11 – Мавзу Фалсафа категориялари


Download 1.27 Mb.
bet2/10
Sana12.11.2023
Hajmi1.27 Mb.
#1768840
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
1477131292 63643

борлиқ;
    • моҳият;
    • тушунча.
    • Гегель: “Умумийлик
    • айримликнинг негизи ва заминидир,
    • томири ва субстанциясидир”.
    • Ж.Локк: “Умумийлик ва универсаллик ҳақиқатан
    • мавжуд нарсаларга мансуб эмас, балки уни
    • ақл-идрок ўз истеъмоли учун ихтиро қилган
    • ва яратгандир, ҳамда белгиларга, сўзларга ёки
    • ғояларгагина тааллуқлидир”.
    • Иммануил Кант
    • XVII-XVIII асрлар фани ва фалсафасининг ғоялари ва категорияларини тизимга
    • солишга аҳд қилади. Шу мақсадда у категорияларнинг уч гуруҳи: ҳиссиёт, идрок
    • ва ақл категорияларини фарқлайди. Кант барча категориялар априор
    • (тажрибада кўрилмаган) хусусиятга эга эканлигини қайд этади. Билиш
    • категорияларини Кант тажрибага йўл очадиган дастлабки конструктив
    • схемалар сифатида талқин қилади. Категориялар билаётган инсон ҳиссий
    • таассуротлар хаоси устига «ташлайдиган» ва ҳар хил таассуротларни
    • таснифлаш, таърифлаш ва ўзаро боғлашни амалга оширадиган тушунчалар
    • «тўри»га ўхшатилади. Ҳиссиёт категориялари таркибига Кант макон ва вақт
    • тушунчаларини киритади.
    • Кант мулоҳазаларининг мантиғини
    • Тушуниш учун бола нутқ қобилиятининг ривожланишини
    • кузатамиз. Бунда биз бола сўзларни уларнинг умумий қабул
    • қилинган маъносида эмас, балки мазмунини ўзи
    • ўзлаштирган сўзлар билан ўхшашлик
    • бўйича қўллашини албатта пайқаймиз. «Ойи, менинг умуртқам
    • қаерда?», деб сўрайди сиздан кичкинтой
    • ўғлингиз. – «Мана у», деб унинг умуртқасини кўрсатасиз.
    • «Йўқ, - деб у бош чайқайди, ва менинг
    • умуртқам мана бу ерда», деб қўли билан ўз
    • қулоғини кўрсатади.
    • Бу мисол бола туғилган пайтдан бошлаб тайёр
    • нутқ шаклларини
    • ўзлаштиришини тасдиқлайди
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling