Фарзанд тарбиялашда ота-оналарга маслаҳатлар

Bola – oDoBI BIlaN aZIZ 
470
Payg‘ambarimiz alayhissalom aytadilar: “Bir 
odam yo‘lda ketayotganida juda chanqabdi, 
nihoyat bir quduqni ko‘rib, uning oldiga borib, 
undan suv olib ichib chanqog‘ini qondiribdi. 
Shu payt bir it tilini chiqarib, chanqoqlikdan 
namli tuproqni yalayotgan ekan. U odamning 
rahmi kelib: “Bu it ham menga o‘xshab chan-
qabdi”, deb quduqqa tushib, mahsisiga suv 
to‘ldirib itga ichiribdi. Uning bu ishidan Alloh 
rozi bo‘libdi va uni kechiribdi”.
Hayvonlar insonlar foydalanishlari uchun 
yaratilgan. Har bir hayvondan biron ishda foy-
dalanilib, uni toqati ko‘tarmaydigan yumush-
larni qilishga majburlanmaydi. Hayvonlarni 
vaqtida yedirib, ichirishga e’tibor berish, ular-
ni och-nahor va suvsiz tashlab qo‘ymaslik ker-
ak. Shuningdek, ularni kuchlari yetmaydigan 
ishlarga majburlash, kaltaklash, yuzlariga ur-
ish, iskanjaga olish, so‘kib-haqoratlash, och va 
suvsiz holda qoldirish gunohdir. Qushlarning 
uyasini buzish, polaponini olib qo‘yib, onasini 
chirqillatish ham yaxshi emas. Hayvon zoti bi-
zning foydamizga yaratilgan ekan, foydalanish-
dan boshqa maqsadlarda ularni ermak uchun 
qatl etish, shunchaki o‘yin qilib biron narsa bi-
lan poylab, ularga ozor berish yaxshi ish emas. 
Yomon bolalar tosh va tayoqqa o‘xshash nar-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Farzand tarbiyalashda maslahatlar
471
salar bilan chumchuq va kabutarlarga shikast 
yetkazadi yoki bir oyog‘ini bog‘lab osmonga 
uchirib o‘ynaydi. Aziz bolalar, unutmaylikki, 
bu ishning javobi va mas’uliyati bor. Bir qush-
ni o‘ldirgan bola bir kuni bu qilmishi uchun 
albatta javob beradi. Shunday ekan, hayvon 
va qushlarga zarar keltirmaslik va ularga nis-
batan mehribon bo‘lish kerak.
Quyidagilar jonzotlarga muloyimlik qilish 
jum lasidandir:
1. Unga yetarli ozuqa berishi.
2. Ozuqasi, tanasi va joylari tozaligiga e’tibor 
berish.
3. Ustiga og‘ir yuklarni yuklash va dam 
bermasdan to‘xtovsiz ishlatish kabi toqatidan 
oshig‘ini unga majburlamaslik.
4. Uni urib, o‘ynab, bolasidan ajratib olmaslik.
5. Etarli miqdorda dam berish va kasal bo‘lsa 
davolatish.