Farmasevtlar malakasini oshirish va qayta tayyorlash

II. OIS-da zaxarli moddalarni so’rilishini kamaytiruvchi vositala. 
Aktivlangan ko’mir - o’zini absorbtsiyalash xususiyati ila ko’p preparatlarni 
zaxarliligini kamaytirishi mumkin. SHuning uchun xam og`iz orkali istimol 
kilinganda yuz beradigan zaxarlanishlarda ishlatiladi. 
Ba`zan zaxarli moddalarni o’ziga so’rib olib, kattik modda xosil kilib ichakda 
uzok turib kolishi xam mumkin. SHuni inobatga olib aktivlashgan pista ko’mirni 
istimol kilganda tuzli surgi dorilar bilan birga ber kerak bo’ladi. (Na
2
SO
4
). 
SHuning uchun xam tuzli surgi dorilari barcha zaxarlanish xollarida ishlatiladi. 
Dozasi: aktivlangan pista ko’mirni mg/kg xisobida beriladi. Tuzli surgi dorini 
esa 2-3 g. yoki 1-2 osh koshikda beriladi. 
SHu bilan birga aktivlangan pista ko’mir ishkorlar, elektrolitlar, etanol, metanol, 
temir va tsianidlar bilan zaxarlanganda deyarlik yordam bermaydi. 
Uchuvchi moddalar bilan zaxarlanganda aktivlangan pista ko’mirga parafin yoki 
ko’shib beriladi. 
Kislota yoki ishkorlar bilan zaxarlanganda qayd kilish protsessini umuman 
yuzaga chikarib bo’lmaydi. Bunda me`da vodoprovod suvi bilan yuviladi va sut 
berish yaxshi naf beradi. Ishkor bilan zaxarlanganda kuchsiz kislotalardan (limon 
kislota) foydalaniladi. Kislotalar bilan zaxarlanganda esa antotsidlardan yoki fosfatli 
buferlardan foydalanish mumkin. Ammo bunday xollarda kislota - ishkor 
munosabatini tekshirib borish kerak. CHunki bunda elektrolitlar almashinuvi 
buziladi. 

---

III. Dori moddalarini zaxarlangan organizmdan chikarib yuborishni 
tezlatish vositalari. 
Buning uchun bemorni o’ta zukkolik bilan nazorat kilib, kuyidagi vositalardan 
foydalanish kerak: 
1. Peshob ajralishini kuchaytirishni amalga oshirish kerak. Buning uchun ko’p 
suv berish, buyrakdagi qon aylanishni kuchaytirish va shuni xisobiga buyrak 
filtratsiyasini oshirish kerak. SHu yo’l bilan shishlarni, xususan o’pka shishini oldini 
olish mumkin. 
Buning uchun bemor organizmiga suyuklik (fiz. eritma va aloxida eritmalar) 
infuziya kilib yuboriladi. Xattoki 24 soat ichida 2-2,5 l – gacha yuborish tavsiya 
etiladi. 
Suyuklik yuborish bilan peshob ajralishini yo’lga solish kiyin bo’lsa, bunday 
bemorga xar 2-4 soatda 2-4 mg furazemid yuboriladi. 
2. Gemodializni sunniy buyrak yordamida ko’llash kerak. yoki 
3. Peritonial dializni ko’llaniladi. 
4. Gemoperfuziyadan foydalanish bunda qon aktivlangan pista ko’mirdan yoki 
almashinuvchi neytral smoladan o’tkaziladi. 
5. qon almashtirish usulidan foydalanish kerak bo’ladi.