul o‘simligini mahsuloti? 

yer ustki qismi 

urug‘i 

mevasi 

guli 
 

Marvaridgul o‘simligining kimyoviy tarkibi? 

yurak glikozidi 

flavonoidlar 

saponinlar 

kumarinlar 
 

Marvaridgul o‘simligining preparatlari? 

nastoykakonvallotoksin, korglikon, nastoyka quruq ekstrakt, tabletka 

bexterev tabletkasi, nastoykasi, digitoksin 

erizimin, konvallotoksin, korglikon 

adonizid nastoyka, ekstrakt  ampula va poroshok 
 


Erizimum o‘simligi oilasi? 

karamdoshlar 

kendirdoshlar 

ayiqtovondoshlar 

ra’noguldoshlar 
 

Errizimum o‘simligining mahsuloti? 

yer ustki qismi 

guli 

g‘unchasi 

urug‘i 
 

Erizimum o‘simligining mikroskopiyasi ? 

og‘izchalar 3 ta epidermis xujayralari bilan o‘ralgan, 3,4,6 uchli bir xujayrali so‘galli tuklar 

og‘izchalar 3 ta epidermis xujayralari bilan o‘ralgan, tuklari qalin devorli ko‘p  xujayrali oddiy tuklar 

epidemis xujayralari turi va uzun devorli, ko‘p uchli tuklar va druzlar 

ko‘p xujayrali oddiy tuklar, efir moyi saqlovchi bezlar 
 

Erizimum o‘simligining kimyoviy tarkibi? 

yurak glikozidlari 

flavonoidlar 

oshlovchi moddalar 

saponinlar 
 

Erizimum preparatlari? 

erizimin, korezid ampulada, erizimozid tabletka va eritma xolida kordiovalen preparatlari tarkibida 

erizimin  va konvallotoksin ampulasi baxterev tabletkasi barg va guli nastoykasi 

strofantozil va korezid ampulasi, barg va gul nastoykasi, quyuq va suyuq ekstrakti, tabletka va poroshok 

erizimin adonotoksin ampulasi barg va gul nastoykasi baxterev tabletkasi 
 

Yurak glikozidlari saqlovchi mahsulotlar sekin quritilsa nima bo‘ladi? 


gidrolizlanishi va parchalanishi mumkin 

xech qanday o‘zgarish bo‘lmaydi 

dissotsiatsiya darajasi oshib ketadi 

lakton xalqalariga namlik ta’sir ko‘rsatmaydi 
 

Qizil angishvonagul bargini nega bandsiz yig‘iladi? 

bargni qurishini tezlatish uchun 

bargi yurak glikozidlar saqlagani uchun 

barg  bandida  yurak  glikozidlari  kam    bulgani   uchun 

bargbandizaharli 
 

Yurak glikozidlarining steroid halqasiga reaksiya? 

liberman/burxkard 

bale/neyman 

rozenxeym 

keller/kilmani 
 

Dezoksisaxaridlariga reaksiya? 

keller/kilmani 

bale/neyman 

liberman/burxkard 

rozenxeym 
 

Erizimum o‘simligining lotincha nomi? 

erizimum er ustki qismi/herba erysimi 

erizimum bargi/folia erysimi 

erizimum ildizi/radices erysimi 

erizimum bargi va ildizi/folia et radices erysimi 
 

Yurak glikozidlarini xromotografik usulida filtratni qanday aralashma bilan chayqatiladi? 


xloroform/etanol 4:1 

5 % li sirka kislotasi 

xloform/etanol 10:2 

butanol/sirka/ suv 5:2:1 
 

Marvaridgul o‘simligining mikroskopiyasi? 

kambiy spiralsimon suv naylari,  kalsiy oksalat kristallari, qoziqsimon to‘qima, rafidlar, ustitsa 

ustitsa, druzlar, rafidlar, boshchali tuk, lup tolalari yog‘ochlangan qism tolalari, 

druzlar, kraxmal, boshchali tuk, kristallar bilan qoplagan tolalar, qoziqsimon to‘qima, kambiy, ustitsa 

spiralsimon suv naylari, qoziqsimon to‘qima, ustitsa, druzlar, rafidlar, kalsiy oksalat kristallari 
 

