£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

Markaziy Osiyo respublikalari 

o’rtasida aloqalarning yo’lga 

qo’yilishi 

---

 

370

iqtisodiyotning umumiy muammolarini hal etishga yagona yondoshuvlarni ishlab 

chiqishdan iborat deb belgilandi.  

1993 yil 4 yanvarda I.Karimov tashabbusi bilan Toshkentda O’rta Osiyo 

respublikalari va Qozog’iston Prezidentlarining yig’ilishi bo’lib o’tdi. Unda Markaziy 

Osiyo atamasi tilga olindi va bundan keyin Markaziy Osiyo deganda O’rta Osiyo 

respublikalari va Qozog’iston tushuniladigan bo’ldi. Uchrashuv qatnashchilari mintaqa 

davlatlaridagi siyosiy va iqtisodiy ahvolni muhokama qildilar. Mintaqa mamlakatlari 

o’rtasidagi ikki tomonlama va ko’p tomonlama   shartnomalar, savdo-iqtisodiy   bitimlar   

qanday bajarilayotganligi tahlil etildi. 

Orolni saqlab qolish xalqaro jamg’armasini tuzish to’g’risida qaror qabul qilindi. 

Jamg’arma majlislarini Qizil O’rda, Nukus va Toshxovuzda o’tkazish zarur deb topildi. 

Besh davlat boshliqlari hamkorlik haqidagi bitimni imzoladilar. 

 

 

1993 yil mart oyida Qizil O’rdada Markaziy Osiyo 

davlatlari boshliqlarining Rossiya davlat delegatsiyasi 

ishtirokida anjumani bo’lib o’tdi. Anjumanda Orol  

dengizi va Orolbo’yi muammolarini hal etish, Orol mintaqasi ekologiyasini 

sog’lomlashtirish va ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotni ta’minlash sohasida birgalikda 

qilinadigan harakatlar to’g’risida bitim imzolandi. Orol dengizi havzasi muammolari bilan 

shug’ullanuvchi Davlatlararo kengash tuzildi. Orolni qutqarish xalqaro jamg’armasi 

ta’sis etildi.  

1993 yil avgustda Nukusda Orol dengizi havzasi muammolari bilan shug’ullanuvchi 

Davlatlararo kengash va Orolni qutqarish xalqaro jamg’armasining qo’shma majlisi 

bo’ldi. 1994 yil 11 yanvarda Nukusda Markaziy Osiyo mamlakatlari boshliqlarining 

Rossiya Federatsiyasi davlat delegatsiyasi (Yuriy Yakovlev, RF Bosh .vaziri o’rinbosari) 

ishtirokida konferentsiyasi bo’lib o’tdi. Konferentsiyada Orol dengizi havzasidagi hozirgi 

ahvol bilan bog’liq ko’pgina masalalar, Orolni qutqarish xalqaro jamg’armasi mablag’lari 

qanday to’planayotgani muhokama qilindi, faoliyati ma’qullandi. Ekologik vaziyatni 

yaxshilash yuzasidan yaqin 3-5 yil ichida bajarilishi lozim bo’lgan muayyan vazifalar 

belgilandi. Orol dengizini qutqarish bo’yicha Davlatlararo kengash Nizomi tasdiqlandi 

hamda uning ijroiya organining rahbari tayinlandi. Bu masalalar bo’yicha qarorlar qabul 

qilindi. 

1994 yil 30 aprelda Cho’lponota shahrida 

O’zbekiston, Qozog’iston, Qirg’iziston o’rtasida yagona 

iqtisodiy makon tuzish to’g’risida uch tomonlama 

shartnoma imzolandi.  

O’zbekiston, Qozog’iston va Qirg’iziston Prezidentlarining 1994 yil iyul oyi 

boshida Almati shahrida bo’lib o’tgan uchrashuvida o’zaro integratsiyani 

kuchaytirish bo’yicha, Markaziy Osiyo hamkorlik va taraqqiyot bankini tuzish