Farmasevtlar malakasini oshirish va qayta tayyorlash

 
 

---

Dorilarni so’rilishini kamaytiruvchi vositalar (dezaktivatsiya). 
Dorilar so’rilishini kamaytirish asosan ularni, yani zaxarli moddalarni organizm 
bilan qontaktini, organizm bilan o’zaro munosabatini bartaraf etishdan boshlanadi. 
Bunda shu zaxarlovchi moddani organizmga kay yo’l bilan tushishiga katta 
axamiyat beriladi. 
I. 1) Agar dorilar organizmga og`iz orkali tushgan bo’lsa, zaxarli moddani 
qontsentratsiyasini OIS-da kamaytirish kerak. SHu bilan birga oshkozonni bo’shatish 
va OIS-dagi moddalarni tabiiy yo’llar bilan chikishini tezlatish kerak. 
Maxalliy ta`sirga ega zaxarli moddalarni masalan: kislota yoki ishkorlarni suv 
ichish bilan suyultirish mumkin. 
2) Agar zaxarlovchi modda me`dada bo’lsa unda uni me`dadan chikarib 
tashlash kerak. Albatta bunda shu moddani me`dadan chikarishda aspiratsiya yuzaga 
chikmasligi kerak. Bu ish kanchalik tez kilinsa, uni shunchalik tez terapevtik ta`siri 
yuzaga chikadi. 
Me`dani kayt kilish usuli bilan tozalashda avvalo bemor xushyor xolda bo’lishi 
kerak.Organik kislota, ishkorlar, sudorogi chakiruvchi zaxarli modda va preparatlar 
bilan zaxarlangan bemorlarda qayd kilish protsessini amalga oshirib bo’lmaydi.
Qayd kilishni: 
1. Reflektor yo’l bilan, tomokni orka devorini kitiklash orkali; 
2. Me`da shillik kabatini qayd kildiruvchi preparatlar bilan kitiklash orkali. 
Masalan: NaCl ni gipertonik eritmasi yoki ipakakuanani siropi bilan. 
NaCl ni 15% eritmasini yosh bolalarga berib bo’lmaydi, chunki u so’rilib o’zi 
toksik ta`sir etishi mumkin. (1 ta osh koshik poroshokni 2 ml H
2
O suvda eritiladi). 
Ipakakuanani suyuk ekstrakti 9, 
Glitserol 1, 
Sirop 1, gacha. 
SHundan 2 osh koshikda ichiladi. 2-3 min. ichida effekt bo’lmasa, yana ichiladi. 
YOki ichakni tozalovchi xuknalardan foydalanish kerak. 
3. Markaz orkali qayd kilishni yuzaga chikaruvchi preparatlarni ko’llash. 
Apomorfin (yosh bolalar va go’daklarga berib bo’lmaydi). (teri ostiga) 

---

Bu modda nafasni susaytirishi mumkin. Bunda morfin antogonisti naloksan 
(venaga) beriladi. 
Me`dani yuvish zaxarli moddalar me`daga tushgandan keyin 6 soat ichida 
bajarilishi kerak. Ba`zi me`da perstaltikasini susaytiruvchi moddlar (opiy va uning 
unimlari, antixolinergik moddalar) bo’lsa biroz keyinrok xam me`dani yuvish 
mumkin. 
Agarda me`daga katta mikdorda zaxarli moddalar to’planib kolgan bo’lsa, 
masalan: bromidlar yoki rentgenqontrast moddalar, unda gastroskopiya yoki
gastrotomiya kilib tozalash kerak bo’ladi.