Yurak glikozidlarini xromoto!grammasini qaysi reaktivlar bilan purkab alangalanadi? 

natriy pikrat 

pikrin kislotasi 

yod pari bilan ishlov berish 

1 % li  alyuminiy xlorid eritmasi 
 

Bexterev tabletka (draje)si  qaysi o‘simlik mahsulotidan olinadi? 

bahorgi adonis 

erizimum 

jen/shen 

marvaridgul 
 

Saponinlarning  mahsulot tarkibidagi miqdorini aniqlash usullari? 

saponinli ajratmani turg‘un ko‘pigini o‘lchash orqali aniqlanadi 

saponinlarni kislotali muhitda cho‘ktirish orqali aniqlanadi 

spektrofotometrik usul yordamida 

saponinli ajratmalardan ularni kuchli organik erituvchilar bilan cho‘ktirib aniqlanadi 
 

Saponin saqlovchi mahsulotlarni biologik usul bilan baholash? 

hayvonlarni qoni bilan gemolitik indeksi aniqlanadi 


baliqlarda o‘tkaziladi 

baqalarda o‘tkaziladi 

mushuklarda o‘tkaziladi 

Saponin saqlovchi o‘simliklarni tibbiyotda ishlatilishi ? 

balg‘am ko‘chiruvchi, surgi, tinchlantiruvchi, siydik haydovchi va tonuslovchi 

surgi sifatida 

tinchlantiruvchi vosita sifatida 

o‘t xaydovchi, surgi, ter va el xaydovchi, shuningdek ichki organlardan qon ketganda qon to‘xtatuvchi sifatida 
 

Qanday moddalarga saponinlar deb ataladi ? 

suvdagi eritmalari chayqatilganda turg‘un ko‘pik xosil qiladigan glikozidlarga  

siklopentanpergidrofenantren unumlari bo‘lgan birikmalarga 

apiron unumlaridan tashkil topgan glikozidlarga 

piragallol unumlari bo‘lgan glikozidlarga 
 

Saponinlarning klassifikatsiyasi? 

triterpen va steroid 

antron, oksiantron, antranol 

kardenolid va bufadienolidlar 

furo va pirakumarinlar 
 

Ko‘pirish soni nima? 

diametri 16 mm li  probirkada 15 sek, davomida chayqatilganda 1 sm balandlikda turg‘un ko‘pik hosil qiluvchi  
saponinning eng kam miqdori 

og‘irligi  30  g  bo‘lgan  erkak  o‘rmon  baqasi  yuragini  sistola  holatida  1  soat  to‘xtatib  qo‘ya  oladigan 
saponinning eng kam miqdori 

mushuk yuragini 1 soat davomida to‘xtatib qo‘ya oluvchi saponinning eritmasining eng kam miqdori 

eng kam achchiqlik bera oladigan turli darajada suyultirilgan saponinli ajratma miqdori 

Saponinlarning gemolitik indeksi nima? 

fibrinsiz qonning 10 % eritmasi bilan to‘liq gemoliz beruvchi  saponinning eng kam miqdori 


qonning 5 % eritmasi bilan gemoliz beruvchi saponin miqdori 

qonning 10 % eritmasi bilan to‘liq gemoliz beruvchi  saponinning eng kam miqdori 

qon eritmasi bilan  chayqatilganda turg‘un ko‘pik xosil qiluvchi saponinning  kam miqdori 
 

Nima uchun gemoliz va ko‘pirish indekslari aniqlanadi? 

saponinlar konsentratsiyasini aniqlash uchun 

saponinlarning ta’sir kuchini aniqlash uchun  

saponinlar mavjudligini aniqlash uchun 

saponinlarning protsent miqdorini aniqlash uchun  
 

Sapogeninlar  qanday erituvchilarda eriydi ? 

organik erituvchilarda 

kislotalarda 

ishqorlarda 

suvda 
 


Download 1.29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling