Farmasevtlar malakasini oshirish va qayta tayyorlash

O’tkir zaxarlanishdagi patologik jarayonlar uch yo’nalishda bo’ladi: 
Umumiy toksik jaroxalanishi; 
Umumiy va spetsifik allergik reaktsiyalar; 
Ba`zi organ va to’qimalarni funktsiyalarini spetsifik jaroxatlashi yuzaga chiqadi.
Surunkali zaxarlanishda to’qimalar distrofiyaga uchrashi va nekrozga uchrab 
o’lishi mumkin. 
Xozirgi kunda 50 dan ortiq toksik ta`sirga ega ximik moddalar bo’lib, ular eng 
ko’p o’tkir zaxarlanishlarni yuzaga chiqaradi. Bunday moddalar bilan zaxarlanishlar 
oddiy oilaviy tasodifiy voqealar deb xisoblanar edi. Aslini olganda bu moddalar 
«asrimiz vabosi» xisoblanadi, chunki ular juda ko’pchilikni xayotiga zomin 
bo’ladilar. 
Ximik va zaxarli dorivor moddalar bilan zaxarlanishlar sub`ektiv va ob`ektiv 
guruxlarga bo’linadi: 
Sub`ektiv zaxarlanishlar ko’pincha bemorni, jaroxatlanuvchini o’z xulqiga 
bog`liq bo’ladi; 
Ob`ektiv zaxarlanishlar esa dorivor moddalarni yoki ximikatlarni zaxarlovchi 
xolatlarini yuzaga kelishidan yuzaga chiqadi va bu xolatlarni o’z navbatida 3-ta asosi 
bor: 

Turmush va turmush tarzini og`irlashishi natijasida ko’pincha insonlar 
tomonidan turli xil dorivor moddalarni (psixotrop, tinchlantiruvchi va b.) 
surinkali uzoq muddat davomida qabul qilish; 

---


Sotilayotgan dorivor moddalarni yomon nazorat qilish va ularni ishlab 
chiqarishni kuchayishi va ularni keragidan ortiq reklama qilish; 

Zaxarlanishni turli xil sabablariga juda katta o’rinni o’zini o’zi davolashga 
ro’ju berish, ambulatoriya va ilmiy markazlardan tashqarida su`niy abort 
maqsadida turli xil toksik moddalardan foydalanish. 
YUqoridagilarni inobatga olib dorivor moddalar bilan zaxarlanishning umumiy 
printsiplari va unda ko’rsatiladigan BTYO asoslari ishlab chiqilgan. 
DM-lar bilan o’tkir zaxarlanishning umumiy printsiplari. 
Ximik moddalar bilan, jumladan DM-lar bilan zaxarlanish juda keng tarqalgan. 
Zaxarlanishda:

tasodifiy; 

suitsidal-biror maqsad yo’lida; 

xizmat soxasiga bog`liq-professiyasiga xos zaxarlanishlar bo’ladi. 
Eng ko’p zaxarlanish etil spirti, uxlatuvchi, psixotrop, narkotik, nonarkotik 
preparatlar va fosfororganik insektitsidlar bilan yuzaga chiqadi…! 
Ximik 
moddalar 
va 
DM-lar 
bilan 
zaxarlanishni 
davolash 
uchun 
Respublikamizda maxsus toksikologik markaz va bo’limlar tashkil etilgan. 
Bu tsentrlarni asosiy maqsadi zaxarlangan bemorlardan; shu zaxarli moddalarni 
tezroq organizmdan chiqarib yuborishdan iboratdir. 
O’ta kuchli zaxarlanish qayd etilganda bemorlarda umumiy terapevtik va 
reanimatsiyaga bog`liq tadbirlar o’tkaziladi va bu tadbirlar xayotiy ichki organlarning 
funktsiyalarini saqlashga bag`ishlanadi, ayniqsa nafas va yurak-qon tomir 
sistemalariga aloxida axamiyat beriladi. 
YUqoridagilardan kelib chiqqan xolda zaxarlanishni bartaraf qilishda quyidagi 
printsiplarga rioya qilish kerak. 
- zaxarlashga sababchi DM-ning organizmga kiritilgan eridan imkon darajasida uni 
so’rilishini susaytirish va oldini olish kerak. 
- zaxarli DM-larni organizmdan tezroq chiqarib yuborish kerak bo’ladi. 
- so’rilgan toksik moddalarni zararsizlantirish muolajalarini o’tkazish kerak. 
-utkir zaxarlangan bemorlarda simptomatik davo kursini o’tkazish kerak. 

---

-utkir zaxarlanishni oldini olish bilan bog`liq tadbirlarni o’tkazish zarur.