Farpi ee 31-21 guruh talabarai

FarPI EE 31-21 guruh talabarai

tomonidan fizika fanidan 3- labaratoriya mashg’uloti uchun maksvel mayatnigi yordamida qattiq jismlarning inersiya momentini aniqlash mavzusida tayyorlagan

slaydi

Maksvel mayatnigi –bu katta disk bo’lib , uning o’qi ikkita ip bilan o’ralgan shaklda bo’ladi .

• Maksvel mayatnigi –bu katta disk bo’lib , uning o’qi ikkita ip bilan o’ralgan shaklda bo’ladi .

Maksvel mayatnigi o’tishlarni ko’rsatish , aniqlash uchun yaratilgan asbob .

• Maksvel mayatnigi o’tishlarni ko’rsatish , aniqlash uchun yaratilgan asbob .
• Arqonning tushishi uning o’qi atrofida aylanishi bilan birga bir paytda bir-biri orqali vujudga keladi. Bu holat arqonning oxirgi qismi o’ramdan yoyilib, eng pastgi nuqtaga yetib kelguncha davom etadi . Eng pastki nuqtasiga yetib kelgach, bu holat tepaga qarab aksincha bajariladi va shu tartibda jarayon davom etaveradi .

Energiyaning saqlanish qonuniga ko’ra agar tizim yopiq va konservativ bo’lsa, bu energiyalar yig’indisi doimo o’zgarmaydi. Yopiq degani - bu tizimning mexhanik energiyasini oshiradigan yoki kamaytiradigan ishni bajaradigan ish yo’q degani. Agar siz mayatnikning aylanishiga yordam bera olasiz yoki aksincha kuch bo’la olasiz . Konservativ tizim bu tizimning mexanik energiyasini issiqlikka aylantiradigan ishqalanish , qarshilik va boshqa kuchlar yo’qligini anglatadi .

• Energiyaning saqlanish qonuniga ko’ra agar tizim yopiq va konservativ bo’lsa, bu energiyalar yig’indisi doimo o’zgarmaydi. Yopiq degani - bu tizimning mexhanik energiyasini oshiradigan yoki kamaytiradigan ishni bajaradigan ish yo’q degani. Agar siz mayatnikning aylanishiga yordam bera olasiz yoki aksincha kuch bo’la olasiz . Konservativ tizim bu tizimning mexanik energiyasini issiqlikka aylantiradigan ishqalanish , qarshilik va boshqa kuchlar yo’qligini anglatadi .

Afsuski , bizning holatimizda mayatnikni harakatiga qarshilik qiluvchi kuchlar mavjud . Bular havoning qarshilik kuchi ayrim ishqalanish kuchlari . Yana bular mayatnikni to’xtashiga tasir ko’rsatadi .Bu kuchlar shuning uchun ahamyatlidir . Mayatnik tepadaligida uning patensial energiyasi maksimal qiymatga erishadi . Mayatnik eng paski nuqtaga yetib kelganda uning kinetik energiyasi maksimal qiymatga erishadi .Bu energiyalar harakat davomida biridan ikkinchisiga to’xtovsiz aylanib turadi.

• Afsuski , bizning holatimizda mayatnikni harakatiga qarshilik qiluvchi kuchlar mavjud . Bular havoning qarshilik kuchi ayrim ishqalanish kuchlari . Yana bular mayatnikni to’xtashiga tasir ko’rsatadi .Bu kuchlar shuning uchun ahamyatlidir . Mayatnik tepadaligida uning patensial energiyasi maksimal qiymatga erishadi . Mayatnik eng paski nuqtaga yetib kelganda uning kinetik energiyasi maksimal qiymatga erishadi .Bu energiyalar harakat davomida biridan ikkinchisiga to’xtovsiz aylanib turadi.

Patensial energiyasi maksimal qiymatga erishganda kinetik energiyasi (0)no’l qiymatga erishadi. A aksincha bo’lganda yani kinetik energiyasi maksimal qiymatga erishganda patensial energiyasi(0) no’l qiymatga erishadi . Ep=mgh –patensial energiya , Ek=Eay+Eil-kinetik energiya formulalari. Sistemaning to’liq energiyasi. Eto’la=Ek+Ep kabi ko’rinishda bo’ladi.

• Patensial energiyasi maksimal qiymatga erishganda kinetik energiyasi (0)no’l qiymatga erishadi. A aksincha bo’lganda yani kinetik energiyasi maksimal qiymatga erishganda patensial energiyasi(0) no’l qiymatga erishadi . Ep=mgh –patensial energiya , Ek=Eay+Eil-kinetik energiya formulalari. Sistemaning to’liq energiyasi. Eto’la=Ek+Ep kabi ko’rinishda bo’ladi.

Eay= -aylanma harakat energiyasi formulasi.

Eil= -ilgarilanma harakat energiyasi

•  

Et=mgh++ 2mgh=m

• Et=mgh++ 2mgh=m
• v=wr ; w=
• I=)
• V=

•  

I=m(1)