1-ma`ruza mavzu: Biotexnologiyaning asosiy tushunchalari va ta’rifi

O‘simliklarni ajratib olingn to‘qimalarini o‘stirish uchun ishlatiladigan ozuqa 
muhitlarini tarkibi 
Ozuqa 
muhiti 
komponentlari 
miqdori, mg/l 
Murasiga- 
Skuga 
Gamborga 
Shenka -
Xildebrandta 
Gressxoff-
Dou 
NH
4
NO
3
1650 
2500 
2500 
- 
NH
4
H
2
PO
4
- 
- 
300 
- 
KNO
3
1900 
- 
- 
1000 
CaCl
2

2H
2
O 
440 
150 
200 
150 
Mg SO
4

7H
2
O 
370 
250 
400 
250 
(NH
4
)
2
SO
4
- 
130 
- 
- 
KH
2
PO
4
170 
- 
- 
- 
Na
2
EDTA 
37,3 
37,3 
20,0 
37,3 
FeSO
4

7H
2
O 
27,95 
27,85 
15.0 
27,8 
NaH
2
PO
4

H
2
O 
- 
150 
- 
90,0 
N
3
VO
3
6,2 
3,0 
5.0 
3,0 
MnSO
4

4H
2
O 
22,3 
10,0 
10,0 
10,0 

---

ZnSO
4

7H
2
O 
8,6 
2,0 
1,0 
3,0 
Kl 
0,83 
0,75 
1,0 
0,75 
Na
2
MoO
4

2H
2
O 
0,25 
0,25 
0,1 
0,25 
CuSO
4

5H
2
O 
0,025 
0,025 
0,2 
0,25 
CoU
2

6H
2
O 
0,025 
0,025 
0,1 
0,25 
Glitsin 
2,0 
- 
- 
2,0 
Mezoinozit 
100 
100 
1000 
10 
Nikotin kislotasi 
0,5 
1,0 
5,0 
1,0 
Piridoksin-HCl 
0.5 
1,0 
0,5 
0,1 
Tiamin HCl 
1,0 
10,0 
5,0 
- 
2,4– 
- 
0,1-1,0 
- 
- 
Kinetin 
- 
0,1 
0,1 
- 
Glutamin 
- 
- 
- 
2,0 
Saxaroza 
30000 
30000 
30000 
20000 
Qattiq ozuqa muhit tayyorlash uchun agar–agrar ishlatiladi. Agar–agar dengiz suv 
o‘tlaridan olinadigan polisaxariddir. Vaqtdan unumli foydalanish maqsadida, makro- va 
mikroelmentlar eritmalari hamda vitaminlar va fitogormonlar quyuqroq qilib tayyorlanadi va 
sovuq sharoitda saqlanadi hamda kerak bo‘lganda suyultirilib ishlatiladi. 
15-MA`RUZA 
Mavzu: Yuqori o`simliklar hujayra kulturasi. 
Reja: 
1. O`simliklar hujayra va to`qimalari kulturalari, ularni o`stirish bosqichlari . 
2. O`simliklarni mikroklonal ko`paytirish. 
Ajratilgan to’qimalar kulturasi odatda yoki kallusli, yoki shish (juda kam holatda) 
to’qima bulishi mumkin. Kallusli kultura tabakdlashmagan (dedifferensirovannuy) 
hujayralardan tashkil topgan, tartibsiz to’qimalardir. Keyinroq ular kallusliga ixtisoslashadi, 
ya’ni uziga xos ravishda tabakalashadi. Kallus degani kadoq (kotib kolgan) degan ma’noni 
anglatib, in vitro sharoitida aloxida olingan to’qimalarni (eksplantlar) bir qismida va butun 
o’simlikni bir qismida (shikastlanganda) paydo bulishi mumkin.In vitro sharoitida kallus 
to’qima, asosan oq yoki sarikrog juda xm kam xolatlarda och-yashil rangda bo’ladi. Kallus 
hujayralar kdriganda, tuq kungir rangga kiradilar, bunga sabab ularda fenol birikmalarini 
tuplanishi bilan bogliq Vaqt utishi bilan fenollar oksidlanib, linonga aylanadilar. Ulardan 
kutulish maqsdida ozuqa muhitiga antioksidantlar kushiladi. Kallus to’qimalar amorf bo’lib, 
ma’lum bir anatomik tuzilishga ega eamslar, ammo kelib - chiqishi va o’stirish sharoitiga 
kdrab, har xil konsistensiyaga (suyuq - kuyuk va x.) ega bo’ladilar: 
>